Waarom dit de beste universiteiten en hogescholen van Nederland zijn

Opleidingen aan Wageningen University halen het vaakst een gouden medaille in EW Beste studies 2023. Beste brede universiteit, dus met een grote verscheidenheid aan studies, is de Rijksuniversiteit Groningen en beste brede hogeschool is Windesheim in Zwolle. Wie of wat bepaalt dat dit winnaars zijn? En waarom krijgen mbo-scholen geen medailles?

Zoals elk jaar (sinds 1994) vergelijkt Beste studies voltijds opleidingen aan universiteiten en hogescholen: nuttig voor studiekiezers en ook voor studenten en instellingen die elkaar scherp willen houden. Samen met onderzoeksinstituut ResearchNed verzamelt EW Research zoveel mogelijk relevante gegevens. Dat begint met een inventarisatie van het aanbod: het aantal bachelor- en masteropleidingen blijft groeien. En de keuze wordt er daardoor niet makkelijker op.

Andere informatie heeft bijvoorbeeld betrekking op het percentage internationale studenten of het percentage studenten dat binnen redelijke tijd afstudeert. Ook interessant: het percentage switchers. Als relatief veel studenten vroegtijdig van studie veranderen, dan kan het zinvol zijn om eens na te vragen bij de studieadviseur hoe dat kan.

Belangrijke pijler onder Beste studies is informatie over de kansen voor afgestudeerden van hbo, universiteit én mbo op de arbeidsmarkt: hoe snel vinden zij werk? Wat verdienen zij vlak na afstuderen en na tien jaar? Wat is de kans op een vaste aanstelling en in welke sectoren gaan zij werken? Feiten en cijfers over de arbeidsmarkt zijn afkomstig uit Studie & Werk 2023, het eigen onderzoek van EW in samenwerking met SEO Economisch Onderzoek.

Gouden medailles

De felbegeerde medailles worden niet toegekend op basis van die objectieve feiten en cijfers, maar juist door meningen van studenten te vergelijken. Zij zijn immers de ‘klanten’ van de hogescholen en universiteiten.

In de Nationale Studenten Enquête (NSE), waarvan de resultaten beschikbaar zijn gesteld door het Landelijk Centrum Studiekeuze, beoordelen studenten diverse aspecten van hun opleiding. Niet alleen de inhoud van de colleges en de kwaliteit van de docenten, maar ook de informatievoorziening vanuit de opleiding, de faciliteiten en de sfeer. De verschillende aspecten bepalen samen de kwaliteit van de opleiding als geheel.

Beste studies 2023 vergelijkt resultaten van de enquête binnen een sector, zoals bedrijfskunde en andere opleidingen in de sector economie en recht. In totaal is gekeken naar elf onderdelen. Een opleiding krijgt een medaille als zij op minstens vijf onderdelen aanzienlijk beter scoort (voor de statistici: meer dan een standaarddeviatie) dan het sectorgemiddelde. Drie jaar aan de top levert goud op, twee jaar zilver, één jaar brons.

Voor onderwijsinstellingen geldt: hoe hoger het percentage medailles op het totaalaantal beoordeelde opleidingen, hoe hoger de positie op de ranglijst. Net als bij de Olympische Spelen wegen gouden medailles het zwaarst in de totaalscore, daarna zilver en brons.

Beste universiteiten en hogescholen

Medaillespiegel op basis van percentage behaalde medailles

Universiteiten		Aantal opleidingen
Brede universiteiten		Totaal vergeleken	Goud	Zilver	Brons
1	Rijksuniversiteit Groningen	125	5	5	15
2	Universiteit Utrecht	102	4	4	11
3	Radboud Universiteit	76	1	3	12
4	Universiteit Leiden	102	1	2	13
5	Vrije Universiteit Amsterdam	103	1	3	6
6	Universiteit van Amsterdam	124	0	6	5
Specialistische universiteiten		Totaal vergeleken	Goud	Zilver	Brons
1	Wageningen University & Research	48	14	5	10
2	Maastricht University	58	2	4	6
3	Erasmus Universiteit Rotterdam	67	2	1	4
4	Tilburg University	57	1	3	5
Technische universiteiten		Totaal vergeleken	Goud	Zilver	Brons
1	Universiteit Twente	48	2	2	8
2	Technische Universiteit Delft	49	0	1	1
3	Technische Universiteit Eindhoven	34	0	0	3
Hogescholen		Aantal opleidingen
Brede hogescholen		Totaal vergeleken	Goud	Zilver	Brons
1	Windesheim	58	10	4	7
2	HZ University of Applied Sciences	20	3	1	4
3	Avans Hogeschool	59	6	10	7
4	Zuyd Hogeschool	36	3	1	4
5	HAN University of Applied Sciences	62	4	2	5
6	NHL Stenden	65	4	5	10
7	Hogeschool Leiden	17	1	0	2
8	Saxion	57	2	2	2
9	Hogeschool Rotterdam	60	1	1	5
10	Fontys Hogeschool	90	1	4	5
11	Hanzehogeschool Groningen	51	0	3	3
12	De Haagse Hogeschool	37	0	2	0
13	Hogeschool Inholland	67	0	1	1
14	Hogeschool van Amsterdam	50	0	0	2
15	Hogeschool Utrecht	55	0	0	1
Hogescholen voor kunst		Totaal vergeleken	Goud	Zilver	Brons
1	Codarts Hogeschool voor de Kunsten	6	1	1	2
2	ArtEZ University of the Arts	19	2	1	3
3	Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten	10	0	1	1
4	Hogeschool voor de Kunsten Utrecht	12	0	1	2
5	Hogeschool der Kunsten Den Haag	7	0	0	1
6	Gerrit Rietveld Academie	2	0	0	0
Specialistische hogescholen		Totaal vergeleken	Goud	Zilver	Brons
1	Hogeschool Viaa	4	2	0	1
2	Christelijke Hogeschool Ede	10	4	1	4
3	Van Hall Larenstein	21	2	2	1
4	HAS green academy	13	1	3	2
5	Breda University of Applied Sciences	9	0	2	3
6	Aeres Hogeschool	7	0	1	1

Om de vergelijking zuiver te houden, tellen voor bovenstaande medaillespiegel enkel voltijds ­bachelor- en masteropleidingen mee. Kleine instellingen en oplei­dingen waar te weinig studenten een vragenlijst invulden, blijven buiten de lijst. Op ewmagazine.nl/bestestudies zijn alle winnaars van gouden, zilveren en bronzen medailles op te zoeken.

Beste studies biedt ook informatie over mbo-opleidingen. Zo heeft JOB MBO, de belangenbehartiger van mbo-studenten, het mogelijk gemaakt dat vanuit de rapportjes op de website van Beste studies direct kan worden doorgeklikt naar resultaten uit hun tevredenheidsonderzoek. De gegevens kunnen echter niet goed genoeg worden vergeleken en geanalyseerd om medailles toe te kennen.