De feiten: Pizzaketen daagt burgemeester voor de rechter
Eind augustus was het keer op keer raak in Amsterdam. Op diverse dagen waren er explosies bij drie filialen van de Pizzabakkers-keten, voor een aanslag op een vierde filiaal werd gevreesd.
De politie hield een veertienjarige jongen aan, maar sloot niet uit dat er nog explosies zouden volgen.
Waarom is De Pizzabakkers het doelwit?
Het is onbekend waarom criminelen de Pizzabakkers willen treffen. De aanslagen richtten zich op de filialen van de oprichters van de keten. Vestigingen in handen van franchisenemers bleven ongedeerd.
Half september besloot locoburgemeester Marjolein Moorman (PvdA) daarom de vier panden voor een halfjaar te sluiten. Er zou sprake zijn van een gevaar voor de openbare orde als de filialen open bleven.
Pizzabakkers vechten sluiting aan
De eigenaren van de Pizzabakkers zijn het hier niet mee eens. Zij zeggen niet te weten waarom iemand het op hen zou hebben gemunt. Hun inkomstenbron is opgedroogd.
Als er binnen enkele weken niets verandert, gaan ze failliet. Dat bleek woensdag tijdens de behandeling van hun rechtszaak tegen burgemeester Femke Halsema (Moorman nam het besluit door haar afwezigheid).
Explosies blijven aanhouden, Halsema houdt sluiting in stand
Zij houdt voet bij stuk. Halsema heeft nog nooit zo veel explosies bij één ondernemer gezien. Dat benadrukte haar advocaat, die ook erop wees dat twee weken na de sluiting nog een voorwerp explodeerde bij het huis van een eigenaar.
Zelf zeggen de eigenaars dat dit slechts ging om ‘een rotje in de brievenbus’. Halsema toetst ‘continu’ of er nog sprake is van dreiging voor de openbare orde, en dat is volgens haar nog altijd het geval. Volgende week doet de rechter uitspraak over de sluiting.
Wie zegt wat over explosies bij ondernemers?
- ‘Nergens in Europa worden zo veel aanslagen gepleegd met zwaar vuurwerk en explosieven als in Nederland. De gevolgen zijn ingrijpend: bewoners en buren verliezen hun gevoel van veiligheid, panden raken zwaar beschadigd en de risico’s voor de openbare orde zijn groot,’ zegt Carola Schouten, burgemeester van Rotterdam en voorzitter van het Offensief tegen Explosies, een samenwerking van onder meer het ministerie van Justitie en Veiligheid, de politie, het Openbaar Ministerie, gemeenten en MKB Nederland.
- Burgemeester Femke Halsema vreest voor Tarwekamp-taferelen in Amsterdam: ‘Na diverse aanslagen waarbij ondernemers doelwit waren, hadden wij geen andere keuze. Na wat in Den Haag is gebeurd, weten we dat we daar niet lichtzinnig mee om kunnen gaan. Nooit.’
- ‘Zaken worden gesloten vanuit het algemene belang en daarmee wordt toegegeven aan criminelen,’ zegt de advocaat van de Pizzabakkers.
- ‘Aanvankelijk deden explosies zich vermoedelijk vooral voor in de context van de lokaal georiënteerde drugsmarkt. In de loop der tijd heeft dit geleid tot copycat-gedrag, momenteel wordt het plaatsen van explosieven ook toegepast bij geschillen in de zakelijke of relationele sfeer,’ schrijft het Offensief tegen Explosies.
EW's visie: Halsema kiest terecht voor veiligheid, maar regel lonen beter
Door: Maria Bouwman, redacteur Onze OverheidWat is er aan de hand bij de Pizzabakkers? Na twee maanden is nog altijd niet duidelijk waarom juist deze keten kapot zou moeten. Verzwijgen de eigenaren banden met het criminele circuit, of zijn zij onschuldige slachtoffers van een heftig jaloerse concurrent?
Gedwongen sluitingen plaatsen burgemeesters voor dilemma’s. Bedrijven als de Pizzabakkers lopen wekelijks tienduizenden euro’s aan omzet mis. Binnenkort kan het restaurant de salarissen van het personeel niet meer betalen. Schrijnend.
Explosies Amsterdam raken niet alleen de Pizzabakkers, maar ook omwonenden
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wees verzoeken af om werktijdverkorting, waarmee werknemers voor niet-gewerkte uren een uitkering krijgen in plaats van loon.
Tegelijk zijn de explosies niet alleen een gevaar voor de ruiten van de filialen van de Pizzabakkers. Ze bevinden zich allemaal in dichtbevolkte wijken. Er wonen mensen boven en naast de restaurants. Het filiaal in Amsterdam-Oost zit tegenover een gebouw van de Universiteit van Amsterdam.
Sluiting pizzaketen lijkt te werken, maar kan geen blijvende oplossing zijn
Geen wonder dat burgemeester Halsema wijst op de aanslag op een bruidsmodezaak in de Tarwekamp in Den Haag. Daarbij kwamen in december 2024 zes omwonenden om het leven. Waarschijnlijk heeft een wraakzuchtige ex-geliefde van de eigenares de winkel laten opblazen.
Sinds de sluiting zijn er geen aanslagen meer geweest op de filialen. Het lijkt dus een effectief middel om de veiligheid te waarborgen. Evengoed kan dit niet eeuwig zo doorgaan. Hopelijk kan de politie zo snel mogelijk de opdrachtgever oppakken.
Ondersteuning nodig voor onschuldige ondernemers en hun personeel
Zolang dat niet zo is, zouden ondernemers die voor zover bekend niet zijn betrokken bij criminele activiteiten, moeten worden ondersteund.
Met name voor de werknemers is het bijzonder treurig dat zij straks buiten hun schuld op straat staan. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zou daarom de werkverkortingsregeling ook voor ondernemers moeten toepassen van wie zonder schuld van henzelf het bedrijf wordt gesloten.