De feiten: Hulp bij zelfdoding geen mensenrecht volgens hof
Bron: De Rechtsspraak, Europese Hof voor de Rechten van de MensCoöperatie Laatste Wil (CLW), een belangenorganisatie die zich inzet voor ‘het recht op zelfbeschikking over het eigen levenseinde’, heeft opnieuw verloren in een rechtszaak tegen de staat.
CLW eiste opheffing van het verbod op hulp bij zelfdoding. Op dit moment is hulp bij zelfdoding strafbaar, tenzij de hulp wordt verleend door een arts, die daarvoor een speciaal protocol moet volgen.
Deze vorm van euthanasie is alleen toegestaan bij mensen die ondraaglijk en uitzichtloos lijden als gevolg van een medische aandoening. ‘Voltooid leven’ valt hier dus niet onder.
Volgens CLW is het verbod op hulp bij zelfdoding onder meer in strijd met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Daarin staat het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer.
Gerechtshof gaat niet mee in eis CLW
CLW vindt dat onder die persoonlijke levenssfeer ook het recht op een zelfverkozen – en geassisteerd – levenseinde valt. Daarin gaat het gerechtshof niet mee.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft erkend dat het belangrijk is dat mensen met een vrije wil over hun eigen leven moeten kunnen beschikken.
Dat betekent volgens het mensenrechtenhof niet dat er een recht op hulp bij zelfdoding bestaat, of een plicht voor de staat om zelfdoding mogelijk te maken.
Zelfs de Hongaarse wetgeving, die ook euthanasie verbiedt, is volgens het mensenrechtenhof niet in strijd met het verdrag. Het Nederlandse verbod kan volgens het gerechtshof Den Haag dus ook in stand blijven.
Wie zegt wat over hulp bij zelfdoding?
Bron: Coöperatie Laatste Wil (CLW), CDA, KNMG- ‘Ik heb zelf meegemaakt hoe onwaardig en moeilijk de situatie voor mijn partner werd, doordat er geen humane opties beschikbaar waren,’ zegt Karin van der Laan, een van de mede-eisers in de rechtszaak.
- Het CDA wil het verbod op hulp bij zelfdoding behouden: ‘Wij vinden dat de samenleving juist moet investeren in zingeving, zorg en ondersteuning voor ouderen.’
- Ook artsenfederatie KNMG is tegen ‘voltooid leven’: ‘Voorstanders negeren vaak de risico’s voor mensen in een kwetsbare positie. De doodswens bij oudere mensen komt vaak voort uit complexe problematiek, zoals eenzaamheid, depressie, sociaal isolement, financiële problemen of een zwakke sociaal-economische positie.’
EW’s visie: Wees voorzichtig met ‘voltooid leven’
Door: Maria Bouwman, redacteur Onze overheidDe uitspraak van het hof Den Haag is weinig verrassend. Er bestaat geen mensenrecht op hulp bij zelfdoding, oordeelden het mensenrechtenhof en de Hoge Raad al eerder.
Dat is maar goed ook. Natuurlijk is het afschuwelijk als mensen uitzichtloos medisch moeten lijden, en is het begrijpelijk dat de wetgever daarvoor de mogelijkheid van een zorgvuldig euthanasietraject heeft gecreëerd.
Maar de realiteit is ook dat veel mensen die dood willen, te maken hebben met, zoals de artsenbond zegt, ‘complexe problematiek’. Van de ouderen die hun leven willen beëindigen, heeft 36 procent geldproblemen en piekert 81 procent. Van hen is 56 procent eenzaam, en 42 procent heeft het gevoel anderen tot last te zijn.
Geestelijke gezondheidszorg voor ouderen niet op orde
En dat terwijl volgens onderzoeker en ouderenpsychiater Didi Rhebergen depressies bij ouderen geregeld over het hoofd worden gezien. Zorgverleners en naasten zien gevoelens van zinloosheid en verdriet als ‘ouderdomskwaaltjes’ en niet als teken van een (behandelbare) depressie.
Rhebergen vertelde in de Volkskrant over een patiënte die in de tachtig was. Haar dochter vond dat haar doodswens moest worden ‘gerespecteerd’. Therapie zou geen zin hebben.
Rhebergen zette door en behandelde de oudere vrouw met elektroconvulsietherapie. Inmiddels is de vrouw al twee jaar genezen en wil ze honderd worden.
Zolang de geestelijke gezondheidszorg voor ouderen niet op orde is, 46 procent van de ouderen wel eens geldzorgen heeft en 9 procent zelfs zorg mijdt vanwege de kosten, zou daar het geld en energie naartoe moeten gaan. Niet naar het faciliteren van een wellicht toch niet helemaal ‘zelfgekozen’ dood.