Goed dat Dijkgraaf titels en graden beschermt: een papiertje doet ertoe

31 juli 2023Leestijd: 3 minuten
Studenten van de Universiteit Utrecht na hun diploma-uitreiking. Foto: ANP/Hollandse Hoogte

Onderwijsminister Robbert Dijkgraaf (D66) legt dertien cursusaanbieders boetes op, onder meer omdat ze zich ten onrechte hogeschool of universiteit noemden of nep-mastergraden weggaven. Goed dat is ingegrepen, schrijft Ruud Deijkers.

Tussen de aanbieders die een boetebrief kregen, zitten bekende cursusaanbieders als LOI, Scheidegger, NTI, NCOI en Bestuursacademie Nederland. Woensdag 26 juli werd bekend dat NCOI de hoogste boete kreeg: 207.250 euro.

NCOI noemde zich ten onrechte university en bood cursussen aan waarvan de naam suggereerde dat na afronding een officiële graad werd verleend, zoals ‘professional master’, of ‘moderne bedrijfsadministratie’ (afgekort: MBA, wat ook een afkorting is voor Master of Business Administration). In totaal verleende NCOI tussen september 2017 en juni 2021 435 nep-mastergraden.

Naïeve cursisten?

De gestrafte instellingen bieden samen honderden verschillende cursussen aan die meestal thuis worden gevolgd. Tot het aanbod behoren typecursussen, cursussen mindfulness en taarten bakken. Hadden de honderden gedupeerden niet kunnen aanvoelen dat ze zouden worden belazerd?

Laten we ze niet te snel naïviteit verwijten. De opleidingsinstituten bieden naast gezellige hobbycursusjes ook opleidingen die wél officieel zijn erkend door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Die opleidingen voldoen aan de eisen en resulteren in een serieuze graad.

Maar dezelfde organisaties boden dus ook cursussen aan die niet aan de regels voldeden. In het groeiende aanbod van opleidingen en cursussen is het steeds lastiger om het kaf van het koren te scheiden.

Gelukkig is wettelijk vastgelegd dat onderwijsinstellingen heldere informatie moeten verstrekken over onder meer de opleidingsnamen, de graden en selectie-eisen, waardoor studiekiezers een zuivere afweging kunnen maken. EW en ResearchNed zetten met Beste studies elk jaar zoveel mogelijk van die informatie over bekostigde en geaccrediteerde opleidingen op een rij.

Als instellingen de regels overtreden, dan kan de minister een boete opleggen van maximaal 10 procent van de omzet van de onderneming. Veel instellingen die nu slechts enkele tienduizenden euro’s boete kregen, komen dus goed weg met het verstrekken van schadelijke desinformatie.

Marketingafdelingen

Het is cruciaal dat erkende titels en graden worden beschermd. Die representeren immers studie-inhoud en -duur, en waarborgen dat de gevolgde opleiding van voldoende kwaliteit is.

Een behaald papiertje doet er dus toe, maar dat wil niet zeggen dat iedereen het hoogste niveau moet halen. Mbo’ers afkomstig van bijvoorbeeld technische opleidingen staan sterker dan veel hbo’ers en academici, blijkt uit het arbeidsmarktonderzoek Studie & Werk van EW en SEO Economisch Onderzoek.

Marketingafdelingen van particuliere aanbieders die de rand van het toelaatbare opzoeken, en cursusnamen bedenken die zo academisch mogelijk klinken: het zoveelste voorbeeld van de maatschappelijke misvatting dat iedereen de hoogste graad moet halen om succes te hebben op de arbeidsmarkt en in het leven.

Reactie Salta Group

De Salta Group – waartoe de opleiders behoren die een boete kregen – schrijft in een reactie aan EW dat de opleiders het principieel oneens zijn met de conclusies van de Inspectie van het Onderwijs en het daarop gebaseerde boetebesluit van de minister en dat zij daarom de rechter zullen vragen naar zijn oordeel hierover.

 

‘De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft aan een aantal opleiders van Salta Group boetes opgelegd omdat volgens de inspectie bij enkele opleidingen de uitgegeven diploma’s de indruk zouden kunnen wekken dat het gaat om een geaccrediteerde opleiding met een Mastergraad. Dit is onjuist:

  • Onze opleiders hebben nooit onterechte graden verleend. Voor de betreffende opleidingen zijn dan ook geen erkende getuigschriften met een graad verstrekt, maar diploma’s waar op geen enkele wijze gesuggereerd wordt dat het een graad betreft.
  • We vinden het onbegrijpelijk dat de minister een boete oplegt op basis van de redenatie dat wij mogelijkerwijs een indruk gewekt kunnen hebben, zoals beschreven in de betreffende besluiten van de minister. Dit is een aanname en geen vastgesteld feit. We zijn dan het dan ook principieel oneens met deze redenatie, die ten grondslag ligt aan het boetebesluit.
  • We zullen de rechter vragen hierover een uitspraak te doen. Uiteraard altijd vanuit de wens om in goede verstandhouding hierover in gesprek te blijven met de Inspectie en het ministerie OCW.’

Lees de volledige reactie van Salta Group hier (pdf).