De Nationale ombudsman vindt dat de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) studenten beter moet informeren over hun studieschuld. Dat blijkt uit een zojuist verschenen rapport. Aanleiding voor het onderzoek was het bericht dat DUO in 2015 140.000 keer een deurwaarder heeft ingeschakeld.
In het rapport Een gewaarschuwd mens telt voor twee maakt ombudsman Reinier van Zutphen de balans op. Zijn conclusie liegt er niet om: het systeem van DUO sluit niet aan bij de leefwereld van studenten. Wanneer deze twee botsen, is het van belang dat de overheid het perspectief van de burger niet uit het oog verliest. Als studenten of oud-studenten een betalingsachterstand hebben, moet DUO zelf contact met ze opnemen om ze daarvan op de hoogte te brengen, is het advies van de ombudsman. Dat kan bijvoorbeeld met een herinneringsmail of een telefoontje.
‘Studenten hebben zelf ook verantwoordelijkheid, maar communicatie moet van twee kanten komen. Als er in één jaar 140.000 keer een beroep wordt gedaan op de deurwaarder, dan gaat er iets mis,’ zegt een woordvoerder van de ombudsman. Van Zutphen richt zich ook tot de studenten zelf en geeft ze tips om moeilijkheden te voorkomen. ‘Veel studenten veranderen na hun studie van e-mailadres. Dat kan voor problemen zorgen,’ aldus de woordvoerder.
Reizen met ov-kaart
Van Zutphen heeft kritiek op de gang van zaken rond de gratis ov-kaart. Studenten kunnen vier jaar gratis gebruikmaken van het openbaar vervoer, maar moeten hun ov-kaart wel zelf deactiveren. De ombudsman noemt dit verwarrend. Hij verwijt DUO een gebrek aan pro-activiteit. ‘Het huidige systeem is onlogisch, en vormt een bron van schulden.’
Lees verder: Nederlandse studieschuld loopt op tot 18 miljard 
De schoen wringt vooral bij het stopzetten van de kaart, waar veel onvoorziene kosten uit voortkomen. Translink BV, het bedrijf achter de ov-kaart, zegt dat dit komt doordat de kaart een offlinedienst is: ‘Omdat je er steeds handmatig informatie op moet zetten, moet die er ook weer handmatig worden afgehaald.’
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vindt de huidige ov-kaart voor studenten niet handig, en onderzoekt of de kaart automatisch kan worden stopgezet. Het ministerie erkent dat DUO haar informatievoorziening kan verbeteren, maar benadrukt ook dat studenten zelf verantwoordelijk zijn voor hun studieschuld.