Het is een ‘ernstige zaak’ dat er politieke druk is uitgeoefend op het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (WODC), vindt premier Mark Rutte. ‘Het had niet mogen gebeuren. Wetenschappelijke onderzoek moet onafhankelijk zijn,’ aldus de premier vrijdag.
Woensdag werd bekend dat topambtenaren op ministeries zich herhaaldelijk bemoeiden met onderzoeken van het WODC, dat als onafhankelijk dient te fungeren.
Aanpassing bij onwelgevallige uitkomsten
Waren uitkomsten van onderzoeken voor ambtenaren onwelgevallig, dan werd er druk uitgeoefend om de conclusies aan te passen, zo stond er in een interne klacht van een bezorgde onderzoeker. De bemoeienis varieerde van directe beïnvloeding van het ministerie op onderzoeksrapporten op vraagstelling en methoden, tot het redigeren van teksten en zelfs het achteraf herschrijven van conclusies.
Uit de interne klacht bleek onder meer dat ambtenaren conclusies over bijvoorbeeld de legalisering van wiet herschrijven en dat er kritiek wordt geuit op de onderzoeksopzet van bepaalde onderzoeken over coffeeshops. Bij het onderzoek naar de legalisering van de wietteelt wilde het ministerie van Justitie per se dat de uitkomst was dat legalisering niet haalbaar was.
Nog voor Kerst debat over WODC
Het nieuws stuit op veel verontwaardiging in de Tweede Kamer. Nog voor het kerstreces komt een debat over de zaak. Minister van Justitie Ferdinand Grapperhaus laat twee WODC-rapporten over het wietbeleid nogmaals onderzoeken.
Rapporten van het ‘onafhankelijke’ WODC hebben veel gewicht in de Tweede Kamer. WODC-rapporten hebben veel invloed op beleidsvorming in Nederland, vooral bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. Hoewel het WODC in het gebouw van Justitie en Veiligheid gevestigd is, dient het onafhankelijk te opereren. Het instituut hanteert bovendien een protocol waarin staat dat inmenging van ambtenaren strikt verboden is.