Milieudefensie heeft de rechtszaak verloren die de organisatie tegen de Nederlandse staat aanspande over schone lucht. De milieuorganisatie eiste – samen met andere organisaties en individuele personen – dat de overheid meer doet tegen luchtvervuiling, omdat het ‘mensenrecht op gezondheid’ wordt geschonden.
De rechtbank in Den Haag oordeelde woensdag in een tussenvonnis dat de vorderingen moeten worden afgewezen. Milieudefensie overweegt in hoger beroep te gaan tegen de uitspraak.
De inzet van de procedure is verbetering van de luchtkwaliteit in Nederland door het terugdringen van de vervuilende stoffen stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM2,5 en PM10). De staat moet verplichtingen uit Europese richtlijnen naleven, maar deze zijn minder streng dan de richtwaarden voor luchtkwaliteit van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). ‘De staat “werkt toe” naar het bereiken van de WHO-richtwaarden, die nog niet overal in Nederland zijn bereikt. De rechtbank oordeelt dat de staat niet nu al of op korte termijn aan de WHO-richtwaarden moet voldoen. Er is geen verdragsbepaling die de staat daartoe verplicht,’ schrijft de rechtbank in een motivatie.
Plan schoot volgens Milieudefensie tekort
De rechtbank komt hiermee tot een ander oordeel dan de uitspraak in kort geding afgelopen september. Toen bepaalde de rechter dat de overheid een luchtkwaliteitsplan moet opstellen dat aan de regels voldoet. Het plan dat vervolgens werd gepresenteerd, schiet volgens Milieudefensie tekort. ‘Het kortgedingvonnis bevat een voorlopig oordeel, dat geen bindende kracht heeft in deze bodemprocedure,’ aldus de rechtbank.
Milieudefensie is ‘erg teleurgesteld’ over het vonnis en overweegt hoger beroep, zo laat campagneleider duurzame mobiliteit Anne Knol in een reactie weten. ‘Het is allang bewezen dat mensen ziek worden door de slechte luchtkwaliteit. Dit vonnis staat lijnrecht tegenover uitspraken van andere Europese rechters. De rechter bevestigt wel opnieuw dat de Europese luchtkwaliteitsnormen worden overschreden en dat dit negatief is voor de gezondheid. Hoger beroep ligt voor de hand, maar moeten we verder bespreken met onze advocaat.’
‘Nederland is op juiste weg’
Volgens staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Milieu, D66) is Nederland ‘op de juiste weg om onze luchtkwaliteit te verbeteren’. Dat blijkt volgens haar uit de uitspraak van de rechter.
‘Met het Nationaal actieplan luchtkwaliteit zetten we in op het permanent schoner maken van onze lucht,’ zegt de bewindsvrouw. Eind volgend jaar presenteert ze het plan aan de Tweede Kamer.