Nederlandse media, de NOS in het bijzonder, stellen de Turkse weekendscholen in het buitenland onterecht in een kwaad daglicht. Dat zegt het Turkse staatspersbureau Anadolu, dat heeft uitgezocht hoe andere landen de banden met ‘de diaspora’ proberen te versterken. Volgens Ankara doet Nederland precies hetzelfde als Turkije.
Anadolu publiceerde dinsdag een artikel dat de lezer duidelijkheid moet bieden over de weekendscholen, een project dat het ministerie voor Turken in het Buitenland (YTB) vorig jaar al lanceerde. ‘Momenteel wonen zo’n 6,5 miljoen Turkse burgers in het buitenland, vooral in Europa,’ schrijft Anadolu op zijn site. ‘Turkije, via YTB, biedt diverse activiteiten aan voor de Turkse burgers die resideren in Europese landen, zodat ze hun Turkse identiteit behouden.’
Turkse weekendscholen
Turks-Nederlandse kinderen krijgen op de weekendscholen twee uur Turks, één uur Turkse geschiedenis, één uur godsdienst en één uur cultuuronderwijs per week. In de praktijk zal dit betekenen dat vooral conservatief-nationalistische en Turks-islamitische organisaties in Nederland deze lessen, geïnitieerd door het ministerie voor Turken in het Buitenland, gaan aanbieden.
Het gaat volgens de NOS om klassen met tussen de 15 en 25 leerlingen, die minimaal 32 weken de vakken volgen. Ankara is de belangrijkste financier van de scholen.
Het staatspersbureau schrijft dat het project ook is bedoeld om ‘actieve en academisch onderlegde jongeren te ontwikkelen in de gemeenschappen waarin ze wonen’. Het bericht benadrukt dat deelname aan het project – volgens de overheid ‘zowel een onderdeel van het buitenlandbeleid als dienstverlening aan Turkse burgers in het buitenland’ – volledig vrijwillig is.
Turkije hekelt NOS – die zet scholen in kwaad daglicht
‘Veel landen, waaronder Duitsland, Nederland, China, Griekenland, Servië, Ierland en Israël, hebben vergelijkbare initiatieven opgezet om de banden met die diaspora en hun thuisland te versterken,’ aldus Anadolu, dat onderstaande infographic maakte om dat aan te tonen. Daarin valt onder meer te lezen hoeveel scholen bovengenoemde landen in het buitenland hebben gevestigd, hoeveel geld ze daaraan uitgeven en om hoeveel inwoners het gaat.
[Infographic] Turkish youths abroad attend ‘Anadolu Weekend School’ https://t.co/NFFikQ0Ukh pic.twitter.com/StymTjC9EO
— Anadolu English (@anadoluagency) August 21, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
NOB: Onderwijs vooral voor kinderen van expats
Het Nederlandse onderwijsprogramma waarop het Turkse staatspersbureau Anadolu doelt, is de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB). Via deze stichting volgen dit jaar ruim 14.000 Nederlandse leerlingen Nederlandstalig onderwijs op bijna 200 scholen in 115 landen. Het programma is vooral bedoeld voor kinderen van expats die tijdelijk in een ander land verblijven. ‘Dat zijn kinderen die vaak weer terugkomen naar Nederland of Vlaanderen – ruim eenderde al binnen vijf jaar – en zo probleemloos mogelijk willen instromen in het onderwijs,’ aldus de website van de NOB.
Anadolu, dat wil uitdragen dat de Turkse weekendscholen niet wezenlijk anders zijn dan de instituten van andere landen over de grens, sneert vervolgens naar Nederland: ‘Desondanks hebben de Nederlandse staatstelevisie NOS en andere mediakanalen geprobeerd de Turkse “weekendscholen” in een negatief daglicht te stellen – vooral één specifiek NOS-bericht dat op 10 augustus werd uitgezonden.’ Die dag onthulde de publieke omroep dat Ankara bezig was met het opzetten van het project in Nederland.
Rutte: ‘Ongemakkelijk gevoel’, maar verbod niet direct mogelijk
Premier Mark Rutte (VVD) zei afgelopen vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie na de ministerraad dat het plan bij hem ‘een ongemakkelijk gevoel’ oproept, maar dat het kabinet de weekendscholen niet op voorhand kan verbieden. Wel kondigde hij aan zijn zorgen te zullen overbrengen in gesprekken met de Turkse overheid.
Eerder had minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees (D66) gezegd dat het stimuleren van het behoud van de eigen taal en cultuur bij emigranten in principe geen probleem is. ‘Maar wat we niet willen, is onderwijs dat als doel heeft om de integratie in Nederland te belemmeren of om antidemocratische opvattingen te stimuleren.’
‘Geen koekjes bakken, maar Turkije in het zonnetje zetten’
Rutte leek daar tijdens de persconferentie in elk geval niet erg gerust op, omdat ‘de ontwikkelingen in Turkije niet een kant opgaan die wij goed vinden’. Volgens de premier leren de leerlingen van de Turkse weekendscholen ‘geen koekjes bakken’, maar is het vooral de bedoeling ‘om op de een of andere manier Turkije daar in het zonnetje te zetten’. Ook zei hij te vrezen dat de scholen de integratie van Nederlanders met een Turkse achtergrond mogelijk belemmeren.
De meeste partijen in de Tweede Kamer zijn kritisch over de weekendscholen. VVD-Kamerlid Bente Becker wil dat minister Koolmees toezicht op de lessen garandeert, en ingrijpt als die een obstakel vormen voor de integratie. Jan Paternotte (D66) zegt dat scholen niet als ‘politiek middel’ mogen worden gebruikt, en vraagt VVD-minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok ‘een duidelijke grens te trekken’. SP’er Jasper van Dijk ziet in het project een onwenselijke poging om vanuit Ankara invloed uit te oefenen.
Lees ook: Nederland en Turkije, overzicht van een turbulente relatie