Wil de overheid meer of minder auto’s? Beleid is tegenstrijdig

Vanwege de strijd tegen CO₂ willen veel partijen, ook uit het kabinet, het autogebruik terugdringen. Hoger parkeertarief, elektrische auto’s, openbaar vervoer stimuleren: aan plannen en maatregelen geen gebrek. Maar tegelijkertijd geeft de overheid ook signalen af die de aanschaf en het gebruik van vervuilende auto’s juist doen toenemen. Wil de overheid nu meer of minder auto’s?

D66 wil maximumsnelheid verlagen om klimaat te redden

Om ervoor te zorgen dat er de komende jaren minder CO₂ wordt uitgestoten, wil D66 de maximumsnelheid op autosnelwegen verlagen. Dat zei fractievoorzitter Rob Jetten woensdagavond tijdens een debat over het klimaatakkoord waarover Den Haag samen met de zogenoemde klimaattafels onderhandelt.

Het voorstel is opmerkelijk, aangezien in het Regeerakkoord is afgesproken dat de bestaande maximumsnelheden niet zullen worden veranderd. Maar om de uitstoot van het broeikasgas vóór 2020 met 25 procent te verminderen ten opzichte van 1990, zoals actiegroep Urgenda met succes van de Nederlandse Staat eiste, is de maatregel volgens Jetten noodzakelijk.

‘Het voorkomen van een dreigende klimaatramp is bittere noodzaak. Maar het is óók een kans,’ schrijft D66 op Twitter. Jetten zegt dat klimaatmaatregelen als het verlagen van de maximumsnelheid zullen zorgen voor een lagere energierekening, schone lucht in de binnenstad, betaalbare elektrische auto’s en minder afhankelijkheid van ‘foute olieregimes’.

GroenLinks-fractieleider Jesse Klaver, die eveneens pleitte voor het sluiten van kolencentrales, is het hartgrondig eens met het voorstel van Jetten om de maximumsnelheid aan banden te leggen: ‘Ik kijk er ontzettend naar uit!’ Kamerlid Dilan Yesilgöz van coalitiegenoot VVD is juist kritisch. Ze vindt de maatregel ‘niet nodig en niet wenselijk!’

Amsterdam verhoogt parkeertarieven en investeert in ov

Het stadsbestuur van Amsterdam, dat bestaat uit GroenLinks, PvdA, D66 en SP, had het een half jaar geleden al aangekondigd in het ‘kneiterlinkse’ coalitieakkoord: parkeren in de hoofdstad wordt aanzienlijk duurder. Vandaag maakt de gemeente in een persbericht bekend dat de tarieven vanaf april fors stijgen. In het centrum kost één uur parkeren nu 5 euro, dat wordt 7,50 euro. Daarbuiten, al naargelang er verder buiten het centrum wordt geparkeerd, wordt het uurtarief lager (zie onderstaand kaartje).

‘Dit zijn flinke tariefverhogingen en daar zal niet iedereen blij mee zijn,’ zegt verkeerswethouder Sharon Dijksma (PvdA). ‘Maar het is noodzakelijk om de stad leefbaar en bereikbaar te houden.’ Om ervoor te zorgen dat mensen minder vaak met de auto naar Amsterdam gaan, investeert de gemeente de komende jaren 400 miljoen euro in openbaar vervoer ‘zonder schadelijke uitstoot’.

De maatregel is niet alleen bedoeld om de CO₂-uitstoot te verminderen. Het linkse stadsbestuur gaat de extra opbrengsten van het parkeergeld naar eigen zeggen gebruiken om ‘de kwaliteit van de infrastructuur en de openbare ruimte in de stad te verbeteren’. Zo wil het college zorgen voor meer ruimte voor fietsers, voetgangers en groen in de hoofdstad. Het is de eerste keer sinds 2009 dat Amsterdam de parkeertarieven verhoogt.

Lees ook het commentaar van Arthur van Leeuwen: Dubbele ring Amsterdam prima plan

Treinreizen volgend jaar fors duurder, files gaan toenemen

Terwijl de hoofdstad het openbaar vervoer stimuleert, gaan de prijzen van treinkaartjes en -abonnementen vanaf 1 januari 2019 aanzienlijk omhoog. Dat is volgens de Nederlandse Spoorwegen (NS) noodzakelijk omdat het kabinet het btw-tarief op het openbaar vervoer verhoogt van 6 naar 9 procent.

‘Tweedeklas reizen wordt, in lijn met de inflatie, gemiddeld 1,8 procent duurder. Maar daar komt de btw-verhoging bovenop,’ zegt een NS-woordvoerder. ‘Het openbaar vervoer wordt duurder ten opzichte van de auto.’ Omdat de inflatiecorrectie niet wordt toegepast op kaartjes voor de eerste klas, wordt het verschil tussen eerste en tweede klas reizen kleiner.

De NS vindt de verhoging ‘een slechte zaak’ en vreest dat de prijsstijging ertoe zal leiden dat minder mensen met het openbaar vervoer zullen gaan reizen. Dat is pikant, aangezien de wegen de komende jaren sowieso al steeds drukker zullen worden. Dat staat althans in het rapport Kerncijfers Mobiliteit 2018, dat minister van Infrastructuur en Waterstraat Cora van Nieuwenhuizen (VVD) maandag naar de Tweede Kamer stuurde.

Een van de voorspellingen van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid is dat de filedruk de komende vijf jaar flink zal toenemen. Tot 2023 kan het verlies van reistijd toenemen met 35 procent, aldus het rapport. Om de filedruk te verminderen, kondigde het kabinet al aan dat er tot 2030 zeker 1.000 kilometer aan rijstroken bijkomt. Maar de meeste projecten om problemen bij knooppunten op te lossen, zullen pas na 2030 klaar zijn. ‘Daar hebben we de komende jaren dus nog niks aan,’ aldus minister Van Nieuwenhuizen, die eraan toevoegde dat ‘we veel meer zijn gaan rijden’ en dat ‘we die groei niet kunnen bijbenen’.

Overheid schaft amper elektrische auto’s aan

Een elektrische auto is beter voor het milieu vanwege de lagere uitstoot én voor uw portemonnee omdat elektriciteit goedkoper is dan benzine of diesel. Maar aan dat laatste voordeel kleeft ook een nadeel. Omdat u goedkoper rijdt, zult u minder vaak de auto laten staan. Rijden in een elektrische auto is immers niet zo vervuilend én goedkoop. En dat gedrag gaat in de toekomst leiden tot meer files voorspelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in De Telegraaf.

Ook de schatkist gaat een groei in elektrisch rijden voelen. PBL-programmaleider verkeer en vervoer Hans Hilbers waarschuwt dat de belastinginkomsten fors kunnen gaan tegenvallen. Nu leveren de accijnzen op benzine jaarlijks ruim 8 miljard euro op.

Het kabinet streeft naar een totaalverbod op de verkoop van benzine- en dieselauto’s in 2030. Het is de vraag of die ambitie haalbaar is, zeggen experts. Tot op heden maakt diezelfde overheid overigens nog niet zo’n haast met de aanschaf van elektrische auto’s of auto’s op waterstof. Uit antwoorden op Kamervragen blijkt dat in de eerste helft van 2018 nog geen 2 procent van de aangeschafte auto’s door het Rijk (vol)elektrisch was.