Elsevier Weekblad heeft “de burgemeester” tot Nederlander van het Jaar 2018 gekozen. De reden ligt volgens de redactie voor de hand. Er is geen publieke ambtsdrager die letterlijk zo onder vuur ligt als de burgemeester. Eerste burger Jos Wienen van Haarlem is, helaas voor hem, misschien wel het bekendste voorbeeld. Maar hij heeft tientallen collega’s die de afgelopen tijd eveneens met de dood zijn bedreigd of geconfronteerd zijn met verbaal of fysiek geweld.
Het zijn niet alleen (drugs)criminelen die zich hieraan schuldig maken. Ook ‘gewone’ burgers kennen soms nauwelijks grenzen als ze de burgemeester bejegenen. Of het nu gaat over de opvang van asielzoekers, het afsteken van vuurwerk of het sinterklaasfeest.
Dat de burgemeesters verantwoordelijk zijn voor openbare orde en veiligheid, heeft hier alles mee te maken. Net als het gegeven dat de burgemeesters, anders dan politie en justitie, niet anoniem opereren. Ze zijn bekend van naam en gezicht, en ook hun adres is bekend.
Arendo Joustra: ‘Burgemeester verdienen juist de steun van hun burgers’
Maar dit mag natuurlijk nooit een vrijbrief zijn om de burgemeester te bedreigen, lastig te vallen of iets aan te doen. Hoofdredacteur Arendo Joustra van Elsevier Weekblad: ‘De burgemeesters verdienen juist de steun van hun burgers. Hopelijk draagt deze uitverkiezing tot Nederlander van het Jaar daaraan bij.’
Politiek redacteur Carla Joosten, die het verhaal over de bedreigde burgemeester schreef, sprak onder anderen met burgemeester Liesbeth Spies van Alphen aan den Rijn, tevens voorzitter van het Genootschap van Burgemeesters. Zij waarschuwt dat bedreigingen aan het adres van de burgemeester niet ‘gewoon’ mogen worden. ‘We hebben hier geen land van eigenrichting. Net zoals je handen afhoudt van de brandweer, van de ambulance- en busmedewerkers, blijf je ook met je poten af van functionarissen in het openbaar bestuur.’
Burgemeesters Wienen, Van der Meer Mohr, Crone en Heijmans bedreigd
Lees het volledige coververhaal van deze week: Ongewilde schietschijf
Elsevier Weekblad sprak ook met de bedreigde burgemeester Jos Wienen van Haarlem, Marjolein van der Meer Mohr van Rucphen, Ferd Crone van Leeuwarden en Jos Heijmans van Weert.
Het is dit jaar voor de vijftiende keer dat Elsevier Weekblad een Nederlander van het Jaar kiest. Dat is meestal een persoon die in negatieve of positieve zin een stempel op het afgelopen jaar heeft gedrukt. Het kan ook iemand zijn die het betreffende jaar symboliseert of dat jaar een bijzondere prestatie heeft geleverd.
Twee keer eerder koos het weekblad niet een persoon, maar een groep personen. In 2006 was dat de soldaat in Uruzgan en in 2010 de politicus.
De complete lijst van de Nederlander van het Jaar ziet er zo uit:Ayaan Hirsi Ali (2004), Rijkman Groenink (2005), de soldaat in Uruzgan(2006), Joop van den Ende (2007), Wouter Bos (2008), Linda de Mol (2009),de politicus(2010), Mark Rutte (2011),koningin Beatrix (2012), Wim Pijbes (2013), Ahmed Aboutaleb (2014), Dafne Schippers (2015), Marcel Levi (2016) en Boyan Slat (2017).