‘Om te huilen voor het klimaat’: strijd tegen lachgas verhevigt

Milieuclubs, verkeersorganisaties en gemeenten willen het gebruik van lachgas aan banden leggen, omdat de partydrug zowel de gezondheid, de verkeersveiligheid als het klimaat schade toebrengt. Vier recente ontwikkelingen in de rage die steeds meer weerstand oproept.

Milieudefensie: lachgas slecht voor het klimaat

Naast risico’s voor de gezondheid van gebruikers en veiligheidsrisico’s (zie punt 2 en 3), levert het toenemende lachgasgebruik ook zorgen op over het klimaat. Zo waarschuwt Milieudefensie dinsdag voor de invloed van de partydrug op het milieu. Het gas, populair onder jongeren die een snelle kick willen ervaren, is volgens de milieuorganisatie 250 keer schadelijker voor het klimaat dan CO2. Eén ballon zou gelijkstaan aan 15 kilometer autorijden of het verbranden van een liter benzine of diesel. ‘Lachgas is om te huilen, voor het klimaat,’ aldus woordvoerder Bram van Liere. Ook worden de patronen – die legaal te koop zijn voor in slagroomspuiten – en ballonnen na inname van het gas geregeld op straat gegooid.

Op straat is de partydrug populair, maar ook op festivals nemen jongeren geregeld een ‘ballonnetje’ in. Daarom richt Milieudefensie zich specifiek tot festivalgangers: ‘Veel festivalgangers zijn bijvoorbeeld goed bezig door de trein te nemen of vegetarisch te eten,’ zegt Van Liere. ‘Jammer dat lachgaspatronen dan roet in het eten gooien.’ Volgens de woordvoerder staat de inname van vijf ballonnen lachgas, wat op festivals niet uitzonderlijk is, gelijk aan een autorit van 75 kilometer.

Geregeld belanden festivalgangers na het gebruik van lachgas op de EHBO, en daar wil het Rode Kruis iets aan doen. Daarom gaat de organisatie op festivals staan om tips te geven over ‘veilige’ manieren om het te gebruiken. Zo is het verstandiger om het zittend te inhaleren dan staand. Ook raadt het Rode Kruis jongeren af rechtstreeks te inhaleren vanuit een tank, patroon of spuit, omdat dit kan leiden tot bevroren longen of lippen.

Steeds meer incidenten met lachgas in het verkeer

Veilig Verkeer Nederland gaat via sociale media een campagne starten om meer aandacht te vragen voor de risico’s van lachgas in het verkeer. Uit politiecijfers van deze week blijkt dat dit jaar tot juli al 960 incidenten met lachgas in het verkeer zijn voorgevallen. Vorig jaar waren dat nog 380 gevallen, in 2016 ‘slechts’ enkele tientallen incidenten. Volgens een peiling van jongerenorganisatie TeamAlert en de NOS denkt 47 procent van de ondervraagden die wel een lachgas gebruiken dat het hun rijstijl niet beïnvloedt.

Het gebruik van lachgas achter het stuur is verboden, maar vooral in grote steden gebeurt het vaak. Het betrappen van bestuurders is moeilijk, omdat naderhand niet valt te bewijzen dat het gas is ingenomen. ‘Wij zien mensen gevaarlijke manoeuvres uithalen in het verkeer, doordat zij een ballon aan het vullen zijn of aan de mond zetten,’ zegt hoofdinspecteur Paul Broer van de politie. ‘Ook al is de werking van lachgas van korte duur, het is direct van invloed op de rijvaardigheid.’ Inname kan een tijdelijk zuurstoftekort of zelfs bewusteloosheid veroorzaken.

Eind juni knalde op de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam een 27-jarige automobilist vol op een andere auto, nadat omstanders hem achter het stuur hadden zien zitten met een ballon aan zijn lippen. In diezelfde straat werd drie weken geleden een agent mishandeld door twee mannen van 26 en 24, die waren aangehouden omdat ze hadden gedronken en lachgas gebruikten achter het stuur.

Gemeenten komen met maatregelen

De voorbije maanden hebben gemeenten door heel Nederland maatregelen genomen tegen het gebruik van lachgas. Onder meer Winschoten, Culemborg, Gorinchem, Veldhoven, Oosterhout, Enschede en Den Helder hebben op verzoek van de lokale politie aangekondigd dat ze na het zomerreces willen werken aan regelgeving om het gebruik van de partydrug op bepaalde locaties te verbieden.

In mei, na het festival Bevrijdingspop, zei de Haarlemse burgemeester Jos Wienen (CDA) dat hij was geschrokken van het grote aantal jongeren dat lachgas gebruikt. Na de zomer past de gemeente de algemene plaatselijke verordening (APV) aan zodat in de binnenstad en op festivalterreinen een verbod gaat gelden.

Ook grotere steden, waar de problemen het grootst zijn, zijn het lachgas beu. In juni richtte de burgemeester van Rotterdam, Ahmed Aboutaleb (PvdA) zich tot minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus (CDA) om lachgas weer op de geneesmiddelenlijst te plaatsen. Dat zou betekenen dat het alleen nog in de apotheek mag worden verkocht.

Halsema krijgt ‘laatste waarschuwing’ van lachgasverkoper

In het centrum van Amsterdam tiert een welige handel in lachgas, waaraan een aantal ondernemers goed geld verdient. Het bedrijfje Ufogas verkoopt vanuit bakfietsen met gasflessen ballonnen met lachgas aan het uitgaanspubliek, onder meer op het Leidseplein, het Rembrandtplein, in de Reguliersdwarsstraat en op de Wallen. Deniz Üresin, een 25-jarige Amsterdamse ondernemer, runt Ufogas.

Vorige week kwam Üresin in het nieuws met een verkapt dreigement aan burgemeester Femke Halsema (GroenLinks), die evenals haar collega’s zinspeelt op maatregelen tegen de verkoop vanuit de bakfietsen. Denizswest, zoals hij op het sociale medium heet, plaatste op Instagram onderstaand bericht. ‘Laatste waarschuwing naar de huidige burgemeester,’ richt hij zich tot Halsema. ‘Ga de politie en handhavers niet tegen mij opzetten.’

Üresin, die ondanks diverse pogingen niet door de politie kan worden geweerd omdat zijn handel nog legaal is, noemt zichzelf de ‘toekomstige burgemeester’. Hij verzoekt het Amsterdamse ambtenarenapparaat om niet ‘faja te doen’ (straattaal voor moeilijk doen). ‘Dwing me niet om faja terug te doen. Dus, ga gezellig doen tegen je burgemeester.’ Volgens hem houden lachgasverkopers als hij de stad, die hij een ‘wetteloze jungle’ noemt, veilig.