De Raad van State staat positief tegenover het voorstel voor een bindend referendum. Eerder al had de commissie-Remkes het referendum ‘een aanvulling op de representatieve democratie’ genoemd.
Het referendum kan volgens de Raad ‘bijdragen aan de vermindering van de bij bepaalde burgers bestaande gevoelens van isolement, vervreemding en uitsluiting’. De wet die deze week bij de behandeling van de begroting van het ministerie van Binnenlandse Zaken aan de orde zal komen, is van de hand van het SP-Kamerlid Ronald van Raak.
Van Raak denkt dat hij met steun in de rug van de Staatscommissie en de Raad van State het momentum heeft de wet door het parlement te loodsen. Omdat het om een grondwetswijziging gaat, moeten de Tweede en Eerste Kamer de wet eerst goedkeuren. Na nieuwe verkiezingen moet de wet opnieuw een tweederde meerderheid in beide Kamers krijgen.
Van Raak denkt dat het bindend referendum een goed middel kan zijn om de kloof tussen burger en politiek te overbruggen, zegt hij in de Volkskrant.
Zwitserland als lichtend voorbeeld
Zwitserland wordt vaak aangehaald als land waar het bindend referendum zonder opkomstdrempel prima werkt. Voorstanders betogen vaak dat de directe inspraak op controversiële wetten de legitimiteit van het algemene bestuur vergroot. Het zou politieke instabiliteit bij de coalitie voorkomen en er wordt recht gedaan aan de wil van het volk.
Maar kritiek is er ook. In een ingezonden opiniestuk in de Volkskrant van december 2017 benoemt een Nederlander wonend in Zwitserland ook een aantal nadelen. ‘Steeds vaker zie je dat een politieke partij dreigt zo’n initiatief te starten als ze haar zin niet krijgt. (…) Bij veel referenda over een onderwerp dat niet leeft bij de bevolking is de opkomst laag. Je kunt je afvragen of de uitslag dan de wil van het volk weerspiegelt.’
Het raadgevend referendum werd in 2018 juist afgeschaft. Lees daar hier meer over
VVD en christelijke partijen tegen
In hetzelfde stuk doet de auteur een beter voorstel voor een bindend referendum. Is de opkomst minder dan 30 procent, dan is de uitslag ongeldig. Bij een opkomst tussen 30 en 60 procent is het referendum raadgevend. Boven 60 procent is de uitslag bindend.
Kamerlid Van Raak hoopt dat zijn wet volgend jaar na de zomer op de Kameragenda komt. Hij heeft een kans. Alleen de christelijke partijen en de VVD staan uitgesproken kritisch tegenover een correctief referendum.
Wat vindt u? Is het verstandig een bindend referendum in te voeren? En zo ja voor welke onderwerpen? Of is eens in de vier jaar naar de stembus genoeg? Praat mee! De Stelling van de dag luidt:
Geef uw mening onder dit artikel. U kunt alleen reageren als u abonnee bent.
Let op: door uw mening te geven, gaat u ermee akkoord dat de redactie van Elsevier Weekblad uw reactie kan uitlichten in de digitale rubriek Reacties op de stelling.