Nederland in quarantaine: ooggetuigen doen verslag (maart)

Het coronavirus heeft Nederland steeds meer in zijn greep. Dat zorgt voor bijzondere taferelen door heel het land. In dit overzicht plaatst de redactie van Elsevier Weekblad de opvallendste gebeurtenissen die onze redacteuren en anderen  tegenkomen. (maart)

Dit blog wordt niet meer geüpdatet. Klik hier voor de observaties uit de maand april.

31 maart — Een Serieus Verzoek op de stoep

In de bovenbouw van de basisschool ontwikkelen vooral meisjes opeens een groot hart voor Arme Kinderen in verwegge landen. Brazilië bijvoorbeeld, of Nicaragua. Tijdens de coronacrisis bonkt dit Grote Hart gelukkig gewoon door, getuige dit Serieuze Verzoek (lezen van boven naar beneden). Nu eens niet op ‘Insta’, maar lekker retro in stoepkrijt op een stoep in Rotterdam-West. Voetbalmeiden Sibel en Isa, zo laten ze weten, steunen #TeamLaLeague en roepen op om te doneren. LaLeague is een fondsenwervingscampagne van onder meer de Eredivisie Vrouwen die voetbalmeiden in Brazilië en Nicaragua ondersteunt. Maandag regende de regen het Serieuze Verzoek weg. Dat is dan weer het nadeel van de stoep als sociaal medium.

Tekst & foto: Gertjan van Schoonhoven

29 maart — Meterslange rij voor de supermarkt

Een lange rij voor de Albert Heijn in het Amsterdamse IJburg, waar wachtenden anderhalve meter afstand houden:

Beeld: Marijn Jongsma

27 maart — Klimmen in de keuken

Klimmers moedigen elkaar  aan om nu de klimhallen dicht zijn niet massaal naar klimgebieden te trekken, maar thuis te blijven. Om een solidariteitsgevoel te stimuleren post Boulderhal Het Lab Amsterdam bijvoorbeeld elke week een #stayathomechallenge met een boulder probleem die je in huis kunt doen.

Tekst: Mireille van der Stoep. Beeld: Boulderhal Het Lab

27 maart — Leve de spreiding in de supermarkt

In normale tijden puilt de Jumbo aan de Schiedamseweg in Rotterdam, pal tegenover metrostation Delfshaven, een groot deel van de dag uit van de boodschappers, die in deze multiculturele volkswijk uit alle windstreken komen. Een recente verbouwing schepte al wat lucht, maar echt lekker ‘ruim’ boodschappen doen, is het pas sinds deze week. Dankzij… de spreiding van klanten in het kader van de coronacrisis. Aan het einde van de rij buiten – meer een rijtje eigenlijk – wacht een stevig gebouwde maar vriendelijke bewaker die de eerste in de rij gastvrij een karretje aanreikt. Geen muntje nodig. Daarna wacht de boodschapper een oase van rust en ruimte. Vrijwel alles is er gewoon.

Het zet je aan het denken. Wellicht is het iets om ná de coronacrisis vast te houden. Spreiding van drukte is op tal van terreinen eigenlijk al heel normaal. Denk aan de ‘daluren’ van de Nederlandse Spoorwegen, of het ‘tijdslot’ dat je moet kopen voor populaire tentoonstellingen. Spreiding van supermarktklanten in drukke en door de bevolkingsgroei steeds drukkere grootstedelijke wijken, mag daar best bij.

Speciale aanbiedingen vóór acht uur ’s morgens? Spectaculaire kortingen op verse waren ná acht uur ’s avonds? Speciale VIP-uurtjes voor trouwe klanten? De mogelijkheden zijn legio.

Tekst: Gertjan van Schoonhoven

27 maart — Alleen naar het ziekenhuis

Patiënten arriveren op vrijdagochtend nog slechts druppelsgewijs bij het Diakonessenhuis in Utrecht. Veel afspraken zijn afgezegd en alleen wie het echt niet kan uitstellen, komt nog naar het ziekenhuis.

Hun wacht bij de ingang een onaangename verrassing. Tot dusver mochten patiënten één begeleider meenemen, maar die regel is donderdagavond aangescherpt. Alleen bij uitzondering mogen geliefden nog mee – bijvoorbeeld als een patiënt zich anders niet kan redden. De avond ervoor beviel een vrouw zelfs alleen van haar kind.

De meeste bezoekers hebben dat vrijdagochtend niet meer meegekregen – zelfs het waarschuwingsbord vermeldt aanvankelijk nog de oude regel – en zij worden de deur gewezen. Een van bezoekers is redacteur Rob Ramaker die met zijn vriendin komt voor de 20-wekencho van hun tweeling.

Hij en een klein tiental andere bezoekers nemen plaats op de bankjes en stenen randjes voor het ziekenhuis. Het is nog een verdrietige situatie maar mensen reageren rustig en gelaten. Onwillekeurig zullen zij denken aan hen die alleen sterven in deze pandemie. Dat is verdriet van een andere orde. Bovendien doen de zorgmedewerkers maar hun werk. Twee beveiligers slenteren rustig rond en maken een praatje. Slechts een keer verheffen ze hun stem tegen iemand die geen afstand houdt. Een patiënt die naar buitenkomt, valt zijn vrouw in de armen.

Gelukkig schijnt de zon, en is alles goed met de tweeling. Dat is toch uiteindelijk waar het om draait.

Tekst en beeld: Rob Ramaker

27 maart — Dansen in de huiskamer

Het professionele dansgezelschap Misconi uit Rotterdam treedt op vanuit huis. Bij het gezelschap zijn ook dansers met een verstandelijke of fysieke beperking aangesloten.

Danser Joop Oonk: ‘Het zijn rare tijden maar we moeten er maar gewoon mee dealen.’

Video: Misconi Dance Company | Muziek: Ed de Vos

26 maart — Juf houdt de klas via de laptop in de gaten

Mare (9) praat met de juf en haar klasgenootjes op de laptop. Elke klas krijgt een half uurtje. Lukt het met de opdrachten? Spelen jullie nog buiten? En: zet de microfoon uit als je niet praat.

Tekst en beeld: Marijn Jongsma

26 maart — Zingen achter de laptop

Het koor met de naam ‘Chaos’ van Bart Juttmann (tweede van linksboven) oefende deze week achter de laptop. Lessen van de Amsterdam Zang Academie gaan gewoon door via een onlineverbinding.

Juttmann: ‘Het klonk natuurlijk heel anders dan in onze vaste mooie oefenzaal. Maar het voordeel was vooral dat we veel beter konden luisteren naar onze eigen stemmen. We waren allemaal heel erg blij dat we toch weer even bij elkaar waren en alles van ons af konden zingen.’

Beeld: Bart Juttmann

26 maart — Berenjacht

Met je kinderen op berenjacht door de buurt, een welkome activiteit nu het thuiszitten steeds langer duurt. Het idee: mensen zetten een knuffelbeer voor het raam en de buurtkinderen maken een tocht door de straten om zoveel mogelijk beren te ontdekken. Via een buurtappgroep is het zo geregeld, zoals hier in Amersfoort. ’s Ochtends vroeg werd een oproep in de appgroep geplaatst en binnen een mum van tijd deelden mensen tientallen foto’s van beren die zij voor het raam hadden gezet en hun vindplaats. Niet veel later zijn de eerste jagende kinderen gespot.

Tekst: Joris Heijn. Beeld: buurtbewoners

24 maart — Stoepkrijten in tijden van corona

Twee meisjes, tieners net, staan besmuikt te stoepranden in de Haarlemse Beelslaan. Het is verder zo stil dat je denkt dat elk moment de dodenherdenking gaat beginnen. We lopen een stukje langs de Haarlemmerhout, waar het prachtige Hildebrandmonument van prof. J. Bronner ligt te soezen in de lentezon. Eromheen zitten lezers, één per bankje uiteraard. We slaan de verstilde Linnaeuslaan in, die zich langs de Hout kromt. Aan het eind staat een enorme magnolia in zijn mooiste bloei. Maar nog mooier is de stoepkrijttekening die kleine kinderen eerder op de dag hebben gemaakt en waar we uit groot respect omheen lopen:

Tekst en beeld: René van Rijckevorsel

24 maart — Leven in tijden van corona: prachtige bloesem in Den Haag

Op straat zie ik een oudere man achter het stuur van zijn auto. Hij zit er ontspannen bij en geniet zichtbaar van zijn ritje. Even verderop komt een oudere heer op een fiets. Ook hij ziet er gelukkig uit.

Al wandelend passeer ik mannen en vrouwen van enkele generaties jonger. Ik meen bezorgdere gezichten te zien.

Zou het iets te maken hebben met de verwachtingen die je nog in het leven hebt?

Wie ouder is, aanvaardt deze toestand misschien met meer berusting.

Wie jong is vraagt zich af of dit het nou is. Is het einde mogelijk eerder in zicht dan verwacht?

Weg met al die mooie dingen waarvan je nog had willen genieten. Dat museum. Wat ligt het er toch mooi bij in de zon. Die geometrische figuren van Sol LeWitt op de muur. Wanneer keek je er voor het laatst naar?

En natuurlijk overal die prachtige bloesem. Was die er altijd al zo uitbundig? Hoeveel soorten zijn er wel niet. Zie die iele boompjes met een kroon witte bloemen. Alsof ze willen zeggen: niet getreurd, wij zijn er dit jaar gewoon weer. De natuur overleeft.

Je hoort sommigen zeggen dat er nu wel een einde zal komen aan de rat race. Dat we gedwongen zullen worden anders te gaan leven.

Zou het? Hoe moet het dan met die enorme welvaart die opeenvolgende generaties hebben opgebouwd?

Al die welvaart die toch ergens van moet worden betaald. Al die overdadigheid. Die luxe waarin we ons de afgelopen decennia wentelden. Komt dat nog terug als we eenmaal de gevolgen van de coronacrisis hebben opgevangen?

Er scheurt een man in een snelle sportauto voorbij. Hoewel hij toch het rode licht tegemoet rijdt, geeft hij nog even flink gas.

Hem kan niks gebeuren. Of corona er ook zo over denkt?

Tekst en beeld: Carla Joosten

24 maart — Oma van Turks bakkersmeisje is niet bang voor corona

Tijdens een frisse wandeling door de vrijwel uitgestorven stad Haarlem zie ik veel gesloten winkels. Mijn kaasboer is gelukkig open. Er mogen maximaal drie klanten naar binnen en ik ben de enige. Op straat houdt een vrouw met mondkapje vele meters afstand. ‘Is het inmiddels al zes meter?,’ vraag ik vriendelijk. Afgemeten antwoordt ze: ‘Als er mensen overlijden, maak je daar geen grapjes over.’

Even later vraag ik het meisje van de Turkse bakker of ze bang is voor corona. We kennen elkaar al vanaf haar peutertijd. ‘Ik niet, maar ik woon bij mijn oma van 80. Die is hartpatiënt en net hersteld van een longontsteking. Ik wil haar niet ziek maken.’

Haar oma is niet bang, zegt het meisje. ‘Ze houdt van het leven, maar zegt dat je allemaal een keer doodgaat.’

Ik vraag of dat met haar geloof in Allah te maken heeft.

Het meisje lacht: ‘Oma kan toch moeilijk 180 worden. Of dacht jij van wel?’

Tekst: Gerlof Leistra

24 maart — Geen verjaardagsfeestje, wel taart (met de auto bezorgd)

Jelle (32) uit Hardinxveld-Giessendam was 21 maart jarig en om toch zijn verjaardag te kunnen vieren, hadden hij en zijn vrouw thuis taarten gebakken. Vervolgens zijn ze met de auto langs vrienden en familie gegaan om stukjes taart bij de deur te bezorgen.

Tekst en beeld: via Mireille van der Stoep

22 maart — Softijsmachine in het Amsterdamse Bos

De pannenkoekenboerderij ‘Meerzicht’ in het Amsterdamse Bos probeert toch wat te verdienen.

Tekst en beeld: Marijn Jongsma

22 maart — Kinderen helpen met de 1,5 meter afstand

Zondagochtend werd een NL-alert verstuurd om de coronamaatregelen opnieuw bij iedereen onder de aandacht te brengen, onder meer de noodzaak om 1,5 meter afstand van elkaar te houden. Niet iedereen lijkt die afstand helemaal goed te kunnen inschatten. Kinderen in Amsterdam-West helpen een handje.

Tekst en beeld: via Marieke ten Katen

20 maart — KLM vliegt vrijwel leeg toestel naar Aruba

Redacteur Marijn Jongsma kreeg onderstaande foto van een vrijwel leeg vliegtuig toegestuurd van een bevriende KLM-medewerker. In dit toestel brengt de luchtvaartmaatschappij 15 Arubanen naar huis.

Beeld: via Marijn Jongsma

20 maart — Thuisonderwijs met hart en ziel

Een van de dochters van redacteur Bram Hahn krijgt van haar docent per post schoolwerk opgestuurd. Opgaven plus antwoordvel én een ‘pepermuntje zoals toen’. Het is hartverwarmend om te zien hoe docenten in zowel het basis- als het middelbaar onderwijs roeien met de riemen die ze hebben en in een mum van tijd online lesprogramma’s in elkaar hebben gedraaid. En dat ze daarbij ook nog tijd en aandacht besteden aan het persoonlijk contact met hun leerlingen.

Tekst en beeld: Bram Hahn

19 maart — Maximaal vier personen tegelijk bij de slager

Scharrelslagerij Cees de Bouter aan de Hogeweg in Amsterdam laat voorlopig maximaal vier mensen tegelijk binnen.

Beeld: Marijke Brouwer

19 maart — Nu ook run op paracetamol, snoep verboden

Naast wc-papier, pasta en zakken chips in supermarkten is nu ook een run ontstaan bij drogisterij IJburg in Amsterdam. Daarom geldt een maximum van één verpakking paracetamol per klant. Redacteur Marijn Jongsma tekende op uit de mond van de verkoopster: ‘Mensen kwamen met armen vol de winkel uit.
En ze sputteren nu ook tegen: “maar het is ook voor iemand anders!” Maar we blijven streng.’

Ook drogisterij Etos in IJburg treft maatregelen: de bakken snoep worden dichtgeplakt.

Tekst en beeld: Marijn Jongsma

18 maart — Thuisbibliotheek voor de buren

In de Amsterdamse buurt Steigereiland Noord is Maaike (45) een thuisbieb begonnen voor buren die genoeg hebben van Netflix.

Tekst en beeld: Marijn Jongsma

18 maart — Albert Heijn stelt maximum aan toiletpapier per klant

De Albert Heijn aan de Kleiweg in R0tterdam komt met een nieuwe maatregel om het hamsteren van toiletpapier een halt toe te roepen: voortaan is nog maar één verpakking per klant toegestaan.

Tekst en beeld: Matthijs van Schie

18 maart — Politie stuurt picknickers het park uit (Wenen, Oostenrijk)

Redacteur Carla Joosten werd door een bekende in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen geattendeerd op een bijzonder tafereel: hele families die zaten te picknicken, werden het park uitgestuurd door de politie. ‘Je mag alleen buiten lopen als lichaamsbeweging. Niet in het park in het gras zitten. En afstand bewaren tot anderen.’

Tekst en beeld: Carla Joosten

18 maart — Leidse studenten maken kaartjes

Esmee Stooker en Mark Ketelaars, beide student in Leiden, maken zelf kaartjes en iedereen mag een oproep insturen als ze iemand kennen die een kaartje kan gebruiken. Zie ook de Kaartjesfabriek Leiden op Facebook.

Tekst en beeld: Mireille van der Stoep

18 maart — De opmars van het ‘misschientje’, zoals in het Oostblok

In Oost-Europa was er in de jaren voor de val van het communisme in 1989 een gigantisch tekort aan levensmiddelen en luxe artikelen. Voor de zekerheid had iedereen daarom een ‘misschientje’ bij zich, in het Russisch een avoska genoemd: een boodschappennetje voor het geval er onverwacht toch iets te krijgen was. Als voor een winkel een rij stond, was het zaak even te kijken wat er te halen viel. Ik hoor steeds meer verhalen over de introductie van het ‘misschientje’ in het Nederlandse straatbeeld als variant op de koopjesjager die omrijdt voor een aanbieding. Ligt er wc-papier in de schappen? Meteen inslaan. De hamsteraar gaat de deur niet meer uit zonder ‘misschientje’.

Tekst en beeld: Gerlof Leistra

18 maart — Studenten bieden aan (oudere) buren te helpen

Geeske van der Meulen, studente in Leiden, bezorgt namens haar studentenhuis briefjes bij de buren met het aanbod te helpen met boodschappen en andere klusjes.

Beeld: Geeske van der Meulen

18 maart — Verplegend personeel kan boodschappenlijstjes inleveren

Zanger, cabaretier en acteur Thomas Acda deelt een oproep om verplegend personeel te helpen met hun boodschappen:

17 maart — ‘Toeristen, ga naar huis’ (Alicante, Spanje)

Op weg naar de supermarkt, in San Juan d’Alicante, dit is overigens het enige wat mag. De boulevard en het strand zijn dicht.

Tekst en beeld: Frank Berbee

17 maart — Gratis kookboek bij twee producten, maar die zijn er niet

Beeld: Marijn Jongsma

17 maart — Applaus voor zorgpersoneel om 20.00 uur

Applaus vanaf balkons in Amsterdam-West. In heel Nederland werd drie minuten lang geapplaudisseerd voor zorgmedewerkers.

Beeld: Marieke ten Katen

17 maart — Uitwaaien op de racefiets op een verlaten dijk

Malindi van der Mheen en haar vriend stapten dinsdag op de racefiets om uit te waaien op de dijk van Culemborg en omstreken.

Beeld: Malindi van der Mheen

17 maart — Schoolboeken ophalen volgens strak schema

Mare (9) haalt haar schoolboeken op. Montessorischool Steigereiland in Amsterdam.

Tekst en beeld: Marijn Jongsma

16 maart — Foutparkeerder in Rotterdam hoest op politie

16 maart — Amsterdam is een spookstad

Video: Dick Maas

16 maart — Voetballende jongens in Haarlem

De overheid kan dan wel alle scholen en sportverenigingen sluiten, maar wat doen gezonde Hollandse jongens als zij vrij zijn en het ook nog eens heerlijk weer is? Dan verzamelen zij zich gewoon op de vaderlandse velden, om met elkaar voetbalspelletjes te spelen. Social distancing? Daaraan doen ze niet, zoals hier, maandagmiddag op de velden van de Koninklijke HFC in Haarlem, waar minstens honderd jongens zijn samengekomen om te voetballen.

Tekst en beeld: René van Rijckevorsel

15 maart — Lege schappen in de supermarkt na hamsteren

14 maart — Auto’s in de rij voor de vuilstortplaats

Lees alle artikelen over het coronavirus in ons dossier