Baudet stopt ook als partijvoorzitter, Eerdmans wil lijsttrekker worden

Nadat hij maandagavond zijn vertrek als lijsttrekker van Forum voor Democratie (FVD) aankondigde, stopt Thierry Baudet ook als partijvoorzitter. Vice-voorzitter Lennart van der Linden vervangt Baudet als voorzitter.

‘De komende tijd wordt gewerkt aan een een goede en zorgvuldige transitie,’ laat de partij weten op de eigen website. Volgens het partijbestuur zijn er nu drie prioriteiten voor de nabije toekomst:

1. De vacature van lijsttrekker en het opstellen van een volledige kandidatenlijst.
2. Het presenteren van het verkiezingsprogramma.
3. De aanstaande verkiezingscampagne.

Joost Eerdmans, die op plek 4 staat op de FVD-kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen, ambieert de vacature van lijsttrekker, zegt hij tegen het AD. ‘Ik wil dat die partij een goede lijsttrekker heeft en daar ben ik beschikbaar voor,’ zegt hij tegen de krant. ‘Het is ook de vraag hoe we dat als partij gaan doen. Komt er een verkiezing voor het lijsttrekkerschap, dan doe ik daaraan mee. Maar het kan ook aan de leden of het bestuur worden overgelaten.’

Baudet kondigde vertrek als lijsttrekker aan in video

Baudet kondigde maandagavond 23 november zijn vertrek als lijsttrekker aan in een video op het twitteraccount van FVD. De stap van Baudet volgt na een onrustig weekeinde in de partij, waarin diverse partijprominenten harde actie eisten tegen de jongerenorganisatie JFVD. Die was in opspraak gekomen nadat bekend werd dat opnieuw hooggeplaatste FVD-jongeren racistische en nazistische berichten hadden gedeeld op Whatsapp en Instagram.

Update maandag 23 november, 20.30 uur

Baudet geeft zijn positie als nummer 1 op de kandidatenlijst op, maar blijft tot aan de verkiezingen van maart wel in de Tweede Kamer. Hij stoort zich aan de – in zijn ogen – voorbarige veroordeling in de media van JFVD en voorzitter Freek Jansen, zijn rechterhand en boezemvriend. ‘Natuurlijk: als er dingen zijn gebeurd die niet door de beugel kunnen, dan moet daar tegen worden opgetreden,’ zegt Baudet in de video. ‘Maar ik kan me niet verenigen met de situatie waarin trial by media de manier wordt waarop wij met mensen omgaan binnen de partij. Dat hoort niet bij onze partij. Dat hoort niet bij Nederland.’ Aan het einde van de video kondigt hij zijn besluit aan: ‘Bij dezen is hopelijk definitief al deze nonsens gestopt.’

Lees meer over de achtergrond van de onrust bij FVD onder de video

Baudet heeft zich ‘in goed overleg met de achterban’ teruggetrokken, laat zijn woordvoerder weten aan persbureau ANP. Die zegt dat het partijbestuur de hele dag heeft overlegd over de onrust met diverse senatoren, Tweede Kamerleden, statenleden en Europarlementariërs. ‘Het doel was om in goede harmonie verder te kunnen,’ aldus Baudets woordvoerder. Jansen geeft zijn positie op plek 7 van de FVD-kandidatenlijst ook op, meldt de NOS maandagavond.

Racistische en nazistische uitlatingen aanleiding voor onrust

Zaterdag kwam FVD onder vuur te liggen vanwege gedoe binnen de jongerenpartij. Leden van Jongerenorganisatie Forum voor Democratie (JFVD) deden racistische en nazistische uitlatingen in WhatsApp-groepen en op Instagram. De afgelopen maanden zou weinig zijn gedaan om radicaliteit uit te bannen. Partijprominenten botsen met leider Baudet over de aanpak van het probleem.

Lees ook de column van Geerten Waling: Steeds lastiger om jezelf rechts te noemen

Het bestuur van JFVD besloot zondag 22 november om tijdelijk terug te treden. Dat gebeurde nadat het Amsterdamse dagblad Het Parool een dag daarvoor schreef dat diverse leden van JFVD zich antisemitisch hebben uitgelaten op sociale media. Een van de voorbeelden die de krant geeft, is een 23-jarige student politicologie die in een WhatsApp-groep met andere JFVD’ers schreef dat ‘Joden internationale pedonetwerken hebben en vrouwen massaal de pornografie in helpen’ en dat ‘het nationaalsocialisme de beste economische formule had’. Een aantal leden met radicale opvattingen zou ook bestuurs- en commissiefuncties vervullen binnen de jongerenpartij. Onder hen de coördinator van de JFVD in Zuid-Holland.

Een ander prominent lid van JFVD beheerde het – kort na de berichtgeving verwijderde – Instagram-account FryslanSaksisch, waarop hij onder meer beelden deelde van een museum met nazi-parafernalia dat hij bezocht. Op het account, dat volgens de website Geenstijl werd beheerd door Luite Veenstra, werd het antisemitische haatschrift Der Untermensch (1942) een ‘meesterwerk’ genoemd. Bij andere foto’s uit het museum plaatste hij het SS-motto ‘Meine ehre heisst treue’ en deelde hij citaten van SS-leider Heinrich Himmler.

Dit account werd gevolgd door onder anderen Iem Al Biyati, die volgens Geenstijl de beoogde opvolger is van Freek Jansen als JFVD-voorzitter, mocht die in maart worden verkozen als Tweede Kamerlid. Zij beheerde ook een andere WhatsApp-groep, met een poster van de Nederlandse Arbeidsdienst (NAD) als groepsafbeelding. De NAD werd door de Duitse bezetter opgericht om Nederlandse mannen en vrouwen tewerk te stellen.

Uitstekend optreden

Snel bleek dat het gedoe binnen de jongerenorganisatie voor een botsing binnen de partijtop zorgt. ‘Uitstekend optreden,’ liet Thierry Baudet zaterdag 21 november via Twitter weten over de reactie van het JFVD-bestuur om terug te treden, coördinatoren uit functies te ontheffen en een onderzoek in te stellen. Een dag later voegde hij daaraan toe: ‘Geen trial by media maar serieus bekijken hoe het zit en daarna conclusies trekken.’

Maar bijval kreeg Baudet niet. Sterker nog, partijprominenten bleken het helemaal niet eens te zijn met het JFVD-statement en uitten hun onvrede. Senator, Statenlid en gemeenteraadslid voor FVD in Amsterdam Annabel Nanninga noemde de aanpak van het JFVD-bestuur ‘too little, too late’. Nanninga verwacht een ‘volledige sanering’ van de jongerenpartij. Rob Roos, lid van het Europees Parlement voor FVD, had liever gezien dat ze bij zijn partij ‘in één keer echt schoon schip hadden gemaakt’. Europees Parlementslid Derk Jan Eppink deelde de berichten van Nanninga en Roos.

Rechterhand Baudet

Het gerommel binnen de JFVD vormde een direct probleem voor de stabiliteit van FVD. Dat komt door Freek Jansen, nummer 7 op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer. Hij is voorzitter van de JFVD en verantwoordelijk voor de aanpak van radicaliteit binnen de jongerenvereniging, waarin hij niet is geslaagd. Eerder kwam hij in opspraak, omdat hij de Holocaust zou hebben gerelativeerd. De oplossing leek simpel: haal Jansen van de kandidatenlijst en saneer de jongerenpartij.

Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Jansen is de rechterhand en boezemvriend van Thierry Baudet. Hij zou hebben meegeschreven aan speeches van Baudet, zoals die in 2019 na de winst bij de Provinciale Statenverkiezingen over de Uil van Minerva. ‘Als Freek Jansen weg moet, ben ik ook weg,’ zou Baudet volgens NRC dit weekeinde tegen leden hebben gezegd.

Probleem speelt al langer

Onrust vanwege berichten uit WhatsApp-groepen is geen nieuw fenomeen bij FVD. In april schreef maandblad HP/De Tijd al dat in WhatsApp-groepen met FVD-jongeren diverse nazistische en antisemitische beelden en uitspraken werden gedeeld. Een groep bezorgde leden kaartte dit aan bij het JFVD-bestuur en het landelijke FVD-bestuur onder leiding van Baudet. De bezorgde leden vroegen de bestuurders om de betreffende leden te royeren, wat in drie gevallen (tijdelijk) gebeurde.

Ook werd bekend dat sommige van deze ‘klokkenluiders’ zelf zijn geroyeerd door JFVD, vanwege het lekken naar de media. Terwijl radicale leden mochten blijven en werden gepromoveerd. Dat gebeurde in september toen een van hen werd aangesteld als coördinator in Zuid-Holland, meldt Het Parool.