De formatiegesprekken tussen VVD, D66 en CDA waren afgelopen weekeinde ‘uitstekend’, maar een doorbraak bleef uit. Volgende week gaat de formatie onder leiding van Johan Remkes (VVD) pas weer verder. Eerst zijn in Den Haag Prinsjesdag en de Algemene Politieke Beschouwingen waar de formatie op informele wijze doorgaat.
Het geplande weekeinde formeren werd vlak voor vertrek naar landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum overschaduwd door de consequenties van Afghanistan-debat in de Tweede Kamer. Na moties van afkeuring trad Sigrid Kaag donderdagavond 16 september af als minister van Buitenlandse Zaken, een dag later stapte CDA-mastodont Ank Bijleveld op als minister van Defensie.
‘Uitstekende gesprekken’ leiden niet tot doorbraak
Op De Zwaluwenberg wilde formateur Remkes met de drie partijen over de inhoud spreken om dichter bij de vorming van een minderheidskabinet te komen. Daarvoor waren naast partijleiders Mark Rutte (VVD), Sigrid Kaag (D66) en Wopke Hoekstra (CDA), ook hun secondanten uitgenodigd. Remkes zei dat er ‘een aantal uitstekende gesprekken’ waren gevoerd, maar dat de recente gebeurtenissen in Den Haag die gesprekken wel hebben ‘bemoeilijkt’.
Volgens demissionair premier en VVD-leider Mark Rutte zijn de relaties tussen de formerende partijen niet verslechterd. Rutte vond dat de partijen over de ‘vorm en de voorwaarden’ van een minderheidskabinet nog verder moeten praten. Ook Sigrid Kaag zegt dat er nog geen antwoord is op de ‘of en hoe’ vraag over de vorming van een nieuwe coalitie. CDA-leider Wopke Hoekstra was gematigd optimistisch en concludeerde dat er weinig smaken meer over zijn in de formatie.
Drukke Haagse agenda zit formatie in de weg
Onduidelijk blijft in hoeverre de partijen daadwerkelijk zijn opgeschoten afgelopen weekeinde. Remkes blijft zoeken naar een doorbraak. Hij wil een coalitie smeden die op ‘constructieve en vruchtbare’ wijze kan samenwerken met het parlement. Medio oktober wil Remkes dat er meer duidelijkheid is over de vorming van een nieuw kabinet.
De drukke Haagse agenda noemde Remkes een probleem voor een vlotte formatie. Deze week ligt de formatie stil wegens Prinsjesdag en de aansluitende Algemene Politieke Beschouwingen.
PvdA-leider Lilianne Ploumen noemt trage formatie ‘idioot’
Vanuit de oppositie klinkt felle kritiek op de trage formatie. PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen noemde bij televisieprogramma Buitenhof het ‘idioot’ dat de formatie een week stilstaat: ‘We zitten een half jaar na de verkiezingen. Ze hebben twee dagen bij elkaar gezeten en er is nog geen seconde écht onderhandeld. En nu moeten we dus weer een week wachten.’ Jesse klaver noemde de pauze onverstandig.
Lees ook: Ondanks die felle kritiek zullen GroenLinks, PvdA en ook huidig coalitiepartij ChristenUnie welkom zijn om met de drie formerende partijen te praten over de begroting voor volgend jaar. Demissionair premier Rutte onthulde dat plan na afloop van het formatieweekeinde. Zijn secondant, VVD-Tweede Kamerlid Sophie Hermans, gaat in het ‘brede politieke midden’ steun zoeken voor begrotingsplannen voor volgend jaar.
Begrotingsonderhandelingen zijn voorproefje van minderheidskabinet
Volgens Rutte moeten de zes partijen ervoor zorgen dat ‘de begroting van 2022, waar al veel instaat, nog meer een antwoord geeft op de grote vraagstukken die volgend jaar aan de orde zijn’.
Die werkwijze is alvast een voorproefje van wat een minderheidskabinet te wachten staat. Dat zal voor elk voorstel zich van steun moeten verzekeren in de Tweede Kamer. CDA-voorman Wopke Hoekstra hoopt dat het plan van Rutte tot vruchtbare samenwerking leidt. D66-leider Sigrid Kaag denkt ‘dat we met z’n allen deze week kunnen gebruiken om onze partijposities en verklaringen te ontstijgen’. Zo gaat de formatie deze week op informele wijze verder.