Ziekenhuismedewerkers staken: wat willen zij na salarisverhoging?

De werkdruk is te hoog en de lonen zijn te laag, zeggen zorgmedewerkers in universitaire medische centra (umc). Uit protest leggen ze vandaag, 28 september, het werk stil. Wat eisen ze en verdient zorgpersoneel echt zo ondermaats?

Duizenden medewerkers in zes academische ziekenhuizen legden om middernacht het werk voor 24 uur stil. Volgens vakbond FNV is het de grootste staking in academische ziekenhuizen ooit. Het Radboudumc in Nijmegen doet als enig academisch ziekenhuis niet mee met de actie.

Ziekenhuismedewerkers draaien vandaag ‘zondagsdiensten’. Dat betekent dat alle planbare zorg vandaag komt te vervallen. Alleen de spoedeisende hulp en afdelingen zoals de intensive care blijven beschikbaar.

Eindbod ondermaats

Medewerkers van universitair medische centra (umc) leggen het werk neer, omdat ze meer loonsverhoging en betere arbeidsomstandigheden willen. Begin deze maand deed werkgeversorganisatie NFU, na lang onderhandelen, een eindbod voor tweejarige cao voor umc’s. Alleen verpleegkundigen en doktersassistenten profiteren. Zij krijgen vanaf volgend jaar augustus een loonsverhoging van 3,5 procent. Andere medewerkers – een meerderheid van het personeel in umc’s – gaan er niet op vooruit of krijgen 1 procent loonsverhoging. Vakbonden FNV Zorg & Welzijn en CNV Zorg & Welzijn vinden dit niet genoeg en gingen niet akkoord.

Daarnaast is er volgens FNV sprake van ongezonde werkdruk in ziekenhuizen. Voorstellen om de arbeidsomstandigheden te verbeteren, komen volgens de vakbond niet terug in de cao. FNV wil dat er betere afspraken komen over arbeidstijden, zoals werkroosters die aansluiten op de werk-privébalans. Medewerkers klagen dat ze wegens onderbezetting op elk moment kunnen worden opgeroepen.

Steun vanuit SP, VVD wil grotere contracten

Recovery-verpleegkundige Ludi van Hees van het UMC Utrecht zei dinsdagochtend bij BNR Nieuwsradio dat het zorgpersoneel al jarenlang een heftige tijd achter de rug heeft. ‘Het wordt echt tijd dat er vanuit Den Haag, de besturen, beter voor ons gezorgd gaat worden.’

‘We moeten met minder man veel meer doen. Daardoor kunnen we niet de zorg leveren die we willen leveren. Collega’s vallen uit en worden ziek waardoor we met nog minder personeel het werk moeten doen. Er zijn er ook veel die ontslag hebben genomen, die dachten: “Zo ga ik niet langer door. Dit red ik niet.”‘ Volgens haar is een salarisverhoging van 3 procent per jaar nodig vanwege de inflatie en een verlaging van de werkdruk. ‘Investeren in het zorgpersoneel dat aan het bed staat, is belangrijk.’

Het zorgpersoneel kan in elk geval rekenen op steun van SP-Kamerlid Maarten Hijink. ‘De werkdruk is te hoog en de waardering te laag,’ twittert hij dinsdag. ‘Álle werknemers in de academische ziekenhuizen verdienen beter: veel succes met jullie actie vandaag!’

‘Doorbreek die deeltijdnorm en maak contracten in de zorg groter!’ twittert VVD-Kamerlid Judith Tielen. ‘Goed tegen de tekorten en voor financiële onafhankelijkheid, en ook nog voor welzijn en gezondheid! Winwinwin dus.’

Hoeveel verdient zorgpersoneel eigenlijk?

EW onderzocht in augustus 2020 hoeveel een zorgmedewerker nu eigenlijk verdient. Uit het jaarlijkse onderzoek Wie verdient wat? van EW en adviesbureau Berenschot blijkt dat de doorsnee-verpleegkundige op de intensive care bruto 46.000 euro per jaar verdient. De 10 procent meestverdienende IC-verpleegkundigen – uitschieters uitgezonderd – verdienen gemiddeld 50.500 euro per jaar.

Dat doorsnee-salaris is iets hoger dan van politieagenten, iets minder dan het salaris van de directeur van een kleine basisschool (zie ‘Wie verdient wat?’).

Uit een internationale vergelijking van de OESO – de organisatie van geïndustrialiseerde landen – blijkt dat ziekenhuisverpleegkundigen in Nederland 1,18 procent meer verdienen dan de gemiddelde Nederlandse werknemer, een van de hoogste ratio’s in alle OESO-lidstaten.

Vaker dan andere sectoren parttime

Het arbeidsmarktonderzoek Studie & Werk 2020 van EW en SEO Economisch Onderzoek biedt daarnaast inzicht in de salarissen van afgestudeerde verpleegkundigen ten opzichte van andere hoogopgeleiden met een vergelijkbaar opleidingsniveau. Het gemiddelde brutostartsalaris van afgestudeerden van de opleiding verpleegkunde is met 2.613 euro per maand bovengemiddeld. Omdat verpleegkundigen vaker vier dagen per week werken dan andere hbo’ers, moet ook worden gekeken naar het uurloon. Ook dat is hoger (18,90 euro) dan gemiddeld voor afgestudeerde hbo’ers (16,10 euro).

De hbo-verpleegkundigen maken wat betreft hun salaris dus een vliegende start, maar na tien jaar lopen zij flink achter op de andere alumni van hogescholen. Na tien jaar verdient een afgestudeerde hbo-verpleegkundige 2.921 euro, aanzienlijk minder dan de gemiddelde hbo’er die een maandloon ontvangt van 3.331 euro. Omdat het uurloon voor hbo-verpleegkundigen na tien jaar even hoog is als voor de gemiddelde hbo’er, zal dit verschil vooral worden verklaard uit het aantal uren dat de verpleegkundigen werken.