Dit zijn de belangrijkste spelers in het stikstofdebat

Deze boerenleiders, politici, organisaties, bedrijven en enkele ‘stokers’ hebben een belangrijke rol in een kwestie die bepalend is voor de toekomst van de landbouw. Wie zijn de spelers in het stikstofdebat?

De landbouw is van oudsher goed georganiseerd. Koepels en samenwerkingsverbanden, vakbonden, coöperaties en bedrijven, waaronder wereldspelers – velen roeren zich in het stikstofdebat. Sinds de uitspraak van de Raad van State in 2019 het land stillegde en de politiek besloot dat aan reductie van de veestapel niet valt te ontkomen, vormden zich actiegroepen, begonnen boerenprotesten en praten boeren in de talkshows over wat niet alleen een vak, maar ook een leven is.

Lees ook het commentaar van Gertjan van Schoonhoven: Rutte-IV moet terug naar tekentafel, wil gesprek met boeren zin hebben

Nadat het kabinet vrijdag 10 juni duidelijk had gemaakt hoeveel de landbouw moet inkrimpen, nam de onrust toe en manifesteren boeren en burgers hun afkeer van de regeringsplannen met omgekeerde vlaggen, boerenzakdoeken en blokkades in de vorm van afval- en mestdumpingen op snelwegen.

Grote ondernemers in de agrarische sector spraken voorzichtig hun steun uit aan de boeren, voeren hun lobby in Den Haag stilletjes en sponsoren boerenprotesten.

Het is aan ‘gespreksleider’ Johan Remkes (VVD) om rust in de polder te brengen door overleg tussen boeren en politiek. Er zijn geen taboes, stond al in de bekendmaking van zijn aanstelling. De eerste ronde is geweest. Bedoeling is dat de hele keten aanschuift, ook de ‘agribusiness’, natuur- en milieuclubs en banken. Wie zijn de spelers?

Omgekeerde vlaggen bij Hazerswoude-Rijndijk. Foto: John van der Tol/HH/ANP

Boerenactie- en belangenclubs

LTO Nederland is het samenwerkingsverband van regionale organisaties LTO Noord, ZLTO en LLTB. Is met 35.000 agrarische ondernemers in land- en tuinbouw de grootste vertegenwoordiger van de boeren. Voorzitter is Sjaak van der Tak (66), oud-wethouder van Rotterdam en oud-burgemeester van tuinbouwgemeente Westland. Was ook voorzitter van Glastuinbouw Nederland.

Farmers Defence Force van voorman Mark van den Oever (43) is de radicaalste actiegroep onder de boeren. De fruitteler, varkenshouder en kerstbomenverkoper uit het Brabantse Sint Hubert staat bekend om zijn keiharde opstelling. Is liefhebber van oorlogsboeken en vergeleek de ingrepen in de landbouw met de holocaust.

Agractie is een boerenactiegroep met schapenhouder Bart Kemp (44) als woordvoerder. ‘Soms is hij narrig, dan weer vrolijk, vaak serieus, op het eerste oog altijd zelfverzekerd,’ constateerde het AD, dat de genuanceerde christelijke boerenvoorman een maand volgde.

Dutch Dairy Men Board is een vereniging van melkveehouders. Voorzitter is Sieta van Keimpema (57). Ze is ook secretaris van Farmers Defence Force. Het melkveebedrijf van haar en haar man werd geschrapt als lid van FrieslandCampina omdat het ondermaats zou zijn. Volgens Van Keimpema om haar kritische houding.

NEPLUVI (Vereniging van de Nederlandse pluimveeverwerkende industrie) wordt geleid door oud-VVD-Kamerlid Gert-Jan Oplaat (57). Was eerder (2008-2014) voorzitter van de Nederlandse vakbond Pluimveehouders. Broer Bart-Jan Oplaat (52) is er nu voorzitter. Gert-Jan Oplaat verruilde de VVD onlangs voor BBB van Kamerlid Caroline van der Plas.

Nederlands Agrarisch Jongeren Kontact (NAJK) behartigt de belangen van agrarische jongeren in Den Haag en Brussel en telt ongeveer 8.000 leden. Organiseerde protestactie Makelaardij Van der Wal, genoemd naar de stikstofminister die hen tot bedrijfsverkoop zou dwingen. Voorzitter Roy Meijer (29) heeft een melkveebedrijf met zijn vader en een agrarisch adviesbureau.

Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.

Bekijk de mogelijkheden voor een (digitaal) abonnement hier

Voorzitter Teun de Jong (62) van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond boert zelf op 80 hectare in het noorden van Friesland.

Producenten Organisatie Varkenshouderij heeft met voorzitter Linda Verriet (42) een consultant aan het roer met een passie voor de varkenshouderij.

Nederlandse Melkveehouders Vakbond heeft oud-staatssecretaris van Landbouw Henk Bleker (69) als voorzitter.

Team Agro.nl, koepel waarin al bestaande pr-initiatieven, boeren en tuinders samenwerken. Doel is kennis vergroten over ‘het echte boerenleven en het werk in de agrarische sector’. Voorzitter is akkerbouwer Jaap Lodders (60).

Coalitie Toekomstige Melkveehouderij is een samenwerkingsverband van LTO Nederland, NAJK, Rabobank en de zuivelondernemingen (NZO). Stuurde het kabinet concrete voorstellen voor stikstofreductie.

Nederlandse Zuivel Organisatie, branchevereniging van de Nederlandse zuivelindustrie met voorzitter Hein Schumacher (51).

Centrale Organisatie voor de Vleessector heeft als voorzitter Laurens Hoedemaker (51).

Activist Johan Vollenbroek dwong via rechter af dat stikstofbeleid anders moet. Foto: Guido Benschop

Mobilisation for the Environment combineert milieuadvies met juridische actie tegen bedrijven en overheden. Oprichter Johan Vollenbroek (72) werkte van 1980 tot en met 1995 als milieuspecialist bij Royal Haskoning. Dwong het ‘stikstofvonnis’ af waardoor de regering door de rechter werd gedwongen om in te grijpen in de landbouwsector.