Ingrid Leijten: ‘Spanning tussen recht en politiek’

Vrijheid is een groot goed, maar er wordt aan getornd. Van mondkapjesplicht tot minder vliegen. Gelukkig is er de Grondwet die de burger beschermt. De Tilburgse hoogleraar Nederlands en Europees constitutioneel recht Ingrid Leijten signaleerde deze week in haar oratie een groeiend ‘constitutioneel bewustzijn’.

EW Vanwaar het gegroeide bewustzijn van de Grondwet?

Ingrid Leijten: ‘Dit hangt samen met crises als de pandemie en de Toeslagenaffaire, en het afnemende vertrouwen in de overheid. Er zit wel een gat tussen het beeld dat het publiek heeft en de juridische rea­liteit.’

EW Leg uit.

Leijten: ‘Grondrechten zijn fundamentele rechten, die tegelijkertijd niet absoluut zijn. De afweging tussen rechten en andere belangen is ook een kwestie van collectieve keuzes en dus politiek. Daar zit spanning in. In de corona­crisis stonden klassieke, meer individuele vrijheden als lichamelijke integriteit en persoonlijke levenssfeer tegenover het recht op gezondheid. Die afweging speelde bij de mondkapjesplicht. De politiek moest keuzes maken, terwijl misschien niet duidelijk was of mondkapjes zin hadden. Het is niet zo dat grondrechten hier maar een juiste keuze voorschrijven.’