Na de ‘State of the Union’: dualisme ver te zoeken in de EU

20 september 2023Leestijd: 2 minuten
Bij ‘troonrede’ Von der Leyen (rechts) in Europees Parlement bleek dualisme nog ver te zoeken in de EU. Foto: ANP

EU-redacteur René van Rijckevorsel was toeschouwer bij de ‘State of the Union’ van Von der Leyen. De laatste van haar termijn.

Twaalf keer per jaar verkast het Europese circus voor een korte werkweek van Brussel naar Straatsburg. Uitstoot: 19.000 ton CO2 per jaar. De plenaire vergadering van het Europees Parlement in september geldt als de belangrijkste.

Reden is de ‘State of the (European) Union’ van de voorzitter van de Commissie, die het politieke jaar opent. De speech, een soort troonrede, is ingesteld met het in 2009 geratificeerde Verdrag van Lissabon, om de EU democratischer te maken. José Manuel Barroso, Commissievoorzitter van 2004 tot 2014, hield de eerste, in september 2010.

De veertiende, op 13 september, was de laatste van de vijfjarige termijn van deze Commissie. Ging Ursula von der Leyen (64) laten doorschemeren dat ze doorgaat na 2024? Zou ze de omstreden, nog niet functionerende Tunesiëdeal verdedigen? Het antwoord op de eerste vraag is ‘nee’, dat op de tweede ‘ja’. Het meeste opzien baarde ze met de aankondiging van een onderzoek naar oneerlijke concurrentie op de elektrische automarkt door Chinese merken, die zouden profiteren van staatssteun.

Von der Leyen kust wat af. Heel klef

In de ‘hemicycle’, de halfronde vergaderzaal, viel een aantal zaken op, samen te vatten als het ontbreken van het decorum dat je zou verwachten bij zo’n toespraak.

Zo treedt de Commissievoorzitter niet binnen terwijl iedereen heeft plaatsgenomen, zoals de Nederlandse koning en de Amerikaanse president, maar komt ze uit de coulissen terwijl parlementariërs en Commissarissen staan te keuvelen. Misschien bewust: ze wordt al te vaak de Koningin van Europa genoemd. Vervolgens kust Von der Leyen wat af, ook met de (vice)voorzitters van de fracties. Heel klef. Het parlement presteerde het om 26 keer spontaan te klappen tijdens de speech. Dualisme is nog ver te zoeken in de EU, ondanks de intenties van het Verdrag van Lissabon.