Promoot DENK een oproep tot geweld? Hondenfluitjes uitgelegd

‘From the river to the Sea, Palestine will be free’, klinkt het op veel van de wereldwijde pro-Palestijnse demonstraties na de pogrom van Hamas in Israël. DENK betaalt Meta voor meer dan twee miljoen vertoningen van de leus, meldde BNR. Volgens betogers is de leus gericht tegen de ‘onderdrukking’ van de Palestijnen, volgens Joodse organisaties en de Tweede Kamer gaat het om een oproep tot geweld. En zo zijn er wel meer omstreden uitdrukkingen en symbolen die door verschillende partijen anders worden uitgelegd.

Cryptische, suggestieve of gecodeerde leuzen heten ook wel dogwhistles. Zoals het hondenfluitje een hoge toon produceert die enkel honden kunnen horen, wordt zo’n leus vaak alleen begrepen door een bepaalde achterban. Deze leuzen zijn soms cryptisch, waardoor meerdere interpretaties mogelijk zijn. Dat leidt tot discussie.

In de Nederlandse politieke geschiedenis is geen gebrek aan voorbeelden van dogwhistles. Neem 1965, toen tijdens protesten tegen de oorlog in Vietnam demonstranten bordjes omhooghielden met daarop ‘Johnson Moordenaar’ – een verwijzing naar de toenmalige Amerikaanse president Lyndon B. Johnson. Over de boodschap kon geen misverstand bestaan, oordeelde de Hoge Raad in 1967: belediging van een bevriend staatshoofd, en dus een strafbaar feit. De creatieve demonstranten introduceerden een alternatief: ‘Johnson molenaar.’ Een heel andere letterlijke betekenis, maar iedereen wist precies wat ermee werd bedoeld.