Drie partijen, VVD, NSC en GroenLinks-PvdA, strijden om de eerste plaats. Kun je dan nog ‘strategisch’ stemmen? Toch wel, kiezers kunnen hun coalitievoorkeur laten gelden.
Pieter Omtzigt is Kingmaker. Op basis van de laatste stand in de peilingen is eigenlijk geen enkele reële coalitie te construeren waarin zijn NSC-partij niet zit. Inhoudelijk bevindt hij zich halverwege VVD en GroenLinks-PvdA. Dus houdt hij zijn kaarten zo lang mogelijk tegen de borst. ‘We buigen niet naar links, we buigen niet naar rechts,’ heette dat vroeger bij het CDA, de partij die Omtzigt twee jaar geleden verliet.
Toen de NSC-leider vorige week tijdens een debat van dagblad Tubantia en de Universiteit Twente opening van zaken leek te geven door te zeggen dat ‘een centrum-rechts kabinet zeker tot de mogelijkheden behoort’, haastten zijn assistenten zich te zeggen dat daaraan geen conclusies mogen worden verbonden.
In het verkiezingsdebat van College Tour liet hij eerder al de kunst van het laveren zien: ‘Ik voel me bij bestaanszekerheid meer verwant met GL-PvdA en BBB. Komt het aan op migratie, dan kan ik iets makkelijker zakendoen met de VVD.’
Omtzigt wil niet met PVV en FVD samenwerken
Op één punt is Omtzigt duidelijk: hij wil niet met PVV en FVD samenwerken. Dat moet vooral VVD-leider Dilan Yeşilgöz frustreren, want zij bood in juli een opening naar samenwerking met Geert Wilders (PVV). Zonder groen licht van Omtzigt is daarvoor geen meerderheid te vinden. BBB en JA21 hebben minder moeite met Wilders, maar leggen onvoldoende gewicht in de schaal om VVD en PVV aan 76 Kamerzetels te helpen.
FVD van Thierry Baudet wordt door de andere partijen niet meer serieus genomen. Hij wil een zakenkabinet en vindt coalitievorming zinloos.
Op basis van de huidige peilingen (zie ‘Nek aan nek’) hoort Nieuw Sociaal Contract in elke coalitie. Zelfs in geval van een gedoogcoalitie kan die moeilijk zonder Omtzigts partij. De grote vraag is: welke coalitie wordt het?
Niet verknocht aan een partij
Kiezers hebben uitgesproken voorkeuren over het te voeren beleid en de signatuur van het toekomstige kabinet, maar ze zijn veel minder dan vroeger verknocht aan een specifieke partij. Vaak stemmen ze ‘strategisch’. Ze zouden hun hart willen volgen door hun stem te geven aan een bepaalde politicus of partij. Maar ja, die komt toch in de oppositie. Dan stem je om een getuigenis af te leggen, terwijl alles draait om macht.
Ze overwegen daarom een minder favoriete partij te steunen om zo te helpen voorkomen dat een of andere engerd van een heel andere partij straks in het Torentje zetelt. Politicologen noemen dit strategic voting – strategisch stemmen –in tegenstelling tot sincere voting – oprecht stemmen.
Groot zuigt klein leeg
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?