Is Nederland het nieuwe Mexico aan de Maas? Wordt ons land vrijwel dagelijks geteisterd door de meest bizarre moorden? Een analyse van ruim 5.000 moordzaken sinds 1992 nuanceert hardnekkige beeldvorming.
Over moord en doodslag bestaan veel misverstanden. Nederland zou de laatste jaren alleen maar gewelddadiger zijn geworden. Het regent liquidaties, femicide neemt toe en daders worden jonger, harder en verwarder.
In hun deze week verschenen boek Mythen over moord. Dertig jaar fataal geweld in Nederland laten hoogleraar Veiligheid en Interventies Marieke Liem van de Universiteit Leiden en EW-journalist Gerlof Leistra zien dat de meeste van die verhalen de nodige nuance vereisen.
Moordcijfer juist sterk afgenomen
Zo is het aantal moorden juist sterk afgenomen, ook die op vrouwen. Door in de media onder de noemer femicide alle moorden op vrouwen op één hoop te gooien, ontstaat een vertekend beeld. Alsof elke acht dagen een wraakzuchtige man zijn partner na jarenlange mishandeling om het leven brengt.
De afgelopen drie decennia ging het bij de moord op vrouwen in iets meer dan de helft van de gevallen om partnerdoding. Bij twintig procent betreft het moorden in familieverband: op moeders, dochters en zussen. In 4 procent van de gevallen handelt de dader onder invloed van een psychose.
Aantal partnerdodingen nam gestaag af
Andere typen doding waarvan vrouwen het slachtoffer werden zijn seksuele moorden (5 procent), roofmoorden (6 procent), ruzies (4 procent) en moorden in het criminele milieu (2 procent). Partnerdodingen op vrouwen namen in de afgelopen dertig jaar gestaag af.
Volgens een hardnekkige mythe worden daders ‘steeds jonger’. In werkelijkheid is er ook hier sinds de jaren negentig sprake van een daling. Gemiddeld maakten jongeren van twaalf tot zeventien jaar zich negen keer per jaar schuldig aan moord of doodslag.
In Mythen over moord worden vrijwel alle mythen op basis van harde cijfers over de afgelopen dertig jaar weerlegd. Nederland is juist veiliger geworden. Vergeleken met begin jaren negentig van de vorige eeuw is het moordcijfer meer dan gehalveerd.
Moordcijfer drugs is een ander verhaal
Alleen de mythe dat aan vrijwel elke moord in het criminele circuit drugs kleven, blijkt niet onjuist. Hoewel vrijwel alle andere typen moorden een gestage daling hebben laten zien, bleef het aantal drugsmoorden stabiel of liet zelfs een toename zien. In zo’n vier op de vijf moorden in het criminele circuit is sprake van drugshandel. Gemiddeld gaat het daarbij om 21 drugsmoorden per jaar.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
