De gebeurtenissen in het huis van oud-bankier Jan Peter Schmittmann, die eerst zijn vrouw en dochter en daarna zichzelf doodde, roepen veel vragen op. Soms passen zelfs de gruwelijkste incidenten in een trend.
Elke keer weer roept een familiemoord, zoals die van afgelopen weekend in het Noord-Hollandse Laren, vragen op. De directe omgeving reageert verbijsterd en had het drama op geen enkele manier zien aankomen, al zijn er altijd signalen geweest die – achteraf – duidden op het naderende onheil.
De familie van oud-bankier Jan Peter Schmittmann (57) – die in hun villa zijn 57-jarige vrouw Nelly en hun 22-jarige dochter Babette om het leven bracht en daarna zelfmoord pleegde – wist volgens een verklaring ‘dat Jan Peter worstelde met ernstige depressiviteit. Dat het uiteindelijk tot deze gebeurtenissen zou leiden is voor ons nog steeds niet te bevatten’.
Skivakantie
Hoelang leed Schmittmann al aan depressies? Wat was de oorzaak? Werd hij ervoor behandeld? Slikte hij medicijnen en zo ja welke? En als hij antidepressiva slikte: wat waren de bijwerkingen? Uit eerdere zaken is gebleken dat antidepressiva kunnen leiden tot agressie. Sprak hij wel eens over suïcide?
Vrienden van de Koninklijke Watersport-Vereeniging Loosdrecht, met wie het echtpaar net een skivakantie had doorgebracht, hadden niets aan hem gemerkt. Dat patroon herken ik van eerdere zaken die ik voor het doorlopende Elsevier-onderzoek naar moord en doodslag heb bekeken.
Afscheidsbrief
Schmittmann heeft een afscheidsbrief achtergelaten en stuurde zaterdag nog een sms naar een vriend: ‘Zorg alsjeblieft voor mijn oudste dochter.’ Het lijkt erop dat hij zijn vrouw na zijn zelfmoord niet alleen wilde achterlaten met de zorg voor Babette.
Maar er zijn allerlei andere interpretaties mogelijk. Hoe goed had hij zijn daad voorbereid? Hoe was zijn relatie met zijn vrouw? En met zijn oudste dochter? Waarom zag hij geen andere uitweg?
Het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie heeft, zo schreef de Volkskrant maandag, een methode ontwikkeld om onderzoek te doen naar de motieven van daders die anderen doden en daarna zelfmoord plegen.
Mediastilte
Experts vragen bekenden en behandelaren van de dader naar diens gesteldheid. Een databank op basis van al die informatie moet meer inzicht geven in de motieven van daders en bijdragen aan preventie in de toekomst.
Natuurlijk is zo’n onderzoek een goede zaak, maar het zal gezinsmoorden niet voorkomen, vrees ik. Vrijwel na elke gezinsmoord pleiten deskundigen voor mediastilte uit angst dat mensen op een idee worden gebracht. Daar zie ik niets in.
Juist door – weliswaar terughoudend – over deze zaken te schrijven, zoeken mensen die met plannen rondlopen mogelijk hulp of worden ze aangesproken door bezorgde vrienden en familie. Maar gezinsmoorden zijn van alle tijden en zullen zich blijven voordoen.