De feiten: Veldkamp houdt koers terwijl Gaza-debat escaleert
Met aantijgingen van bloed aan handen tot medeplichtigheid aan genocide, werd het Kamerdebat over het Midden-Oosten een stevige schreeuwpartij.
Afbrokkelende steun voor Israël in de Gaza-debat
De Gazaoorlog voerde de boventoon. Zo was de vraag hoe om te gaan met het nieuwe Syrische regime slechts een bijzaak.
In het debat bleek dat de steun voor Israël afbrokkelt in de Tweede Kamer. Voorheen waren partijen als het CDA en ChristenUnie zeer uitgesproken in hun steun voor Israël. Dat kantelde de afgelopen maanden, nadat Israël de doelen in de Gaza-oorlog veranderde.
De oorlog werd geïntensiveerd, en het terugkrijgen van de gegijzelden is niet meer het ultieme doel voor Israël: het voor altijd verslaan van Hamas is nu de prioriteit. Israël sluit volledige inname van Gaza niet uit, terwijl de humanitaire situatie daar al rampzalig is met een dreigende hongersnood.
In Gaza-debat is coalitie verdeeld, kabinet houdt vast aan koers
De ontwikkelingen in Gaza leiden tot verdeeldheid in de coalitie. De PVV vindt dat Israël alle recht heeft om humanitaire hulp uit Gaza te houden, wanneer Hamas die misbruikt.
VVD en NSC zijn daar veel kritischer op, terwijl ook BBB constateerde dat Israël steun verliest door het eigen handelen.
Maar de coalitie wil niet verder gaan dan minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp al doet. De NSC-bewindspersoon vroeg vorige week om een onderzoek in Europees verband of Israël zich nog houdt aan het associatieverdrag met de Europese Unie.
De PVV-leider had daarover toen felle kritiek, maar in het debat hield de PVV zich gedeisd. Zo kan Veldkamp voortborduren op de lijn die hij uitstippelt, ondanks de felle taal in de Kamer over en weer.
EW’s visie: Veldkamps is behoedzaam in Gaza-debat
Door: Victor PakEen groot deel van de Kamer overschreeuwt zich in het vragen om ‘effectieve sancties’ tegen Israël. Grote woorden, terwijl Nederland en ook de EU heel weinig invloed hebben in het Midden-Oosten.
Israël toont steeds meer dat het zich nauwelijks iets aantrekt van oordelen uit het Westen. De radicale, kritische taal die bijvoorbeeld Ierland en Spanje uitslaan over Israël, sorteert weinig effect.
Toch kan verenigd Europees optreden meer voor de Gazanen betekenen. Zo is noodhulp nodig om een hongersnood te voorkomen.
Verenigde Staten nemen afstand van Israëlische regering
Intussen maakt ook de trouwste bondgenoot van Israël een voorzichtige draai. De Verenigde Staten nemen de regering van Benjamin Netanyahu minder serieus.
Zo onderhandelden de Amerikanen zelfstandig met Hamas over de vrijlating van een Israëlische soldaat die ook Amerikaans staatsburger is. Hij kwam vrij, zonder tussenkomst van de Israëliërs.
President Donald Trump doet Israël ook niet aan op zijn rondreis langs Golfstaten deze week. Acht jaar geleden was dat nog wel het geval.
Laat Veldkamp maar steun verzamelen
Door om Europees onderzoek te vragen naar of Israël het associatieverdrag met de EU nog naleeft, laveert minister Veldkamp door een uiterst gevoelige debat.
Laat Veldkamp in Europa maar steun verzamelen voor zijn onderzoek, zodat daarna een volgende stap kan worden bepaald.
Links eist veel meer actie tegen Israël
Linkse partijen spraken op felle toon over de situatie in Gaza. Partijen van SP, GroenLinks-PvdA tot D66 vinden dat het kabinet moet overwegen economische sancties op te leggen aan Israël en een wapenembargo moet afkondigen.
Denk-fractievoorzitter Stephan van Baarle ging het verst. Hij beschuldigde het kabinet van medeplichtigheid aan genocide en zei tegen VVD-Kamerlid Eric van der Burg dat hij ‘bloed aan zijn handen’ heeft, omdat de liberaal Israël niet genoeg zou veroordelen in het debat.
Volt en D66: kabinet doet te weinig om hongersnood Gaza te stoppen
Volgens Laurens Dassen (Volt) wil de VVD niet een ‘extra stap zetten’ om hongerdoden in Gaza te voorkomen. D66’er Jan Paternotte zei dat de VVD een ‘zwakke inzet’ had in het debat. Hij pleit voor sancties om het Israëlische optreden in Gaza te veranderen.
Daar wilde Van der Burg niet aan, net als coalitiegenoot Isa Karahman van NSC. Van der Burg zei dat ‘onze mogelijkheden beperkt’ zijn om het beleid van Netanyahu te veranderen.
VVD en NSC verwerpen sancties tegen Israël als zinloos in Gaza-debat
Als minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken, NSC) met extra ‘effectieve’ stappen tegen Israël komt, zal de VVD die steunen, zei hij. Volgens Karahman zal Nederland helemaal geen invloed meer hebben in Israël als het kabinet sancties instelt.
De PVV vond de keuze van minister Veldkamp om een onderzoek te vragen ‘niet het sterkste besluit’ van Veldkamp. Maar Raymond de Roon, woordvoerder buitenlandse zaken voor de PVV, sprak niet in de felle taal zoals Wilders die op X zette nadat Veldkamp zijn stap aankondigde.
Christelijke partijen worstelen met Israëlbeleid in Gaza-debat
Het debat dat vrijwel volledige over de Gazaoorlog ging, toonde de worsteling van de christelijke partijen met het optreden van Israël. CDA, ChristenUnie en SGP hebben decennialang een uitgesproken pro-Israëlische opvatting vertolkt wegens de achterban.
Maar de toon verandert door de voortdurende oorlog in Gaza en de vele burgerslachtoffers die bij de oorlog vallen.
CDA en ChristenUnie kritischer op Israël vanwege humanitaire crisis Gaza
Zo zei CDA-Kamerlid Derk Boswijk dat Israël het recht had zichzelf te verdedigen na de aanslag van 7 oktober 2023 door Hamas, maar dat er ook een grens aan zat. ‘Waar dat recht eindigt, begint onze morele plicht om te spreken. Dat moment ligt echter al ver achter ons.’
Don Ceder van de ChristenUnie herhaalde de oproep van de nieuwe paus Leo XIV, die de wereld vrede toewenste. Ceder benadrukte dat de ChristenUnie pal staat voor het bestaansrecht van Israël, maar het beleid van de regering-Netanyahu niet kan tolereren. ‘Het leed in Gaza is intens. De situatie is nijpend.’ zei Ceder.
SGP blijft Israël steunen, maar vraagt om meer humanitaire hulp Gaza
Chris Stoffer (SGP) zei dat bij de vrijlating van de Israëlische gegijzelden ‘de sleutel’ tot oplossing van het conflict ligt. Volgens Stoffer is Israël verzwakken ‘onverantwoord’.
Maar de SGP’er constateerde ook dat humanitaire hulp voor de Palestijnen nodig is. ‘Er moet meer humanitaire hulp naar de Palestijnen op gang komen, maar dit moet anders en beter worden geregeld.’ Volgens Stoffer mag Hamas daar beslist niet van profiteren.