De feiten: Wiersma gaat door ondanks kritiek Raad van State
Bron: Raad van StateDe inkt van het advies was nog niet droog of voor- en tegenstanders van een nieuwe stikstofnorm trokken het gelijk naar zich toe.
Volgens de Raad van State gaat het jongste stikstofplan van het kabinet hoogstwaarschijnlijk nat bij de Europese of nationale rechter. Opeens een nieuwe ondergrens instellen voor stikstofneerslag is ‘kwetsbaar’ en brengt ‘niet geringe risico’s’ mee, schrijft het adviesorgaan aan het kabinet.
Of het advies nieuwe consensus brengt in het gepolariseerde stikstofdebat staat te bezien, gezien de eerste reacties.
Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur Femke Wiersma (BBB) wil, zoals afgesproken in het Hoofdlijnenakkoord, de ‘rekenkundige ondergrens’ voor stikstofuitstoot verhogen.
Ze zegt daar juridische en wetenschappelijke argumenten voor te hebben en baseert zich op het oordeel van hoogleraar Arthur Petersen van het University College Londen.
Volgens Petersen kan de grens omhoog naar 1 mol stikstof per hectare per jaar. Nu geldt als grens 0,005 mol, een norm die alleen in Nederland geldt en zeer omstreden is.
Maar de grenswaarde kan volgens de Raad van State niet zomaar worden veranderd. Veel Natura 2000-gebieden hebben te maken met overschrijdingen van de zogeheten kritische depositiewaarde (KDW).
Raad van State: eerst natuurherstel, dan nieuwe norm
Wiersma wil die KDW uit de wet halen. Vervanging door een juridisch houdbaar alternatief kost onderzoek en veel tijd, constateert de Raad van State.
‘Een ondergrens – drempelwaarde – is alleen verdedigbaar als eerst een robuust, geloofwaardig en effectief pakket van natuurherstelmaatregelen is gerealiseerd.’
De Raad van State meent dat de nieuwe ondergrens door de bestuursrechter niet zal worden gekwalificeerd als een rekenkundige ondergrens, maar moet worden beschouwd als een beleidsmatig gekozen drempelwaarde.
Wiersma wil de plannen desondanks doorzetten, kondigt ze alvast aan. Zij gaat kijken hoe de nieuwe rekenkundige ondergrens op een verantwoorde wijze kan worden ingevoerd.
Wie zegt wat over het Raad van State-advies?
Bron: Minister Wiersma op X, BBB, Bouwend Nederland, Greenpeace, LTO, GroenLinks, D66- ‘Ik zie dat er een aantal herkenbare aandachtspunten worden genoemd waar we zorgvuldig naar gaan kijken. We willen daar op een verantwoorde wijze mee omgaan,’ schrijft Femke Wiersma op X. ‘Het kabinet komt voor de zomer met een volledige reactie op de voorlichting, en we nemen daarna een besluit over het vervolgproces. We gaan nu kijken hoe de rekenkundige ondergrens op een verantwoorde wijze kan worden ingevoerd.’
- Ook Wiersma’s partij BBB houdt vast aan de plannen. ‘De Raad van State bevestigt dat een rekenkundige ondergrens van 1 mol/ha/jaar juridisch mogelijk is. Dat is een belangrijke stap vooruit. Het voorkomt dat ondernemers worden afgerekend op modeluitkomsten die niet meer toetsbaar zijn aan de werkelijkheid,’ schrijft BBB op de eigen website.
- ‘De Raad van State is glashelder: de rekenkundige ondergrens veranderen zonder vermindering van de stikstofuitstoot gaat simpelweg niet. Extra stikstof is een probleem, waar het ook neerslaat,’ reageert voorzitter Arno Visser van Bouwend Nederland.
- ‘De belangrijkste strohalm van BBB, die met veel bombarie is aangekondigd, is hiermee van tafel geveegd,’ concludeert directeur Andy Palmen van Greenpeace.
- ‘Zoals verwacht: De “oplossing” van Wiersma werkt niet. De Raad van State kan niet anders concluderen dan dat de ondergrens waarvan de voorlichtingsvraag uitgaat geen geringe risico’s met zich brengt. Hoe dan ook is fors natuurherstel in Nederland dringend gewenst,’ zegt GroenLinks-PvdA-Kamerlid Laura Bromet.
- D66-Kamerlid Anne-Marijke Podt: ‘Stop met boeren trakteren op een dode mus, en kom met echte stikstofmaatregelen en perspectief.’
- Landbouworganisatie LTO is positief. ‘De Raad van State heeft het over risico’s, die wij (h)erkennen. Daarom is het belangrijk dat de ministeriële commissie het totaalpakket van doeltreffende maatregelen voortvarend uitwerkt.’
EW's visie: uitblijven oplossing stikstofcrisis onaanvaardbaar
Door: Carla Joosten, redacteur PolitiekOok het jongste advies van de Raad van State zal niet leiden tot consensus over de aanpak van de stikstofproblematiek, gezien de reacties erop. Minister Wiersma en BBB willen door met hun omstreden plan voor een nieuwe stikstofnorm, terwijl de oppositie er gehakt van maakt.
Onbegrijpelijk dat Dick Schoof stikstof-probleem heeft onderschat
En zo houdt het stikstofdossier de politiek in een houdgreep waar het nu al veertig jaar in zit. Maar de gevolgen zijn nog nooit zo ernstig geweest als nu, gezien het slot dat op het land zit. Woningbouw, industrie, maar ook de boeren zelf lijden onder dit drama.
Onbegrijpelijk dat premier Dick Schoof vorige week moest erkennen dat hij het probleem had onderschat. Het is een smet op zijn blazoen. Heel Nederland wist hoe complex de kwestie is.
Minister Wiersma gaat ondanks de kritiek van de Raad van State onder applaus van haar eigen partij BBB verder op het ingeslagen pad, ook al staat er een grote gevarendriehoek op.
Volgens Femke Wiersma is nooit consensus te bereiken op stikstofdossier
Dat ook niet alle wetenschappers het eens zijn over oorzaken en oplossingen voor het stikstofprobleem, is voor Wiersma reden om door te zetten. Ze zei al eerder dat er vrijwel nooit volledige consensus bereikt zal worden.
‘De wetenschap adviseert en uiteindelijk moeten het beleid en de politiek een afweging maken.’ Intussen duurt het lijden in de boerensector als gevolg van politiek traineren voort. Dit alles is onaanvaardbaar.
Het kabinet neemt een zware verantwoordelijkheid op zich door voort te sudderen in deze ernstige kwestie.