Huis krijgen, baan opzeggen: ‘Zo werkt het niet in Nederland!’

Philip van Tijn verbaasde zich over het niveau van het Kamerdebat over de statushouders die ontslag namen nadat ze een sociale huurwoning kregen toegewezen. Wat begon als een schandaal, draaide binnen de kortste keren 180 graden. Het was volgens D66 en DENK schandalig dat statushouders weer in het verdomhoekje zaten.

 Hoe gek gekker kan worden. Het verhaal is inmiddels enigszins bekend. De gemeente Utrecht, intussen een hippe studentenstad, met 17 van de 45 gemeenteraadszetels voor GroenLinks en D66, had een briljant idee gehad. Als we zes weken lang alle vrijkomende sociale huurwoningen uitsluitend toewijzen aan statushouders, hebben we in één klap onze achterstand ingelopen. En scoren we bij de 44 procent inwoners die dit voorjaar op GL en D66 hebben gestemd (en de 5 procent op DENK niet te vergeten). Jammer voor de daklozen en de Utrechters die al jarenlang op wacht- en urgentielijsten staan voor een huis, maar dat zijn onze kiezers niet.

Een enkele keer regeert de gekte en zo werd dit hersenspinsel (laten we ervan uitgaan dat hersens in het geding waren) realiteit. Experiment geslaagd – aldus de gemeente Utrecht. Helaas kwam er een smetje.

Afgelopen week werd bekend (een primeur van het Financieele Dagblad – toch niet de Daklozenkrant) dat zes statushouders op het moment dat zij hun huurcontract tekenden, ontslag namen bij hun werkgever. Reden: als je huurder van een huis bent, krijg je bijstand en andere toelagen, en als het even wil, is  dat samen meer dan je voor je niet-riant betaalde baan krijgt. Een Hollandse rekensom waar geen speld tussen te krijgen is. Hoogstens dat het om mensen gaat ‘die het oorlogsgeweld in hun land zijn ontvlucht’ en die ‘niets liever willen dan een bijdrage leveren aan het land dat hen heeft opgenomen’ – twee willekeurige citaten die de lezer of kijker dagelijks uit de mond van politici kan optekenen.

Minister van Gennip: ‘Het kan toch niet zo zijn’

Je zou denken dat deze malligheid alle voorpagina’s zou hebben gehaald, als schoolvoorbeeld van het failliet van ons ‘migratiebeleid’.  Maar nee, het werd bladvulling in de rubriek ‘Het is me wat’.

Maar een affaire is niet echt als deze niet wordt besproken in ’s lands vergaderzaal. Dus hoopvol keek ik afgelopen dinsdag naar het wekelijkse Vragenuurtje, en niet vergeefs. Op tien seconden na beheerste dit onderwerp een half uur de Tweede Kamer, en dat is lang voor een vraag.

De vragensteller was Thierry Aartsen (VVD), die aan de minister vroeg of het haar bekend was en die graag wilde weten wat de minister ervan vond en wat ze voornemens was hieraan te doen – of misschien zelfs al had gedaan. Aartsen wees ook nog op de geringe arbeidsparticipatie van statushouders, waardoor integratie en betrokkenheid bij onze samenleving niet erg hoog zijn.

De minister was in dit geval Karien van Gennip. Zij heeft iets echt moeilijks gestudeerd: Technische Natuurkunde in Delft en heeft vele jaren bij McKinsey gewerkt, ook in de Verenigde Staten, in San Francisco. Twintig jaar geleden was ze al een veelbelovend staatssecretaris. Dat is allemaal niet mis, maar nu was het hakkelen en stamelen geblazen, want natuurlijk begreep de minister dat ze iets moest verdedigen wat niet te verdedigen viel. ‘Als je vlucht voor oorlog en geweld, heb je naast rechten ook plichten’ was één van haar keiharde uitspraken; en die ‘balans tussen rechten en plichten is niet altijd juist’ loog er ook niet om! Je moet als statushouder je best doen om werk te krijgen; dat is niet alleen voor de centen, maar ook voor ‘de sociale netwerken’. Maar gelukkig zijn er ook heel veel voorbeelden waar het wél goed gaat – dat had ze gisteren nog bij een werkbezoek in Zeeland geconstateerd. Over de precieze gang van zaken in Utrecht wist ze nog niets. Want ze was nog ‘in gesprek met de gemeente’. Ik verzeker u dat dat nog wel een tijdje duurt! Op mijn lachspieren werkte minister Van Gennip door tot twee keer toe de Kamer toe te roepen ‘Het kan toch niet zo zijn …’ terwijl we allemaal inmiddels wisten dat het wel degelijk zo is.

Rekenen is niet het ding van politici