Collegejaar inkorten: de juiste oplossing voor het verkeerde probleem

Demissionair minister van Onderwijs Robbert Dijkgraaf (D66) wil het collegejaar inkorten om docenten en studenten te ontlasten. Dat is een goed plan, schrijft Marck Lauxtermann, maar met de verkeerde intentie.

In een brief over studentenwelzijn aan de Tweede Kamer schreef minister Robbert Dijkgraaf (D66) op 4 juli dat hij onderzoekt of het collegejaar kan worden ingekort. Een combinatie van langere dagen in de collegebanken en langere vakanties zou docenten en studenten ademruimte moeten geven in het overvolle academische jaar.

Studenten staan onder hoogspanning

Dijkgraaf bekommert zich terecht om het welzijn van studenten. Uit recent onderzoek van het Trimbos-instituut bleek dat zij gebukt gaan onder stress en prestatiedruk om uiteenlopende redenen. Sommige oorzaken hebben te maken met het leven op de universiteit en de hogeschool, maar vele ook niet. Zo schreef EW eerder over de diepgewortelde misvatting dat iedereen het ‘hoogste’ niveau moet halen. Daarnaast spelen het gebruik van sociale media en een onder studenten breed gedragen gevoel van maatschappelijk onbehagen ook een rol.

Daarmee is niet gezegd dat de psychische klachten van studenten geen probleem zijn. Studeren doe je om kennis op te doen en jezelf te ontplooien, en feit blijft: Bildung en depressie gaan niet goed samen. Maar het is de vraag of de mentale problemen van studenten allemaal op het bordje van het hoger onderwijs moeten komen.

Door de maatschappelijke fixatie op het mentale welzijn van studenten is er bovendien te weinig aandacht voor andere problemen binnen het hoger onderwijs. Sterker nog, het plan van Dijkgraaf wordt verkocht als een oplossing voor een probleem dat het niet oplost – stress onder studenten – terwijl er wel degelijk andere argumenten voor een korter collegejaar zijn.

Korter collegejaar geen oplossing

Het is namelijk wensdenken dat een langere zomervakantie studenten ademruimte geeft. Door een korter collegejaar ontstaat er in theorie de ruimte voor studenten om in de zomer tot rust te komen. Maar zoals het onderzoek van Trimbos liet zien, ervaren studenten enorme prestatiedruk. Zouden ze er dan voor kiezen om hun vrije zomermaanden op het strand door te brengen?