Van het Rijke Roomse Leven van weleer is vrijwel niets meer over. Toch zijn er volop linkse en rechtse lijsttrekkers die ‘iets’ hebben met het katholicisme, constateert Roelof Bouwman. Hoe kan dat?
Bij gebrek aan maatschappelijke impact lijkt het rooms-katholicisme in Nederland geen heel erg boeiend verschijnsel meer. Wat een verschil, zo op het eerste oog, met zestig jaar geleden.
Ook toen, in 1963, waren er Tweede Kamerverkiezingen. Grote winnaar: de Katholieke Volkspartij (KVP), met liefst 31,9 procent van de stemmen, goed voor 50 zetels. Het was de beste katholieke verkiezingsuitslag ooit. Vooral in Limburg (77,5 procent) en Noord-Brabant (71,9) was de KVP oppermachtig. KVP-premier Jan de Quay werd na de kabinetsformatie opgevolgd door zijn partijgenoot Victor Marijnen. Al sinds 1918 was er geen kabinet geweest zonder deelname van ‘roomsen’.
Katholieke hegemonie op het Binnenhof
De katholieke hegemonie op het Binnenhof ging gepaard met een gestage groei van het aantal katholieke gelovigen. Bij elke volkstelling nam hun aandeel toe: van 36,4 procent in 1930, naar 38,5 procent in 1947, naar 40,4 procent in 1960.
De tragische kardinaal Simonis, de vliegende non Anima Christi, de hoogste Nederlander in het Vaticaan Karel Kasteel, de zwaarmoedige Antoine Bodar: zij komen allen aan bod in Katholiek.
Het boek Katholiek kost € 14,95 en is te bestellen via shop.ewmagazine.nl of bel 020-8947553.
Buiten de partijpolitiek, midden in de samenleving, bestond een onafzienbare menigte van katholieke organisaties en instellingen, in direct contact met de kerk. Het Nederlands Katholiek Vakverbond (NKV), de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN), de Katholieke Radio Omroep (KRO), maar ook katholieke dagbladen (de Volkskrant voorop), tijdschriften, ziekenhuizen, scholen, inrichtingen en bejaardentehuizen. Geen wonder dat het Nederlandse katholicisme wereldwijd gold als ‘een bastion van zelfverzekerdheid en expansiedrift’, zoals de vermaarde socioloog J.A.A. van Doorn in 1996 schreef in een terugblik.
In de tweede helft van de jaren zestig begon het Rijke Roomse Leven scheuren te vertonen en niet lang daarna kwam het hele bouwwerk donderend omlaag. Katholieke organisaties hielden op te bestaan of verloren hun identiteit. Het aantal regelmatige kerkgangers (minimaal één keer per maand) is inmiddels minder dan 100.000.
Wat is er overgebleven? Misschien wel meer dan we geneigd zijn te denken. Neem de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?