Verkiezingscampagne: alsof de wereld buiten Nederland niet bestaat

16 november 2023Leestijd: 2 minuten
Een militaire oefening van de Luchtmobiele Brigade in Ruinerwold. Foto: Kappers Media/HH/ANP

De wereld staat in brand, maar de lijsttrekkers doen net alsof Nederland een eiland is waar ze een paradijs kunnen stichten. Wie durft te zeggen dat het budget voor Defensie moet worden verdubbeld om voor echte bestaanszekerheid te zorgen, vraagt Arendo Joustra zich af.

Misschien weet iemand de verkiezingscampagne nog tot leven te wekken, maar de vonken springen er – een week voor de stembussen opengaan – nog niet vanaf. Veel passie voor de politiek valt niet te ontdekken. Wel compassie met de kiezer, die de lijsttrekkers vooral als slachtoffer zien.

Voortdurend gaat het over de bestaanszekerheid van de kiezer – alsof die slechts een onmachtig schepsel is – en klinken allerlei beloftes dat ze hun best zullen doen alles zo goed mogelijk voor de kiezer te regelen: huizen, zorg, onderwijs, klimaat, vervoer, inkomen. Niet direct natuurlijk, maar echt, ze gaan het in orde maken.

Hoogste militair bij NAVO Rob Bauer bij het Grote EW Defensiedebat: ‘We gaan niet meer terug naar normaal’

Noch de Europese Unie noch de VS noch de NAVO worden genoemd

De brede blik ontbreekt. De dreiging van Rusland op het Europese continent is bijvoorbeeld nog niet verdwenen. Noch gaat het over de steeds grotere bemoeienis van China met de wereld, die uiteindelijk de vrijhandel en de vrijheid van de westerse manier van leven bedreigt.

Het kan aan de interviewers en debatleiders liggen, maar ook over de Europese Unie gaat het zelden. En ook niet over de Verenigde Staten, die nog altijd nodig zijn om de Russen tegen te houden en vijandige regimes en het Midden-Oosten in toom te houden.

Als handelsnatie is Nederland afhankelijk van deze geopolitieke ontwikkelingen. Zoals het ook afhankelijk is van besluiten die worden genomen op de hoofdkantoren van grote bedrijven in het buitenland.

Dit alles bepaalt eerder de toekomstige bestaanszekerheid van de kiezer dan Haagse plannetjes, die bovendien vaak een sigaar uit eigen doos betekenen. Want wat de overheid betaalt voor de burger, betaalt die burger of zijn kinderen uiteindelijk, via de fiscus, zelf.