Nederland zit vast aan een peperduur coronaherstelfonds met boterzachte voorwaarden, schrijft JA21-Europarlementariër Michiel Hoogeveen. De rekening voor Europese solidariteit komt bij Nederlandse kinderen en kleinkinderen terecht.
Het is juli 2020. Op de agenda van de Europese top staat goedkeuring voor een ambitieus EU-coronaherstelfonds van omgerekend 807 miljard euro. Nederlandse bijdrage: een slordige 5,7 procent oftewel 46 miljard euro, waarvan meer dan de helft bestaat uit een gift.
Michiel Hoogeveen is sinds 2021 Europarlementariër namens JA21.
Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van EW.
Het geld is bedoeld om de zwaar door corona getroffen economieën een steuntje in de rug te geven. Uit Europese ‘solidariteit’. Aanvankelijk maken minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) en premier Mark Rutte (VVD) bezwaar. Nederland wil in ruil voor de miljardensteun dat de zuidelijke netto-ontvangers economische hervormingen doorvoeren.
Herstelfonds is overbodig
Na nachtenlange onderhandelingen bezwijkt Rutte alsnog onder de druk van zijn Europese collega’s. Maar onder voorwaarden: mocht blijken dat de lidstaten niet hervormen, dan moeten ze het geld terugstorten en vervalt de Nederlandse plicht tot betalen. Tevens wordt bepaald dat ook Nederland recht heeft op een stukje van de taart: 5,96 miljard euro. Rutte presenteert het als een Hollandse victorie. Een pyrrusoverwinning, zo blijkt.
Lees ook dit spraakmakende omslagverhaal van Jelte Wiersma terug: Geen stuiver extra naar Zuid-Europa
Om te beginnen is dat zogenaamde herstelfonds niet nodig. De EU heeft immers in 2012 het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) in het leven geroepen om zwakke lidstaten financieel te ondersteunen. Het ESM stelt echter, in tegenstelling tot het coronaherstelfonds, zeer strenge voorwaarden aan de ontvangende landen. Die hadden daar geen trek in. Dus werd een nieuwe grote pot geld voorgeschoteld, met de helft aan giften.
Bizarre bemoeienis van de Europese Commissie met Nederland
Maar het wordt nog gekker. De Commissie stelt als voorwaarde dat Nederland voor die sigaar van 5,96 miljard euro uit eigen doos ook fiscale hervormingen moet doorvoeren. Niet alleen moet de hypotheekrenteaftrek versneld worden afgebouwd, ook de zelfstandigenaftrek moet van de baan. Met andere woorden: wij storten eerst 46 miljard euro (waarvan meer dan de helft als gift) in dat ‘Herstelfonds’ om de hiaten in de begroting bij zwakke lidstaten te repareren. Als dank krijgen we 6 miljard euro ‘terug’ om onze eigen huizenbezitters aan te pakken.
Niet alleen is dit zinloze en dure geldrondpomperij, het is ook een bizarre bemoeienis van de Europese Commissie: Nederland geeft geld aan landen als Italië en Spanje om hun achterstanden op het gebied van digitale en materiële infrastructuur weg te werken, en ontvangt vervolgens via de Commissie ingrijpende voorwaarden voor onze arbeids- en woningmarkt. Bizar.
Kinderen en kleinkinderen betalen rekening van Europese solidariteit
Ook mag niet onvermeld blijven dat de Commissie dat enorme totaalbedrag van 807 miljard euro van het herstelfonds zelf gaat ophalen op de kapitaalmarkt. Uiteraard onder garantie van de lidstaten. De financiële dekking? Een Europese belasting op plastic, een financiële-transactiebelasting en een CO2-belasting. De rekening wordt acht jaar voor ons uitgeschoven en moet in dertig jaar worden terugbetaald. De bedenkers van dit construct hebben tegen die tijd de planeet al verlaten of zijn al lang en breed met pensioen. Maar onze kinderen en kleinkinderen mogen de rekening betalen. Onder het mom van ‘Europese solidariteit’.
Maar wat gebeurt er als straks onverhoopt een lidstaat niet kan of wil betalen? Stel bijvoorbeeld dat Italië of Griekenland tegen die tijd nog steeds kampt met een torenhoge staatsschuld en niet kan bijlenen om aan zijn aflossingsverplichtingen te voldoen? Ook daarop heeft de Commissie wat gevonden: dan nemen de overige lidstaten die verplichtingen gewoon over. De rekening kan dus voor Nederland nog veel hoger uitvallen.
Rutte verbond boterzachte voorwaarden aan peperduur herstelfonds
En hoe zit het dan met de voorwaarden die premier Rutte zei bedongen te hebben? Welnu, die zijn boterzacht. Als een land zich niet aan de beloofde voorwaarden houdt, dan is er uiterlijk drie maanden uitstel van betaling. Maar hoe groot is de kans dat de Europese Commissie een land als Italië, laat staan Frankrijk zal aanpakken? Wie naar het verleden kijkt zal sceptisch zijn. Frankrijk hield zich bijvoorbeeld nooit aan het Stabiliteits- en Groeipact. Zonder gevolgen. Rutte wint dus maximaal drie maanden uitstel van betaling.
Ten slotte moet worden opgemerkt dat het fonds ook niet éénmalig is, zoals premier Rutte ons wil doen geloven. Van verschillende kanten (eurocommissarissen, centrale bankiers, adviseurs van de Franse president Macron) is al aangegeven dat het herstelfonds een buitengewoon geschikt financieel instrument is om toekomstige crises aan te pakken. Een permanent herstelfonds dus.
Die Europese solidariteit is voor Nederland dus peperduur. JA21 wil daarom een opt-out bedingen voor zo’n toekomstig permanent herstelfonds. En voor het huidige coronaherstelfonds hoeft Nederland geen plan in te dienen. Die sigaar uit eigen doos hebben wij niet nodig. Desnoods lenen wij zelf op de kapitaalmarkt. Zonder voorwaarden. Dat kunnen we veel beter besteden aan het achterstallig onderhoud in eigen land.