In 2016 verloor het establishment in Amerika. Nu is Europa aan de beurt

30 december 2016Leestijd: 4 minuten
Politici van rechtse partijen in Europa, zoals Marine Le Pen (FN), Geert Wilders (PVV) en Harald Vilimsky (FPÖ) tijdens een persconferentie in Brussel. Foto: AFP

We sluiten weer een jaar af. Op 22 maart 2016 werd de hoofdstad van de Europese Unie getroffen door twee islamitische aanslagen. Later bleek dat de daders van Brussel deel uitmaakten van het terreurnetwerk van Parijs. Een paar maanden eerder had een deel van de groep een reeks van aanslagen gepleegd in Parijs. Daarna zijn in heel Europa en ook in Amerika terreurdaden gepleegd.

Voor de eerste keer sinds 11 september 2001 zijn bijna alle westerse naties tegelijk geconfronteerd met islamitisch terrorisme. Duitsland, het meest gastvrije land voor migranten uit de islamitische wereld, is het vaakst getroffen door jihadistisch geweld. Duitsland sloot het jaar van de islamitische terreur af met de aanslag op de Berlijnse kerstmarkt.

November 2016 wordt nooit vergeten
Het jaar 2016 was ook het jaar van de democratie. Het Oekraïnereferendum in Nederland resulteerde in een groot nee tegen de Europese Unie. Ook de Britse burgers besloten om nee te zeggen tegen de EU. De Brexit is een onweerlegbaar politiek feit. En toen begon Brussel zich zorgen te maken. Waar gaat dit naar toe? Maar de grootse klap voor het politieke establishment in het Westen moest nog komen: de presidentsverkiezingen in Amerika.

November 2016 zal nooit worden vergeten. Donald Trump verkozen tot de president van Amerika. Al aan het begin van de campagne besloot president Barack Obama om zijn rol als neutrale, vertrekkende president in te ruilen voor die van politieke straatvechter. Daarom deed hij op intense wijze mee aan de campagne. Dat was niet verstandig.

De verkiezingen draaiden niet meer om Trump en Clinton, maar het ging om het finale oordeel over het presidentschap van Obama. Het leek op een referendum: wilt u de voortzetting van het beleid van Obama? Het antwoord was nee. Het establishment in de politiek en het establishment in de media werden weggestemd.

Zo schrijft en denkt het failliete establishment
Aan de hand van een voorbeeld zal ik illustreren hoe het failliete establishment denkt en schrijft. Tom-Jan Meeus is een NRC-journalist, die ook het tv-programma Buitenhof van commentaar voorziet over Amerika.

Kort na de aanslag op de Berlijnse kerstmarkt wijdde Meeus in NRC Handelsblad een column aan de aanslag in Berlijn: ‘In tijden van steeds meer schokkende berichten kan het geen kwaad nuchter te blijven.’ Wijze woorden, geen spoor van emotie! Terecht is hij ook van mening dat de wereldvrede, als concept, betere tijden heeft gekend.

Maar dan komen de emoties: ‘In feite wordt onze manier van leven al het hele jaar op de proef gesteld, met de Brexit, de uitslag van het Oekraïnereferendum, de aanslagen in Frankrijk, de verkiezing van Trump, de groei in de peilingen van Wilders, alsmede het feit dat zijn minachting voor de rechtsstaat zijn populariteit slechts vergroot.’

Onze manier van leven? Als president George W. Bush kort na de aanslagen van 9/11 zegt dat onze manier van leven, namelijk vrijheid en democratie worden aangevallen, is dat glashelder.

De manier van leven van D66, NRC en de New York Times
Maar Meeus doelt met onze manier van leven op de manier van leven van D66, de redactie van NRC Handelsblad, de redactie van The New York Times et cetera. Let op: hij plaatst de aanslag op de kerstmarkt van Berlijn op één lijn met de uitkomst van democratische verkiezingen in democratische landen.

Democratie en terreur vormen dus samen een bedreiging voor de manier van het leven van het establishment, aldus de NRC-journalist. De gelijkstelling van de jihadist Amri met Trump en de uitslag van Oekraïnereferendum en Brexit! Dit noemt de NRC-journalist nuchterheid. In alle nuchterheid denkt hij dat zijn wijze van leven wordt bedreigd door jihadisten en democratische verkiezingen in de democratische landen.

Als de uitslag niet bevalt, is democratie een dun vernislaagje
U zult denken dat ik te ver ga met mijn uitleg van deze column van deze NRC-journalist. Daarom citeer ik hier de rest van zijn tekst: ‘Democratie is een dun vernislaagje: zie Polen, Hongarije, het verontrustende gedrag van Trump. Gisteren koos een EenVandaag-panel Wilders tot politicus van het jaar, twee weken nadat hij zei zich niets van zijn veroordeling te zullen aantrekken.’

Zie wat hier gebeurt: als de uitslag van democratische verkiezingen Tom-Jan Meeus en de zijnen niet bevalt, is de democratie een dun vernislaagje. Had Clinton gewonnen, dan was de democratie de sterkst regeervorm op aarde geweest. Dit zagen we ook bij D66: de peetvader van het referendum neemt afscheid van het referendum, omdat D66 niet blij is met de uitslag van het laatste referendum. Inderdaad is democratie een dun vernislaagje, namelijk bij de leden van het politieke establishment en hun media.

En in 2017 is Europa aan de beurt
In 2016 verloren de gevestigde media en politiek in Amerika. Deze lijn gaat zich in 2017 voortzetten. Nu is Europa aan de beurt. Bereid u voor op veel treurige, emotionele toespraken en teksten in de gevestigde media!

Een heroriëntatie van nationale en internationale affaires is onontkoombaar. Kortzichtige en emotionele commentaren in de gevestigde media zullen geen indruk maken op het kritische electoraat.

Tot slot wil ik hier de redactie van Elsevier en vooral de web-redacteuren bedanken voor hun vriendschap, inzet en intellectuele gastvrijheid.

Ik wens u allen een goed en gezond nieuwjaar toe.