Toen arbeiders rechts gingen stemmen

Over vreemdelingen, asielzoekers in het bijzonder, dien je in Duitsland – dat zit er ook goed in – warm en verwelkomend te spreken, want veel Duitsers waren zelf ooit vluchteling. En de vreeswekkende ­gedachte aan Hitler is nooit ver weg.

Nu kun je mensen één generatie moreel onder de duim houden, misschien twee generaties en heel misschien zelfs drie. Maar op een gegeven moment pikken de mensen dat niet meer. Eeuwig boete doen, altijd maar nederig zijn en opdraaien voor de geërfde schuld: je mag hopen dat mensen er gaandeweg op een nette manier afscheid van nemen. Het alternatief bestaat ook: dat mensen zo wrokkig worden van de erin gehamerde ­geërfde morele inferioriteit dat ze van de weeromstuit weer wild om zich heen gaan slaan. Maar vaststaat dat op enig moment ook Duitsers hun bevrijding zoeken.

AfD opgericht uit ergernis over Merkel

Bij de Bondsdagverkiezingen van september vorig jaar werd Alternative für Deutschland (AfD) de grootste oppositiepartij. De AfD werd opgericht uit ergernis over het dure redden van de euro door bondskanselier Angela Merkel, maar kreeg nog meer aanhang dankzij het openzetten van de grenzen – ‘Wir schaffen das’ – door dezelfde Merkel. Angela Merkel is, zo zou je kunnen zeggen, het oude naoorlogse bedeesde Duitsland, dat overal voor betaalt en iedereen binnenlaat.

De AfD is dat voorbij. Ze hebben er genoeg van, en ze hebben vaak ook genoeg van de islam.

Nu is in Duitsland de vakcentrale DGB nog wel iets ­invloedrijker dan de FNV in Nederland, vooral doordat de vakbondsbonzen vaak in de leiding van de ­bedrijven zitten. Deze maanden – tot eind mei – zijn er weer de vierjaarlijkse verkiezingen van de ondernemingsraden, waarbij de vakbondsmacht binnen de ondernemingen wordt verdeeld.

Maar deze keer is het anders. Want de AfD heeft bij de Bondsdagverkiezingen in september veel stemmen gekregen van DGB-leden. Er zijn ook AfD-vakbondjes aan het ontstaan, die de bij de DGB aangesloten bonden concurrentie aandoen. De DGB was altijd twee handen op één buik met de SPD – de Duitse PvdA – maar de SPD zit in een glijvlucht: nog niet zo erg als de PvdA, maar die kant gaat het wel op.

En bij de Bondsdagverkiezingen stemde bijvoorbeeld 21 procent van de fabrieksarbeiders op de AfD, DGB-leden nog vaker dan de rest.

Coalitie met Merkel

De ooit almachtige bonzen van de DGB zien hun macht afbrokkelen. De vrienden van de SPD zijn weer een ongelukkige coalitie met Merkel aangegaan en samen moeten zij opboksen tegen de onvriendelijke oppositie van de AfD in de Bondsdag. Zelf ziet de DGB leden weglopen naar de AfD of rechtse oppositie voeren binnen de DGB.

Tot dusver zit de DGB-leiding nog in het oude ‘antifascistische’ stramien, waarbij vreemdelingen en vluchtelingen welkom zijn, en de AfD als de vijand wordt behandeld. Maar minstens een deel van de achterban is er klaar mee, dat ‘de zakkenvullers’ van de DGB meedoen aan de verschraling van de verzorgingsstaat, die niet los kan worden gezien van de grootscheepse immigratie.

Op een wat andere manier speelt het ook in Nederland. In 2009 wilde FNV-voorzitter Agnes Jongerius met Geert Wilders van de PVV praten, om zij aan zij de verhoging van de AOW-leeftijd te bestrijden. Ze kreeg het deksel op de neus van de andere bondsbonzen.

Dat gaat wrikken: de FNV die in oud-linkse stijl blijft demonstreren tegen ‘extreem-rechts’

En nu? De FNV heeft nog steeds twee keer zoveel leden als de PvdA inmiddels aan stemmen haalt. Ook de machtsgreep van de SP binnen de FNV is niet gelukt, zoals de SP ook bij verkiezingen niet van de neergang van de PvdA weet te profiteren. Maar veel FNV’ers stemmen op de PVV en straks wellicht ook op Thierry Baudets Forum voor Democratie.

Maar de FNV-leiding blijft intussen onverminderd in oud-linkse stijl onder leiding van agressieve extreem-linkse ‘antifascisten’ demonstreren tegen ‘extreem-rechts’, waarmee doorgaans Wilders en Baudet worden ­bedoeld. Dat gaat wrikken, dat voel je aankomen.