De demissionaire minderheidsregering van België krijgt volmachten van oppositiepartijen om de bestrijding van het coronavirus daadkrachtiger te kunnen aanpakken. De eigenaardige volmachtenconstructie vloeit voort uit de weigering van de Franstalige partijen PS en MR om een nationale noodregering te vormen met onder meer de Vlaams-conservatieve N-VA. Zowel de centrum-linkse hoogleraar politicologie Carl Devos (Universiteit Gent) als voorman Tom Van Grieken van het conservatief-nationalistische Vlaams Belang oordeelt vernietigend, schrijft Jelte Wiersma.
Alles is politiek, zeker in België. Terwijl het zieken- en dodental door het coronavirus oploopt, laten de Franstalige socialisten van de PS en de Franstalige links-liberalen van de MR zichzelf van hun meest cynische kant zien.
Jelte Wiersma schreef vorige maand dit verhaal over de verdeeldheid tussen Vlaanderen en Wallonië: De geldautomaat en de bodemloze put
MR vormt met de Vlaamse christen-democraten CD&V en Vlaamse links-liberale OpenVLD, sinds N-VA in december 2018 uitstapte, een demissionaire, ‘ontslagnemende’, minderheidsregering, en doet dat nog altijd. Sinds de verkiezingen van mei 2019 onderhandelen politici over een nieuwe regering, maar het verschil tussen de politici uit het passieve, socialistische en arme Franstalige deel en die uit het ondernemende, rechtse en rijke Vlaanderen blijkt tot nog toe onoverbrugbaar.
Zwakke francofone premier Sophie Wilmès
Onderwijl verzwakte de demissionaire minderheidsregering die de lopende zaken afhandelt. Eind 2019 loste de regering twee MR-zwaargewichten. Demissionair premier Charles Michel (MR) werd voorzitter van de Europese Raad, vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) EU-Commissaris.
De zwakke en francofone fanaticus Sophie Wilmès werd demissionair premier. Zij en andere MR-lichtgewichten in de regering weigerden hun post op te geven om ruimte te maken voor een nationale noodregering die steunt op vrijwel alle partijen en door krachtiger en ervarener bestuurders wordt bemand. Denk aan Jan Jambon (N-VA), de Vlaamse minister-president. Hij was als vicepremier en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken een van de krachtigste en populairste bestuurders – ook in Franstalig België – tijdens de lockdown en aanslagen in Brussel in 2016.
Lees ook het interview met N-VA-voorzitter Bart de Wever nog eens terug: ‘Het is niet verboden om te dromen’
‘Non’ van PS-voorman Paul Magnette
Net zo treurig is de positie van de Franstalige socialisten van de PS. De PS is verdeeld over nationale samenwerking met Vlaanderens grootste partij, de N-VA. De verdeeldheid binnen de PS is een van de redenen waarom België sinds de verkiezingen in mei 2019 nog geen nationale regering heeft. Zelfs in crisistijd zoals nu weigert de PS met N-VA een nationale noodregering te vormen. PS-voorman Paul Magnette bestond het zondag zelfs om, terwijl zes partijen waaronder N-VA en PS een principeakkoord hadden, op televisie ‘non’ te zeggen.
Bart De Wever, voorman van N-VA en de machtigste politicus van België, had gehoopt premier van zo’n noodregering te kunnen worden. Hij was ontgoocheld maar hield zich in: ‘Gezien de acute crisis en impact op de volksgezondheid wilden wij zo snel mogelijk een volwaardige federale regering vormen.’
‘Zo erg was het nog nooit’
De sociaal-democratische hoogleraar politicologie Carl Devos, meestal een milde stem, ontplofte. In dagblad De Morgen schreef hij over de dertig jaar dat hij de Belgische politiek observeert en analyseert: ‘Zo erg als nu was het nog nooit.’ Hij vervolgt: ‘In plaats van een regering in het zadel te hijsen die het parlement dan controleert, staat het macht af aan een regering die haar vertrouwen nooit kreeg. Dat is zeer bedenkelijk.’
Voor het kerstnummer interviewde Jelte Wiersma Vlaams Belang-voorman Tom van Grieken: ‘Rechts heeft de hoogste morele waarden, niet links’
Omdat MR en PS een noodregering met parlementaire meerderheid tegenhouden, krijgt de demissionaire regering onder Wilmès als lapmiddel voor maximaal zes maanden een aantal bevoegdheden zonder dat daarvoor meerderheden in het parlement nodig zijn. Het bleek de enige overgebleven manier die genoeg politieke steun heeft om het nationale bestuur slagvaardiger te maken. Vlaams Belang-voorman Tom Van Grieken spreekt over linkse en Franse spelletjes. ‘De regering die de coronacrisis tot nu toe totaal heeft mismeesterd, krijgt nu een blanco cheque. Deze politieke machtsgreep is door geen enkele crisis te verantwoorden’.
Devos besluit met: ‘Wie niet ziek wordt van het coronavirus, wordt het van deze politiek.’