Geen stukje van de aardbol lijkt gespaard voor het coronavirus, schrijft Philip van Tijn. Van de ene op de andere dag raakten we in de ellende verzeild vanuit de grootste uitbundigheid en hoogste mate van welvaart ooit.
Er zijn in deze coronacrisis een paar verhardende omstandigheden – het begrip ‘verhardend’ bestaat niet in deze betekenis, maar de lezer begrijpt dat daarmee is bedoeld het tegendeel van ‘verzachtend’, een begrip uit de rechtspraak waardoor een straf een stuk lager kan uitvallen.
Philip van TijnPhilip van Tijn is bestuurder, toezichthouder en adviseur. Hij schrijft wekelijks een blog over de actualiteit.
Allereerst natuurlijk de alom aanwezigheid. Geen stukje van de aardbol lijkt bespaard voor het virus en als dat wel zo zou zijn, zal dat niet lang meer duren of dat stukje aarde is zodanig geïsoleerd dat de schaarse bewoners automatisch al in quarantaine zijn. Als je aan de voet van de Etna woont die tot uitbarsting lijkt te komen, kun je in principe overal naar toe – in principe, want in de praktijk ligt dat natuurlijk wat ingewikkelder. En als zich in jouw Groningse dorp iets heeft voorgedaan dat we op gezag van minister Eric Wiebes tegenwoordig ‘een bevinkje’ noemen, kan het zelfs een stukje verderop in dezelfde provincie veilig zijn. En in de toch wel hoogst mondiale Tweede Wereldoorlog waren er grote stukken aarde waar ze zelfs nauwelijks wisten dat een oorlog aan de gang was.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Tegen al die virussen is geen verweer mogelijk
Dan de snelheid waarmee het allemaal over ons is gekomen. December: ogenschijnlijk niets aan de hand; januari: er schijnt in China iets niet goed te zitten, maar in China is altijd wel wat; februari: ‘het’ heeft een naam, Covid-19, we doen wat lacherig, totdat het virus in een oogwenk in Lombardije, bij ons om de hoek, opduikt. En het vervolg zit nog vers in onze herinnering.
Lees meer over de actuele situatie in de Italiaanse regio Lombardij: Hoelang blijft het Italiaanse openbare leven op slot?
Nog maar kort geleden schreef ik over de speech die Bill Gates in 2016 hield, waarin hij de komst van een levensgevaarlijk virus aankondigde. En al die virologen die onze huiswijsgeren zijn geworden, vertellen ons dat ze al zolang ze viroloog zijn, rekening houden met wat zich nu ontwikkelt. Eigenlijk hadden ze een heftige vogelgriep verwacht – niet zo’n halfbakken als een paar jaar geleden – maar dat is dus een vleermuis geworden. En meer slecht nieuws: er waart een ontelbaar aantal virussen rond, waaronder alleen al tientallen coronavirussen, dus maak je borst maar nat.
Ik weet eigenlijk niet of ik blij ben met die kennis: ik ben van het soort dat alleen wil worden gewaarschuwd als ik er iets mee of tegen kan doen. En voor een overheid geldt iets vergelijkbaars: als het al mogelijk zou zijn, is het zinloos om duizend vaccins te ontwikkelen, als zich een virus aandient dat net buiten die duizend valt. Ook hebben we, als ik mij goed herinner, een aantal jaren geleden een heleboel vaccins weggegooid, omdat ze over de houdbaarheidsdatum waren. En daar kwam toen veel gelazer van. Zoals de Tweede Kamer vast een spoeddebat zou hebben gehouden als ooit zou zijn gebleken dat vijftienhonderd beademingsapparaten stonden te verstoffen.
Ouderen zijn fysiek kwetsbaar, maar mentaal weerbaar
Heel verhardend is natuurlijk ook dat we van de ene op de andere dag in de ellende verzeild raakten vanuit de grootste uitbundigheid en de hoogste mate van welvaart ooit. Van drie vakanties per jaar naar huisarrest voor onbepaalde tijd is wel even een verandering en dat voorbeeld is te verveelvoudigen. Daarbij vergeten we te gemakkelijk dat het lichtknopje en de waterkraan het nog steeds doen en dat levensmiddelen bijna zonder uitzondering verkrijgbaar en zelfs bezorgbaar zijn.
Bram Hahn zette alle opties op een rij om in contact te blijven staan met uw naasten: Dankzij videochat toch samen met familie of vrienden
Het curieuze is dat steevast ‘de ouderen’ als de meest kwetsbaren worden beschouwd en temeer de ouderen ‘met een onderliggende kwaal’, zoals dat ineens heet. Dat is enerzijds zo logisch als wat en niet alleen in deze tijd. Maar tegelijkertijd zijn ouderen ook het meest weerbaar, omdat ze al zoveel meer hebben meegemaakt dan, pakweg, een millennial. In één van de talloze sfeerstukjes en interviewtjes zei een 25-jarige dat hij er wel 1.000 euro voor over had om één keer ‘net als vroeger’ met vrienden in een restaurant te eten. Ik moest het twee keer overlezen en er gingen heel veel gedachten door me heen.