Financieel onafhankelijk zijn en vroeg met pensioen gaan: dat willen we allemaal wel. Er draait inmiddels een hele industrie op deze informele beweging. De volgers begeven zich op mistig terrein, schrijft Marijn Jongsma.
Zoals veel zaken is de FIRE-beweging (Financially Independent, Retire Early) uit de Verenigde Staten komen overwaaien. Met de doelstelling is weinig mis. Niemand zal enthousiast worden van het omgekeerde scenario: financieel afhankelijk zijn en eindeloos doorploeteren. Maar hoe? Er lijken zich drie hoofdgroepen af te tekenen, elk met zijn eigen valkuil.
Marijn Jongsma (1969) is economisch redacteur bij EW. Hij blogt wekelijks over financieel- en macro-economische onderwerpen.
De idealisten
De meest knuffelbare FIRE-adepten zijn zonder twijfel de idealisten. Dat zijn de mensen die gaan wonen in een huifkar (pardon, tiny house), zelf geteelde groenten eten en kleren kopen bij de kringloopwinkel. Anders gezegd: de consuminderaars. Hebben ze een goede baan, dan kunnen ze tegelijk een behoorlijk bedrag beleggen. Maar de grondgedachte is toch vooral dat we minder nodig hebben, ook na het pensioen.
Als iedereen vandaag op dit systeem zou overstappen, dan krijgt de economie een behoorlijke klap. Maar als randverschijnsel is het ongevaarlijk. De grootste uitdaging is misschien wel het volhouden van deze levensstijl. Er zijn natuurlijk ook minder rabiate varianten: maandelijks een beetje minder uitgeven en beleggen. Verstandig, maar het gaat veel FIRE-adepten te langzaam.
Hoe boegbeelden slachtoffers maken
De tweede categorie: de slachtoffers. Vrijwel elke beweging valt vroeg of laat in handen van mensen die daarvan zelf beter worden. Het wemelt dan ook van de websites waar het FIRE-ideaal wordt aangegrepen om zaken aan de man te brengen.
Lees ook dit commentaar van Jeroen van Wensen
De toon is vrijwel nooit direct zakelijk. Het boegbeeld van zo’n site stelt zich kwetsbaar op met een persoonlijk verhaal: ook ik draaide lange dagen om mijn veel te hoge hypotheek te kunnen betalen, toen kwam de burn-out, daarna het inzicht gevolgd door het definitief afwerpen van de financiële ketenen.
Maar hoe dan? Een deel van dit soort influencers zoekt het in meer exotische beleggingen. Even doorklikken en je zit op sites van ‘robothandelaren’ in valuta’s, cryptomunten en grondstoffen die maandrendementen opleveren waarover ‘gewone’ beleggingen een jaar doen. De Nederlandse toezichthouder staat machteloos tegen schimmige aanbieders die in meerderheid vanuit Cyprus opereren.
In tien stappen naar de pot met goud
Of en hoe een blogger hieraan verdient, is onduidelijk. Voor de aanbieders van deze beleggingen is het sowieso kassa. Daarnaast zijn er sites waar trainingen (meestal aangeduid als online masterclasses, modules, communities of coaching) worden aangeboden om de eigen inkomsten drastisch te vergroten. Zo’n cursus kost honderden of zelfs duizenden euro’s, maar biedt wel een ‘unieke kans’ om net zo succesvol te worden als de organisator. In tien stappen bijvoorbeeld, want het moet wel praktisch blijven.
Meer achtergrond bij dit onderwerp: Leidt latere AOW tot arbeidsongeschiktheid?
De kernboodschap: stap als beginnend ondernemer af van uurtje factuurtje maar creëer een ‘schaalbaar’ verdienmodel. Organiseer dus geen cursus voor tien man in een duur zaaltje waar je zelf de koffie moet inschenken. Nee, ga achter je webcam zitten voor duizend man die per persoon net zo veel betalen. Geen extra of zelfs lagere kosten, maar een oneindig verdienpotentieel.
En de grote winnaar is…
Dat persoonlijke begeleiding er bij in schiet, is juist een pre: je moet het zelf doen, anders ben je niet geschikt om rijk en dus vrij te worden. Gaat heen en train. Totdat iedereen elkaar traint. Als de mist is opgetrokken, zit er weinig anders op dan de oude niet-schaalbare activiteiten voort te zetten. Wel jammer van het cursusgeld.
En die derde categorie dan? Dat zijn degenen die de slachtoffers rijkdom en vrijheid in het vooruitzicht stellen met riskante beleggingen of dure trainingen. Deze winnaars bewijzen dat het kan: razendsnel financieel onafhankelijk worden en vroeg met pensioen gaan.