Het gaat niet goed met de populariteitscijfers van ons Koninklijk Huis. Geen wonder: veel Nederlanders herkennen zich niet meer in de Oranjes, schrijft Roelof Bouwman.
Nederlanders – het is al vaak gezegd – zijn van huis uit geen monarchisten. Het bewonderen van koninklijke pracht en praal past slecht bij onze tot nivelleren geneigde volksaard. Niet voor niets gingen we heel lang – ook tijdens onze gloriejaren als politieke en economische wereldmacht – door het leven als de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Onze royals moeten als persoonlijkheden overtuigen
Roelof Bouwman (1965) is historicus en journalist. Hij schrijft wekelijks over politiek, geschiedenis en media.
Voor ons koningshuis is dat een gegeven van groot belang. De populariteit van de Oranjes is in Nederland niet in de eerste plaats gekoppeld aan wat ze vertegenwoordigen – de monarchie, sinds 1815 – maar aan wie ze zijn. Onze royals moeten als persoonlijkheden overtuigen, alleen zo blijft er draagvlak voor de bijbehorende staatsvorm.
Na de Duitse bezetting (1940-1945) – toen het koningshuis voor het eerst voluit nationaal bezit werd – leek dat overtuigen een fluitje van een cent te zijn geworden. Het mooie was dat de Oranjes voor elke type Nederlander wel een identificatiefiguur in huis hadden. Neem de koninklijke cast van veertig jaar geleden.
Regerend vorstin Beatrix, die bekendstond om haar perfectionisme en haar arbeidsethos, sprak vooral tot de verbeelding van Nederlanders die plichtsbetrachting en rechtlijnigheid hoog in het vaandel hebben.
Prins Claus genoot aanzien onder linkse intellectuelen
Haar zeer serieuze wederhelft prins Claus genoot, mede dankzij zijn passie voor ontwikkelingshulp en de Derde Wereld, groot aanzien onder linkse intellectuelen.
De spiritueel aangelegde prinses Irene, op haar beurt, had een speciale band met landgenoten die haar zwak voor natuurbeleving, wereldvrede en ‘het hogere’ deelden.
Voor Telegraaf-lezers was er de rechts georiënteerde levensgenieter prins Bernhard: playboy, (rokken)jager en snelheidsduivel, zowel te land, ter zee als in de lucht.
Lees ook deze column van Gerry van der List: Slijmerig boekje over Amalia biedt voer voor republikeinen
Ook mr. Pieter van Vollenhoven had een eigen publiek: dankzij zijn humor, zijn zelfspot en natuurlijk zijn muzikaliteit. Samen met zijn ‘gevleugelde vrienden’ Pim Jacobs en Louis van Dijk trok hij volle concertzalen. Op latere leeftijd groeide hij als voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid uit tot een toonbeeld van integriteit.
Hoe staat het in 2021 met het ‘voor elk wat wils’-concept van onze koninklijke familie?
‘Pandjesprins’ Bernhard junior worstelt met belabberd imago
Bij prins Bernhard denkt iedereen tegenwoordig aan prins Bernhard junior, de tweede zoon van prinses Margriet. Als ‘pandjesprins’ worstelt hij met een zeer belabberd imago.
Zijn neef koning Willem-Alexander was eerder deze maand op staatsbezoek in Noorwegen. In een persgesprek na afloop zei hij dat hij voor volgend jaar opnieuw subsidie aanvraagt voor het onderhoud van Kroondomein Het Loo. Eerder dit jaar werd bekend dat de Koning het kroondomein niet zomaar meer mag sluiten als hij nog subsidie voor het natuurgebied wil krijgen.
Het is op zich geen grote kwestie, maar niet wat Willem-Alexander nodig heeft na de ophef, vorig jaar, over de aanschaf van een jacht ter waarde van 2 miljoen euro en zijn reis – in coronatijd – naar Griekenland, die na publieke consternatie werd afgebroken.
In een veelbesproken videoboodschap bood hij toen zijn excuses aan, geflankeerd door een ongemakkelijk ogende koningin Máxima. Nog maar 44 procent van de Nederlanders liet aan de vooravond van Prinsjesdag weten vertrouwen in de Koning te hebben. In de aanloop naar Koningsdag 2020 was dat nog 76 procent.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Alexia deed mee aan queer focus week op kostschool in Wales
Onlangs was ook de zestienjarige prinses Alexia, de tweede dochter van het koninklijk paar, in het nieuws. Ze bleek te hebben meegedaan aan de ‘queer focus week’ op het Atlantic College in Wales.
‘Dat prinses Alexia en haar medeleerlingen in lingerie, dragqueen-outfits, travestie en beschilderde borsten door de aula paradeerden, maakte deel uit van een educatief evenement, dat was georganiseerd door leden van de in Amerika groot geworden lhbtiq-beweging, die sekse en geaardheid als een individuele keuze beschouwt,’ schreef historicus en koningshuiskenner Daniela Hooghiemstra in de Volkskrant. ‘De vraag is of de koning, die voor de kostschool van zijn dochter jaarlijks rond de 80.000 euro betaalt, dat educatief vindt.’
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Bekijk de mogelijkheden voor een (digitaal) abonnement hier
Over Alexia’s oudste zus, de bijna achttienjarige kroonprinses Amalia, verscheen vorige week een geautoriseerd boek. Ook haar grootmoeder en haar vader werden op die leeftijd geportretteerd: door de alom gerespecteerde auteurs Hella Haasse (Beatrix) en Renate Rubinstein (Willem-Alexander).
Amalia koos voor Claudia de Breij
Amalia daarentegen koos voor een linkse cabaretier: Claudia de Breij. Prins Bernhard senior, dat staat wel vast, zou haar bij kop en kont zijn paleis hebben uitgegooid.
Er was op de Oranjes die veertig jaar geleden op de voorste rij zaten vast wel het een en ander aan te merken. Maar ze beschikten – in al hun verscheidenheid – over meer feeling met hun onderdanen dan de huidige generatie. Voorstanders van de monarchie zou dat zorgen moeten baren.