Kerst: verbond tussen jodendom en christendom, oud en nieuw, wet en liefde

Zowel islamitische als christelijke geleerden hebben in de geschiedenis voortdurend geprobeerd het Joods-zijn van Jezus te verwerpen. Maar het Kerstfeest kan niet op waarde worden geschat zonder het Joodse karakter van de Messias te erkennen, schrijft Afshin Ellian.

Kerst is een schitterende tijd van het jaar. De viering van een vreedzame gebeurtenis: de geboorte van een Joodse jongen. Alleen een Joodse jongen kan de Messias zijn. Daar kan menigeen jaloers op zijn.

Ook kan dit de oorzaak zijn van een antieke haat tegen Joden. Antisemitisme impliceert niet de haat tegen alle semitische volkeren. Het is haat tegen een volk, namelijk het Joodse volk. Juist met de toename van het antisemitisme, dus haat tegen Joden, is het van belang om nogmaals te benadrukken dat Jezus Christus feitelijk en normatief een Jood was. Feitelijk, omdat hij gewoon als een Joodse jongen werd geboren. Normatief, omdat slechts een Joodse jongen Christus, of Messias kan zijn.

Jood-zijn was in christelijke en islamitische wereld problematisch

Jood-zijn was in de christelijke en islamitische wereld nooit een onproblematische aangelegenheid. In de islamitische wereld werd en wordt een Jood als  tweederangsburger (categorie dhimmi) beschouwd. Bovendien worden Joden binnen en buiten de Koran zeer vijandig bejegend.

In de christelijke wereld was het antisemitisme een kwestie van vermenging van het Romeinse antisemitisme met vadermoord. Vadermoord moeten we hier symbolisch opvatten. De kerkvaders wilden de nieuwe universele religie die ze hadden gevormd, scheiden van het jodendom. Deze afscheidingsbeweging werd steeds militanter.

Het jodendom ervoeren ze als een blok aan het been. Ze scheidden daarom Joden van Jezus. De Joden zouden Jezus hebben vermoord of zijn kruisiging bewerkstelligd. Een buitengewoon onlogische gedachte, want als de Joden Jezus hebben vermoord, moet Jezus zelf geen Jood geweest zijn. Anders heeft ook de Joodse Jezus meegewerkt aan zijn eigen moord.

Kerkvaders en Mohammed vonden Joodse kennis lastig

Ook hadden de kerkvaders last van het feit dat de rabbijnen meer en intensere kennis hadden van het Oude Testament dan de kerkvaders. Overigens was dit ook voor Mohammed een lastige kwestie waardoor hij vaak met Joden in discussie moest gaan. Ook Augustinus hield zich bezig met het ‘joodse vraagstuk’. Hij bestudeerde het Oude Testament vanuit één perspectief, namelijk het perspectief van het christendom. Hij ontvouwde overal, in alle verhalen, zoals over Jacob of Abraham, een christelijke gebeurtenis.