Groen en links: al sinds Karl Marx een catastrofale combi

Hoewel juist socialistische landen op ongekende schaal natuur en milieu hebben geruïneerd, is de klimaatbeweging doortrokken van anti-kapitalistische sentimenten. Hoe is het mogelijk, vraagt Roelof Bouwman zich af.

Voor de Nederlandse literatuur was 1972 geen slecht jaar. Gerard Reve publiceerde zijn klassiek geworden roman De Taal der Liefde, Maarten Biesheuvel debuteerde met de verhalenbundel In de bovenkooi en ook werden we getrakteerd op Mijn kleine hersentjes (Johnny van Doorn) en Bleekers zomer (Mensje van Keulen).

Maar wie vijftig jaar geleden écht wilde meetellen, dweepte met een heel ander boek: het Rapport van de Club van Rome, ondertitel De grenzen aan de groei. Verschenen als vijfhonderdste titel in de vermaarde Aula-reeks van uitgeverij Het Spectrum.

Nergens ter wereld werd Grenzen aan de groei zo’n succes als hier

Het boek, waarvan de Amerikaanse systeemwetenschapper Dennis Meadows de belangrijkste auteur was, is wel gekarakteriseerd als een vroege milieueffectrapportage op wereldschaal, althans een poging daartoe. De centrale boodschap was ronduit deprimerend: door bevolkingsgroei, vervuiling, voedselgebrek en uitputting van grondstoffen zou de wereld begin 21ste eeuw ten onder gaan.

Dat het rapport gruwelijk slecht was geschreven en dat – zoals kritische lezers al direct vaststelden – de meeste berekeningen en modellen oorverdovend rammelden, voorkwam niet dat De grenzen aan de groei nergens ter wereld zo’n succes werd als in Nederland. Er gingen maar liefst 250.000 exemplaren over de toonbank.

Waarom sloeg het apocalyptische ‘één minuut voor twaalf’-denken van Meadows en zijn co-auteurs juist in onze contreien zo aan?