Fraude en oplichting komen de laatste jaren steeds vaker voor, waardoor talloze beleggers hun zuurverdiende geld kwijtraken. Volgens cijfers van de Global Anti-Scam Alliance hebben oplichters in 2023 en 2024 ruim $ 1 biljoen buitgemaakt.[i] Oplichters zetten inmiddels geraffineerde fraudepogingen op met de allernieuwste AI-technologieën. Daardoor is oplichting tegenwoordig mogelijk effectiever dan ooit tevoren.
Gelukkig zijn er stappen die u als belegger kunt nemen om u tegen deze schandalige oplichtingspogingen te beschermen. In dit artikel bespreekt Fisher Investments Nederland haar ervaringen met veelvoorkomende fraude, hoe oplichters AI-technologie gebruiken en wat beleggers kunnen doen om hun pensioenspaarpot veilig te houden.
Veelvoorkomende fraude- en oplichtingspogingen
Fraude en oplichting zijn er in alle soorten en maten, sommige vormen geraffineerder dan andere. En sommige typen komen vaker voor. We lichten de drie meest voorkomende soorten fraude hier uit waar beleggers en gepensioneerden mee te maken krijgen:
Fraude met vooruitbetaling: Deze vorm van oplichting komt erg veel voor. Een oplichter vraagt zijn slachtoffer daarbij om betaling, nog voordat het product of de dienst is geleverd. Weigert deze persoon om te betalen? Dan schrikt de oplichter er niet voor terug om te dreigen met zogenaamde consequenties, zoals een arrestatie.
Er kan om vooruitbetaling gevraagd worden onder het mom van onderpand, verwerkingskosten, een borgsom of belasting. En zodra dit bedrag betaald is, laat de oplichter nooit meer iets van zich horen, zonder te leveren wat er beloofd is. Denk bijvoorbeeld aan frauduleuze investeringen (ook in cryptovaluta’s), leningen of goederen, maar ook aan zogenaamd gewonnen geldprijzen, neploterijen of een onverwachte erfenis.
Fisher Investments Nederland is zich ervan bewust dat oplichters er bij dit soort fraude vaak op aandringen dat er met cryptovaluta wordt betaald. Crypto is namelijk lastig te traceren, en zo omzeilen ze ook de veiligheidssystemen van banken. Veel beleggers weten niet precies hoe cryptovaluta’s werken en oplichters proberen die onervarenheid uit te buiten.
Datingfraude: Bij dit soort fraude proberen oplichters een emotionele band te op te bouwen met hun slachtoffers door zich als potentiële romantische partners voor te doen. Het kan gebeuren dat ze dan keer op keer om geld vragen voor reiskosten of basisbehoeften. Alleenwonende ouderen zijn mogelijk extra kwetsbaar voor dit soort fraude.
Zich voordoen als vertrouwde persoon: Oplichters doen zich soms ook voor als iemand die het slachtoffer vertrouwt. Het kan zijn dat ze de bank proberen te bedriegen om bij het vermogen van het slachtoffer te komen, of ze kunnen zich direct op het slachtoffer richten. Dit soort fraude komt steeds vaker voor naarmate ook generatieve AI-technologie steeds geavanceerder wordt. Tegenwoordig kunnen oplichters zich voordoen als iemand die u vertrouwt door hun gedrag, stem en zelfs uiterlijk te klonen met AI-technologie. Iedereen kan slachtoffer worden van dit soort fraude, ook grote bedrijven.
Hoe oplichters AI gebruiken
AI-technologie wordt steeds geavanceerder. Helaas vinden oplichters daardoor ook nieuwe manieren om nietsvermoedende slachtoffers te bedriegen. Met generatieve AI kunnen oplichters zich gemakkelijk en overtuigend voordoen als echte mensen en bedrijven. Fisher Investments Nederland neemt onder de loep op welke manieren oplichters zoal AI gebruiken:
Stemmen klonen: Oplichters kunnen echte audiofragmenten aan AI voeren, die de stem op basis daarvan kan nabootsen. Zo kunnen oplichters iemand alles laten zeggen wat ze willen. Prominente figuren worden hier vaker het slachtoffer van, omdat er online volop audiofragmenten van hen te vinden zijn. Maar in principe kan iedereens stem gekloond worden, op voorwaarde dat iemand genoeg audiofragmenten weet te bemachtigen.
Deepfake-video’s: In feite vergelijkbaar met het klonen van een stem: oplichters kunnen bestaande afbeeldingen of video’s gebruiken om een visuele kopie van een persoon te maken. Dat wordt vaak een deepfake genoemd. Oplichters kunnen bijvoorbeeld BN’ers of politici namaken om allerlei fraude te promoten. Dat blijft niet beperkt tot opgenomen video’s. Fraudeurs kunnen ook AI gebruiken om mensen live in een videogesprek na te doen.
AI-gegenereerde afbeeldingen: Met AI kunnen fraudeurs afbeeldingen genereren waarmee ze geraffineerder te werk gaan. Het gebeurt zelfs dat mensen worden afgeperst met compromitterende AI-gegenereerde afbeeldingen.
AI-gegenereerde content: Daarnaast gebruiken oplichters AI ook vaak om snel geschreven content te genereren voor misleidende websites, reclames, e-mails, posts op sociale media en meer. Vroeger kostte dat uren of zelfs dagen, nu slechts een paar minuten. De bedoeling hiervan is dat slachtoffers hun persoonsgegevens opgeven zonder enig besef dat deze voor de verkeerde doeleinden gebruikt gaan worden.
Bescherm uzelf tegen fraudepogingen – advies van Fisher Investments Nederland
Oplichting is schering en inslag, en door AI worden fraudepogingen alleen maar moeilijker te ontdekken. Toch zijn er een aantal manieren waarop beleggers zich hiertegen kunnen beschermen. Om te beginnen gelooft Fisher Investments Nederland dat de “drie O’s” beleggers kunnen helpen oplichtingspogingen te identificeren. Deze criteria werken tot op zekere hoogte omdat de meeste fraude een vergelijkbaar patroon volgt. Dit zijn onze drie O’s:
Onverwacht: Oplichters richten zich vaak op slachtoffers die niet op hun hoede zijn. Denk bijvoorbeeld aan mensen die niet bekend zijn met een nieuw soort fraude of mensen die geloven dat ze niet vatbaar zijn voor oplichting. Echt iedereen kan slachtoffer worden van oplichting.
Ongevraagd: Bedriegers komen vaak uit het niets op de proppen met een aanbod dat te mooi lijkt om waar te zijn. Veel fraude begint met een ongevraagd aanbod via internet, dat u meestal in een bericht op sociale media of per e-mail krijgt.
Onder tijdsdruk: Oplichters willen doorgaans dat hun slachtoffers snel handelen. Ze houden mensen voor dat de kans anders verkeken is, of dat slachtoffers in de problemen komen als ze niet snel betalen. Als we onder tijdsdruk staan, bestaat het risico dat we niet zo nauw kijken naar de situatie die de oplichter ons voorlegt. En dus risico’s over het hoofd zien.
Wat Fisher Investments Nederland betreft, is het het allerbelangrijkste dat beleggers op hun hoede blijven en altijd goed onderzoek doen voordat ze een transactie aangaan met een onbekende. Hoewel oplichting tegenwoordig in allerlei soorten en maten komt en best geraffineerd werkt, volgen oplichters meestal het patroon met de “drie O’s”. Beleggers die alert zijn op potentiële alarmsignalen en zich goed indekken, lopen veel minder kans om slachtoffer te worden van financiële fraude.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een in Luxemburg geregistreerde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (ondernemingsnummer: B228486) wat ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (“”Fisher Investments Europe””). Fisher Investments Europe staat onder toezicht van de CSSF. Statutaire zetel Fisher Investments Europe: K2 Building, Forte 1, Third Floor, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Europe deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste scenario’s. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.
[i] https://www.gasa.org/post/global-state-of-scams-report-2024-1-trillion-stolen-in-12-months-gasa-feedzai
