De wereldwijde inflatie was de afgelopen jaren een belangrijk aandachtspunt voor beleggers en consumenten. Hoewel de inflatie aanzienlijk lager staat dan op de piek in 2022, hebben veel consumenten nog steeds last van de hogere prijzen voor alles, van levensmiddelen tot vakanties en van huisvesting tot energie. Daarom vragen velen zich af of de prijzen ooit weer lager zullen worden. Daarnaast houden beleggers de toenemende loonstijgingen in de gaten en vragen ze zich af of deze weer zullen versnellen.
Fisher Investments Nederland deelt regelmatig zijn ervaringen met de inflatietrends om beleggers te helpen de juiste keuzes te maken in het veranderende economische landschap. Volgens ons zijn de kans op een hogere inflatie én de kans op dalende prijzen beide onwaarschijnlijk. In dit artikel onderzoeken we wat inflatie is, welke rol centrale banken spelen bij het onder controle houden van de inflatie, onze vooruitzichten voor de inflatie en hoe beleggers de effecten ervan kunnen dempen.
De ervaringen van Fisher Investments Nederland op het gebied van inflatie en waar we nu staan
Inflatie is het percentage waarmee het totale prijsniveau van goederen en diensten stijgt. Voor beleggers is het belangrijk onderscheid te maken tussen een dalend inflatiecijfer (d.w.z. desinflatie) en dalende prijzen (deflatie). Hoewel consumenten misschien graag zouden zien dat de prijzen dalen naar het niveau van de afgelopen jaren, kan een algemene prijsdaling schadelijk zijn voor de economie.
De beroemde econoom Milton Friedman stelde dat inflatie komt doordat te veel geld op zoek is naar te weinig goederen, een situatie waarmee veel ontwikkelde landen werden geconfronteerd na de wijdverbreide fiscale stimuleringsmaatregelen in reactie op de coronapandemie. Zoals Figuur 1 laat zien, had deze toename van de geldvoorraad – samen met verstoringen in de toeleveringsketen als gevolg van wijdverbreide economische lockdowns – als resultaat dat de inflatie in de zomer van 2022 over ter wereld steeg tot het hoogste punt in meerdere decennia. Sindsdien is de inflatie gedaald naar niveaus die we doorgaans zagen vóór de pandemie en de daaropvolgende lockdowns, zij het geleidelijk en onregelmatig. Veel beleggers schrijven deze vertraging toe aan de maatregelen van centrale banken, maar de werkelijkheid is complexer, zoals Fisher Investments Nederland zal uitleggen.
Figuur 1: De inflatie is in veel landen genormaliseerd
Bron: FactSet, per 30-09-2024. Totale consumentenprijsindex in de VS, het VK, de eurozone, Japan en China, jaar-op-jaar, maandelijks, seizoensgecorrigeerd, 30-06-2015 t/m 31-08-2024.
Kunnen centrale banken de inflatie beteugelen?
De meeste centrale banken in ontwikkelde markten gebruiken allerlei monetaire beleidsmiddelen om de inflatie stabiel te houden, waarmee ze meestal proberen een inflatie van 2% per jaar te handhaven. Een van de meest gangbare manieren om dit te bereiken, is het bijsturen van de korte rente. Volgens economen wordt lenen duurder wanneer centrale banken de korte rente aanpassen. Dit leidt doorgaans tot minder bestedingen en investeringen, een lagere vraag naar goederen en diensten en vervolgens tot een lagere inflatie. Het verlagen van de rente heeft het tegenovergestelde effect: het moedigt lenen aan en stimuleert de economische bedrijvigheid, wat een inflatiestijging kan veroorzaken.
De ervaringen van Fisher Investments Nederland met de relatie tussen monetair beleid en inflatie: het effect van renteverhogingen is niet altijd klip en klaar.
Bij de extreme wereldwijde renteverhogingen in 2022 bijvoorbeeld nam de kredietverlening gedurende meerdere kwartalen juist toe om vervolgens terug te zakken tot het niveau van vóór de pandemie. Wij denken dat dit voornamelijk te wijten is aan de ontkoppeling tussen de korte rente en de financieringskosten van banken (d.w.z. de spaarrente). Terwijl de centrale banken de korte rente verhoogden, duurde het lang voordat de spaarrente volgde. Aangezien de winsten van traditionele banken grotendeels worden bepaald door het verschil tussen de rente die klanten betalen over leningen en het bedrag dat banken betalen over spaargeld dat bij hen is gestald, nam de prikkel voor banken om leningen te verstrekken juist toe. Dit effect was tegenovergesteld aan wat was beoogd.
Centraal bankiers geven toe dat hun hulpmiddelen ‘botte instrumenten’ zijn, die met ‘lange en wisselende vertragingen’ doorsijpelen, dus ze zullen ongetwijfeld de eer opeisen voor de dalende inflatie. Volgens Fisher Investments Nederland zou een groot deel van de desinflatie die we hebben gezien echter ook zonder de interventie van de centrale banken zijn opgetreden. Monetair beleid is weliswaar een krachtig hulpmiddel, maar geen panacee. Rentewijzigingen en andere monetaire mechanismen zijn slechts één stukje van een veel grotere economische puzzel. Talloze factoren dragen bij aan de inflatie, en vele ervan liggen buiten de directe controle van centrale banken.
Zullen de lonen de inflatie opnieuw doen versnellen?
Zoals Fisher Investments Nederlands heeft besproken, is een algemene daling van de prijzen onwaarschijnlijk en mogelijk zelfs schadelijk voor de economie. Hoewel we beseffen dat inflatie een grote impact kan hebben op gezinnen, vooral die met een lager inkomen, is het belangrijk om de totale effecten op de wereldwijde economie te beoordelen. De prijzen zijn de afgelopen jaren snel gestegen, maar ook de lonen van consumenten zijn gestegen, wat heeft geholpen om de algehele economische impact te dempen.
Sommige beleggers zijn bezorgd dat de loonstijgingen een algemene versnelling van de inflatie zullen veroorzaken. De geschiedenis en het onderzoek van Friedman laten echter zien dat deze inflatiezorgen ongegrond zijn. Inflatie leidt doorgaans tot loonstijgingen, niet andersom. We hebben dit onlangs gezien: terwijl de lonen achterbleven op de inflatie tijdens de eerste piek in 2022, zijn ze sinds mei en juni 2023 in o.a. de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk sneller gestegen dan de inflatie[i].
Fisher Investments Nederlands is ervan overtuigd dat, hoewel consumenten op korte termijn last kunnen ondervinden, de lonen in de loop der tijd zullen stijgen om de hogere kosten van het levensonderhoud te compenseren, zonder het risico van nieuwe inflatiepieken.
Fisher Investments Nederland deelt zijn ervaringen: hoe beleggers de impact van inflatie kunnen beperken
Fisher Investments Nederland meent dat het wegwuiven van de impact van de inflatie een van de meest voorkomende fouten van beleggers is. Juist vanwege de inflatie zijn we ervan overtuigd dat beleggers die op groei uit zijn, hun portefeuille goed zouden moeten vullen met aandelen – die hebben namelijk historisch gezien hogere rendementen opgeleverd dan andere activaklassen zoals vastrentende effecten.
Zoals Figuur 2 laat zien, hebben aandelen ook bewezen in staat te zijn de effecten van inflatie meer dan te compenseren, zelfs in periodes waarin de inflatie hoger dan gebruikelijk is. Deze veerkracht was merkbaar tijdens het grootste deel van de huidige bullmarkt, waarin de aandelen bleven stijgen ondanks een inflatie die de historische normen overschreed.
Figuur 2: Aandelen leveren een outperformance, zelfs in periodes van hogere inflatie
Bron: FactSet, per 11-09-2024. Consumentenprijsindex (CPI) en gemiddeld uurloon, verandering jaar-op-jaar, maandelijks, januari 2022 t/m augustus 2024. Het rendement over zes, twaalf en achttien maanden is cumulatief, niet geannualiseerd. Weergegeven in USD.
Beleggers blijven zich weliswaar zorgen maken om de inflatie, maar Fisher Investments Nederland meent dat een langdurige terugkeer van hoge inflatie onwaarschijnlijk is. De wereldwijde inflatie normaliseert en het is niet waarschijnlijk dat de beslissingen van de centrale banken die tendens aanzienlijk zullen veranderen. Langetermijnbeleggers die zich zorgen maken over de inflatie, moeten echter weten dat de aandelenmarkten er in het verleden effectief in zijn geslaagd om de inflatie te overtreffen. Dit maakt ze tot een nuttig instrument in een pensioenstrategie.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een in Luxemburg geregistreerde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (ondernemingsnummer: B228486) wat ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (“”Fisher Investments Europe””). Fisher Investments Europe staat onder toezicht van de CSSF. Statutaire zetel Fisher Investments Europe: K2 Building, Forte 1, Third Floor, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Europe deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste scenario’s. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.
[i] Bron: FactSet, per 09-11-2024. Consumentenprijsindex (CPI) en gemiddeld uurloon, verandering jaar-op-jaar, maandelijks, januari 2022 t/m augustus 2024.
