Benjamin Franklin had het mis. In 1789 schreef deze homo universalis en eerste ambassadeur van de VS in Frankrijk: “In deze wereld bestaan er, behalve de dood en belastingen, geen zekerheden.” Franklin had over het hoofd gezien dat sinds de oprichting van ’s werelds eerste effectenbeurs in Amsterdam, ongeveer 180 jaar eerder, ook marktvolatiliteit tot zijn lijstje met ‘zekerheden’ had moeten behoren.
Volatiliteit op de aandelenmarkt – de mate waarin aandelenkoersen fluctueren – hoort onlosmakelijk bij beleggen. Toch is het voor veel beleggers een kwelling. Volatiliteit is vooral op de korte termijn onvoorspelbaar. Terwijl de media volatiliteit vaak koppelen aan bepaalde gebeurtenissen en verklaringen, is er niet zomaar één factor aan te wijzen. Marktvolatiliteit berust op toeval, doet zich willekeurig voor, zonder dat je weet waar ze vandaan komt, en tal van samenhangende factoren beïnvloeden de aandelenkoersen doordat ze de verwachtingen van beleggers en de realiteit op elkaar afstemmen.
Hoe de aandelenmarkten werken
Aandelenbeleggers betalen niet voor wat een bedrijf volgens hen vandaag waard is. Ze betalen voor wat het volgens hen in de toekomst waard zal zijn. De aandelenmarkten vormen een afspiegeling van de toekomstverwachtingen van een belegger. Naarmate er nieuwe informatie vrijkomt, worden de aandelenkoersen aangepast aan die nieuwe mogelijke toekomst via aankoop en verkoop van de aandelen van een onderneming. Als nieuwe informatie niet strookt met wat de beleggers hadden verwacht, kunnen de koersen – soms snel – veranderen naarmate de beleggers de mogelijke toekomstige gevolgen beoordelen. Hoe onverwachter de informatie, des te waarschijnlijker is het dat deze een vlaag van kortetermijnvolatiliteit teweegbrengt.
Marktfactoren die volatiliteit kunnen beïnvloeden
Een aantal van de meest onvoorspelbare volatiliteitsaanjagers komt uit de markt zelf. Een oorzaak van volatiliteit is vaak het sentiment, ofwel de stemming onder beleggers. Beleggerssentiment is meer een kwestie van emoties dan van kerncijfers, waardoor het van nature onvoorspelbaar is. Als zodanig kan het zonder waarschuwing hevige vlagen van kortetermijnvolatiliteit teweegbrengen.
Ook vraag en aanbod kunnen de volatiliteit aanjagen. Door het aantal uitstaande aandelen van een onderneming te verhogen of te verlagen kan de aandelenkoers sterk beïnvloed worden. Het aantal aandelen stijgt doorgaans wanneer bedrijven meer aandelen uitgeven om nieuwe activiteiten te financieren, of via beursintroducties (IPO’s). Als alle andere parameters hetzelfde blijven, dan verwatert de winst per aandeel van een onderneming naarmate ze meer aandelen uitgeeft. Dit kan de vraag van nieuwe kopers nadelig beïnvloeden. Bij een gelijkblijvende vraag zou een forse toename van het aantal uitstaande aandelen een koersdaling kunnen veroorzaken. Als de vraag het aanbod overtreft, stijgen de aandelenkoersen. Veranderingen in het aanbod doen zich trager voor dan vraagveranderingen omdat het tijd vergt het aanbod te vergroten of te verkleinen, terwijl de vraag snel kan veranderen als gevolg van de eerdere genoemde factor ‘sentiment’. Beide kunnen echter de aandelenkoersen beïnvloeden.
Analoog kan een geringe verhandelbaarheid soms de volatiliteit aanwakkeren, met name bij aandelen van kleinere ondernemingen. Verhandelbaarheid is het relatieve gemak waarmee kopers en verkopers op een markt elkaar vinden en een prijs overeenkomen. Als er niet genoeg kopers of verkopers zijn om een order af te ronden – wat vaker voorkomt bij de aandelen van kleinere bedrijven met een geringer handelsvolume – kan er meer verschil ontstaan tussen de vraagprijs van een verkoper en de biedprijs van een koper, waardoor de koersen gaan fluctueren.
Bedrijfsfactoren en economische cijfers die volatiliteit kunnen teweegbrengen
Ondernemingen geven constant nieuwe informatie door aan de beleggers, wat de volatiliteit kan opdrijven. Beleggers kunnen de toekomstperspectieven van een onderneming beoordelen aan de hand van onder meer kwartaalverslagen over de winst, persberichten, veranderingen in het marktleiderschap en technologische ontwikkelingen.
Op grotere schaal kunnen economische en financiële publicaties tot volatiliteitsperiodes leiden. Veel economische cijfers zoals nationale loon- en werkgelegenheidsstatistieken en het bruto binnenlands product (bbp) zijn achterlopende indicatoren zonder voorspellende waarde. De markten kunnen reageren op een bepaalde publicatie, maar het is belangrijk te begrijpen dat de markten toekomstverwachtingen reeds inprijzen. Dat wil zeggen dat de markt achterlopende indicatoren grotendeels al in de koersen heeft ingeprijsd.
Cruciaal voor het begrip van zowel micro- als macro-economische gegevens is de verrassingsfactor. Hoe meer de nieuwe informatie afwijkt van de bestaande, reeds ingeprijsde beleggersverwachtingen, des te groter de verrassing en de kortetermijnvolatiliteit kunnen zijn.
Politieke veranderingen die impact kunnen hebben op markten
Ook wetgeving en andere politieke factoren kunnen bijdragen tot de marktvolatiliteit – zowel op korte als op lange termijn. Wanneer kandidaten naar de gunst van de kiezer dingen, kan er volatiliteit ontstaan doordat beleggers proberen de mogelijke gevolgen van een door een kandidaat verdedigd beleid en diens overwinningskansen in te schatten. Ook voorgestelde veranderingen in wetgeving en belastingstelsel kunnen het sentiment beïnvloeden en volatiliteit ontketenen. Omdat het echter lang kan duren voordat nieuwe wetgeving van kracht wordt en deze op de voet wordt gevolgd, heeft deze weinig verrassingseffect op de markten.
Omgaan met volatiliteit
Aangezien volatiliteit onvoorspelbaar is, maar ook kenmerkend voor de aandelenmarkt, moeten langetermijnbeleggers die streven naar op aandelen gebaseerde groei leren omgaan met volatiliteit. Fisher Investments Nederland stelt u een paar strategieën voor om geduld te leren oefenen en helder van geest te blijven als u beleggingsbeslissingen neemt.
- Kijk naar de lange termijn. Houd uw beleggingshorizon voor ogen. Als u uw portefeuille op lange termijn – 20 jaar of langer – wilt zien groeien, zijn aandelen waarschijnlijk een belangrijk onderdeel van uw beleggingsplan.
- Vergeet niet: marktvolatiliteit is normaal. Het is gewoon een zekerheid. Gedisciplineerd blijven bij volatiliteit is altijd een voorzichtige keuze. U kunt en moet bedacht zijn op correcties (door het sentiment veroorzaakte dalingen op korte termijn) en bearmarkten (door de fundamentals veroorzaakte dalingen op lange termijn) – u zult beide meemaken als u een langetermijnbelegger bent.
- Misschien biedt de lange geschiedenis van de kapitaalmarkten u enig soelaas. Correcties zijn van voorbijgaande aard, en zelfs bearmarkten lopen vroeg of laat ten einde. Historisch gesproken bewegen de markten vaker en met een ruimere marge opwaarts dan neerwaarts. Aandelen voor de lange termijn bezitten is een van de beste manieren om te profiteren van economische groei en innovatie.
Volatiliteit is voor beleggers geen pretje, maar hopelijk kunnen deze gewoonten u helpen de lange termijn voor ogen te houden en geloof te putten uit het buitengewoon goede rendement van aandelen in het verleden. Fisher Investments Nederland gelooft dat geduld en discipline vaak de voorzichtigste aanpak zijn, en van vitaal belang voor beleggingssucces op lange termijn. Omgaan met volatiliteit is meer een kwestie van beheerst reageren op de markt dan van aanpassing van uw beleggingsstrategie aan de marktomstandigheden. Of zoals Benjamin Franklin zei: “Geluk hangt meer af van de innerlijke geesteshouding dan van uiterlijke omstandigheden.”
Beleggingen in aandelenmarkten gaan gepaard met een risico op verlies en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk wordt terugbetaald. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor toekomstig rendement. Wisselkoersschommelingen kunnen tot een hoger of lager rendement leiden. Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Nederland en Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of als een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Nederland deze visie zal handhaven. Deze kan immers op ieder moment veranderen op basis van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Evenmin kan worden gegarandeerd dat de in dit document gedane voorspellingen juist zijn. Het is mogelijk dat niet alle voorspellingen die in het verleden zijn gedaan, of in de toekomst zullen worden gedaan, qua juistheid vergelijkbaar zijn met de in dit document gedane voorspellingen.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Facebook: https://www.facebook.com/FisherInvestmentsNederland
Twitter: https://twitter.com/FisherInvestNL
LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/fisher-investments-nederland
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Nederland is geregistreerd in het handelsregister van de Nederlandse Kamer van Koophandel met het ondernemingsnummer 75045486. Als de Nederlandse tak van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl, staat Fisher Investments Nederland onder het toezicht van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (“CSSF”) en is geregistreerd bij de Nederlandse Autoriteit Financiële markten.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Nederland en Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of als een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Nederland of Fisher Investments Europe deze visie zullen handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste markten. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document. Beleggen op de financiële markten brengt een risico van verlies met zich mee en er is geen garantie dat het belegde kapitaal geheel of gedeeltelijk terugbetaald zal worden. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige rendementen en geven daar geen betrouwbare indicatie van. De waarde en opbrengst van de beleggingen volgen de schommelingen van de wereldwijde aandelenmarkten en van de internationale wisselkoersen.
