Niet iedereen weet dat de Postcode Lottery Group een van de grootste particuliere donoren ter wereld is. Jaarlijks gaat 1 miljard euro naar goede doelen. Dat is meer dan 2,5 miljoen per dag. “Ons enige doel is geld ophalen voor een groenere, eerlijkere en socialere wereld”, aldus CEO Sigrid van Aken.
Ons enige doel is geld ophalen voor een groenere, eerlijkere en socialere wereld
Wie ‘loterij’ hoort, denkt aan miljoenenprijzen, blije winnaars en tv-shows met champagne. Dat klopt ook, maar de zes loterijen van de Postcode Lottery Group – in Nederland bekend onder de naam Nationale Postcode Loterij en VriendenLoterij – zijn vooral bedoeld om goede doelen te steunen. “Loterijen zijn altijd zonder winstoogmerk. Alle opbrengsten gaan naar organisaties op het gebied van mens en natuur. We zijn wat men noemt een social enterprise”, zegt Sigrid van Aken.
15 Miljard
De Postcode Loterij begon in 1989 in Nederland met een vernieuwend idee: een lotnummer gebaseerd op de eigen postcode. Samen winnen, samen bijdragen. “Het was in alle opzichten disruptief”, zegt Van Aken. “Een loterij die vanaf dag één volledig op abonnementen draaide. Zonder winkels, puur virtueel.” Het concept bleek een schot in de roos. “We zijn nu actief in vijf Europese landen: Nederland, Duitsland, Groot-Brittannië, Zweden en Noorwegen. Overal werken we volgens hetzelfde format. Ook vanuit Canada is er interesse.”
In 35 jaar tijd haalde de organisatie 15 miljard euro op voor meer dan 500 goede doelen en duizenden kleinere initiatieven. “Dit jaar halen we een mijlpaal: een opbrengst voor goede doelen van 1 miljard euro”, zegt Van Aken trots. De steun varieert van grote internationale organisaties als het Wereld Natuur Fonds en Artsen zonder Grenzen tot sportverenigingen, culturele en kleine buurtinitiatieven. “We hebben naast onze loterijen in alle landen ook buurtfondsen opgezet. Daar kunnen mensen zelf steun aanvragen voor lokale projecten.”
De Postcode Lottery Group kiest ook voor langdurige samenwerking met haar partners. “We geloven in vertrouwen. Goede doelen krijgen bij ons ongeoormerkte donaties. Ze mogen zelf bepalen waar het geld het meest nodig is”, aldus Van Aken.
Vrij besteedbaar
De selectie van partners is streng, maar pragmatisch. “We kijken of een organisatie er is voor natuur, cultuur, welzijn of gezondheid, of de governance op orde is en of er draagvlak voor is in de samenleving. Bovendien stimuleren we ondernemerschap. Dat creëert innovatie. We geven ook vrij besteedbaar geld, zodat organisaties risico’s kunnen nemen en onze bijdrage als vliegwiel kunnen gebruiken. Verder vinden we het belangrijk dat een goed doel niet afhankelijk wordt van één financier.”
Volgens Van Aken ligt de kracht van het concept in de eenvoud. “Je speelt mee met je eigen postcode. Dat zorgt voor verbinding in de buurt. Iedereen kent wel het gevoel van een prijs in de straat. Of je nu wel of geen lot hebt: het zorgt voor reuring en saamhorigheid. Je wint samen.” Maar de grootste winst zit elders. “Onze miljoenen deelnemers in vijf Europese landen maken met hun loten het verschil. Zij zorgen ervoor dat dagelijks 2,5 miljoen euro’s naar goede doelen gaan. Dankzij hen zijn we uitgegroeid tot een van de grootste private donoren ter wereld, na de Gates Foundation en de Britse Wellcome Trust.”
Betrouwbare inkomstenbron
De Postcode Lottery Group telt inmiddels ruim 1500 medewerkers, van wie 600 in Nederland, waar ook het internationale hoofdkantoor zit. “We zijn een modern internationaal marketingbedrijf met een jaaromzet van 2,7 miljard euro”, zegt Van Aken. “We werken datagedreven, met de nieuwste technologie en veel creativiteit, veelal in strategische partnerships. Alles draait om storytelling: hoe laat je mensen zien wat hun bijdrage mogelijk maakt?” Die verhalen komen terug in tv-shows en campagnes, maar ook intern. “We nodigen regelmatig goede-doelenpartners uit om op onze kantoren te vertellen wat ze met het geld bereiken. Je hoort rechtstreeks wat de impact is. Dat blijf ik bijzonder vinden.”
Van Aken werkt zelf al 25 jaar bij de organisatie, waarvan bijna zes jaar als CEO van de groep. “Ik heb van dichtbij gezien hoe goed ondernemerschap en maatschappelijke doelen samen kunnen gaan”, zegt ze. “Omdat we een stichting als aandeelhouder hebben, kunnen we al onze beslissingen ook richten op de lange termijn. Zo investeren we in groei, innovatie en het opzetten van nieuwe loterijen. Overheden bezuinigen en andere financiers trekken zich terug. Juist dan is het belangrijk dat wij een betrouwbare bron van inkomsten blijven voor maatschappelijke organisaties.”
Exportproduct
De Postcode Lottery Group ziet zichzelf dan ook als veel meer dan alleen een financiële motor voor goede doelen. “We willen ook inspireren”, besluit Van Aken, “door te laten zien dat ondernemen en ‘goed doen’ hand in hand kunnen gaan. En door te realiseren dat een idee als dit uit Nederland kan uitgroeien tot een wereldwijd succesvol exportproduct.”
