‘JA21 wil een centrum-rechts kabinet mogelijk maken.’ Dat zei lijsttrekker Joost Eerdmans zaterdag 6 september op het partijcongres van zijn partij. Met de komst van Ingrid Coenradie en Diederik Boomsma hoopt eenpitter Eerdmans snel versterking te krijgen in de Tweede Kamer.
De conservatief-rechtse partij JA21 heeft een mooie zomer achter de rug. Na de overstap van Ingrid Coenradie, de populaire PVV-staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, steeg de partij in de meest recente peiling naar 9 tot 11 zetels. Met zo’n resultaat mag de partij hopen op regeringsdeelname.
Op de ledenvergadering wordt het verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst vastgesteld. De bijeenkomst vormt de formele aftrap van de campagne.
De sfeer op het congres is opgetogen. Onder begeleiding van popmuziek bespreken leden de mogelijkheden van JA21 na de verkiezingen. ‘We kunnen het kabinet naar rechts trekken!’
Veiligheid, welvaart en immigratie
Om en nabij 250 leden zitten in de rood-wit-blauw gekleurde zaal en zien hoe het congres wordt geopend met een nieuw campagnespotje. In het filmpje en het verkiezingsprogramma zet de partij in op de ‘drieklapper’ van Eerdmans: veiligheid, welvaart en immigratie.
Daarnaast wil de partij zich profileren als ‘stevig rechts’, maar wel resultaatgericht en fatsoenlijk. ‘Zit JA21 in een flow of niet?’ zo begint Eerdmans zijn speech. Hij moet het enthousiaste geklap in de zaal tot bedaren brengen.
Eerdmans zet in op regeringsdeelname van JA21 in een centrum-rechtse coalitie. Uit het publiek komt de vraag ‘Met wie dan?’ Daarop geeft hij geen direct antwoord. Wel wuift hij Geert Wilders’ eerdere suggestie voor een minderheidskabinet weg met de vraag: ‘Geeft dat een stabiel bestuur?’
Om de gewenste centrum-rechtse coalitie mogelijk te maken, moet CDA-leider Henri Bontenbal volgens Eerdmans een keuze maken. ‘Springt hij achter op de elektrische fiets van Timmermans of kiest hij voor een stabiel rechts kabinet?’
Juan Wunderink (21), bestuurslid interne vernieuwing bij JONG21, zegt dat de optie van samenwerken met Wilders een ‘interessante’ is. Hij vraagt zich wel af of die samenwerking zou bijdragen aan de geclaimde missie van stabiel bestuur, maar steunt de partijlijn die geen partijen uitsluit.
Kandidatenlijst ongewijzigd
Een aantal leden heeft amendementen op de kandidatenlijst ingediend. Ze uiten kritiek op een ‘te Rotterdamse lijst.’ Partijvoorzitter Elrie Bakker-Derks verdedigt de lijst door te zeggen dat bij de overweging woonplaats, sekse, ras of leeftijd allemaal niet meewegen. ‘Het enige wat telt is, of je JA21 bent of niet.’ Luid applaus in de zaal.
Zo worden vier amendementen met een ruime meerderheid weggestemd. De kandidatenlijst die het bestuur heeft voorgedragen, wordt met 93 procent van de stemmen aangenomen en het uiteindelijke verkiezingsprogramma met 98 procent.
Coenradie en Boomsma: JA21 zet in op groei met bekende namen
De verkiezingen zijn pas eind oktober, maar de peilingen zijn een opsteker voor lijsttrekker Joost Eerdmans. De afgelopen twee jaar zat hij alleen voor de partij in de Tweede Kamer, na een teleurstellend resultaat bij de verkiezingen in 2023.
Coenradie, nummer drie op de lijst, zat namens de PVV in het kabinet-Schoof. Ze is niet de enige dissident van een andere partij die de overstap maakt naar JA21. Ook Diederik Boomsma, oud-Kamerlid voor NSC en eerder Amsterdams gemeenteraadslid voor het CDA, maakt een transfer. Hij staat op de zesde plek. Partijleiders Eerdmans en Annabel Nanninga verlieten in november 2020 Forum voor Democratie wegens racistische uitspraken van Thierry Baudet. Een maand later richtten zij JA21 op.
Ondanks de vele transfers denkt Jaimy Meyer (22), nummer 31 op de lijst, dat JA21 wel degelijk kan bijdragen aan de stabiliteit van het landsbestuur. ‘Onze partij heeft een veel meer geleidelijke groei doorgemaakt dan bijvoorbeeld NSC. Wij zijn er echt klaar voor.’