Uitzinnig juichende CDA’ers bij het horen van de eerste exitpoll, ziet Victor Pak. In beachclub EVE in Scheveningen hebben honderden christen-democraten zich verzameld. ‘We komen van heel ver.’
Zij zien hun partij uit een diep dal klimmen. Negentien zetels krijgt de partij die de grote verliezer was twee jaar geleden. Toen viel de partij ver terug naar vijf zetels.
Die geschiedenis maakt de blijdschap bij de christen-democraten te begrijpen.
Maar negentien zetels vallen toch ook een beetje tegen. Toen partijleider Henri Bontenbal woensdagochtend met zijn vrouw ging stemmen in de Johanneskerk in Rotterdam zei hij te hopen op twintig zetels.
CDA’ers erkennen dat de campagne ‘ergens uit de handen is geglipt’. Maar niemand wil dat hardop zeggen. Zo is oud-minister Gerda Verburg uitzinnig. ‘Ik ben onwijs blij met deze uitslag. Ja, we zaten een poosje in een peilingbubbel met een premiersbonus. Maar negentien zetels staat voor de reële groei van de partij in het land.’
Excuses van Bontenbal na misser
Waar de partij die premiersbonus verloor, is duidelijk. Bij het televisieprogramma Nieuwsuur. Daar werd Bontenbal geconfronteerd met de botsing van vrijheid van onderwijs (geregeld in artikel 23 van de Grondwet) met artikel 1 van de Grondwet, waarin de gelijke behandeling alle Nederlanders is geregeld.
Gevraagd naar het verhaal van een homoseksuele jongen op een reformatorische school, worstelde Bontenbal met zijn antwoord. Twee dagen later maakte hij er excuses voor.
Binnen de partij is er gemopper over die misser en de aanpak. Het campagneteam had de fout niet snel genoeg door en kwam te laat met een antwoord. Daarna verloor de partij in de peilingen.
Bontenbal wordt toegejuichd
Prominente CDA’ers zien de fout als een gevolg van het zware verlies van twee jaar geleden. De partij raakte ervaren krachten kwijt en moest weer worden opgebouwd. Bovendien werd Bontenbal in Nieuwsuur voor het eerst echt onder vuur genomen sinds hij partijleider is.
Het chagrijn dat er is, wil Bontenbal zelf ook verbloemen, als hij in EVE de trap af komt lopen om de zaal toe te spreken. Hij kijkt bedrukt, in zijn gezicht is een moeizame glimlach te bespeuren.
Maar voor hij met zijn voet van de laatste trede stapt, begint het publiek in de zaal te gillen en scandeert het: ‘Henri, Henri, Henri.’ Bontenbal maakt een buiging, lacht breeduit en gaat op in het feestgedruis.
Een echt christen-democratisch verhaal
In zijn toespraak zegt Bontenbal: ‘Het mooiste aan deze uitslag is dat we dat hebben gedaan met een echt christen-democratisch verhaal.’ Hij is trots dat de partij trouw is gebleven aan zichzelf.
Dat is het verhaal wat meer CDA’ers delen. Ruim een uur voor de exitpoll staan CDA’ers al in drommen in de beachclub. De spanning staat dan nog op veel gezichten.
CDA is van ver gekomen
De goedlachse Hemin Hawezy, nummer 26 op de kandidatenlijst, benadrukt hoe belangrijk deze avond voor de partij is. ‘We zijn van heel ver gekomen. Dat mogen we niet vergeten.’
Ook Tweede Kamerlid Harmen Krul staat daarbij stil. ‘Het zijn mijn vijfde Tweede Kamerverkiezingen. Eerst als vrijwilliger, daarna als kandidaat. Nog nooit maakte ik zetelwinst mee. Dat gaat vanavond anders zijn.’
Krul krijgt zijn gelijk met de forse winst van de partij. Maar toch zullen CDA’ers nog lang napraten, over een kans die in deze campagne werd gemist.