De feiten: herdenking 7 oktober en 'Rode Lijn' op dezelfde dag in Amsterdam
Bronnen: Oxfam Novib, The Rights ForumOp zondagochtend 5 oktober is het druk in Amsterdam Oud-Zuid. Vanuit verschillende kanten lopen mensen naar de Rav Aharon Schuster-synagoge. Er is zware beveiliging. Agenten en leden van de Joodse ordedienst ‘blew’ (Bij Leven en Welzijn) staan verspreid rondom het gebouw.
Zulke veiligheidsmaatregelen zijn niet uitzonderlijk bij Joodse instellingen, zeker niet na de aanslag op een synagoge in Manchester op woensdag 1 oktober – tijdens Jom Kipoer, een van de heiligste dagen in het Jodendom.
Stilstaan bij de aanslag van 7 oktober
In de synagoge werd voor de tweede keer stilgestaan bij de aanslagen van 7 oktober 2023, morgen precies twee jaar geleden. Zowel het Israëlische als het Nederlandse volkslied klinkt.
Een Israëlische vrouw en moeder wier zoon twee jaar geleden werd gegijzeld en vermoord – zijn lichaam wordt nog altijd in Gaza vastgehouden – sprak de aanwezigen toe.
Oorspronkelijk zou de herdenking om zes uur ’s avonds zijn, maar om veiligheidsredenen is het programma naar de ochtend verplaatst.
Rode Lijn-demonstratie: ‘Signaal aan de politiek’
Gelijktijdig trekken duizenden demonstranten naar het nabijgelegen Museumplein, op iets meer dan een halve kilometer afstand, richting de zogenoemde Rode Lijn–demonstratie. Voor de derde keer dit jaar wordt in Nederland een ‘rode lijn’ getrokken tegen het geweld in Gaza.
De actie is een initiatief van tientallen organisaties, waaronder Oxfam Novib en The Rights Forum. Eerdere edities werden gehouden in Den Haag, waar naar schatting respectievelijk 100.000 en 150.000 mensen op afkwamen.
Ditmaal is Amsterdam aan de beurt. Op de website van de gezamenlijke organisaties staat dat zij een ‘signaal aan de politiek’ willen afgeven, met het oog op de komende verkiezingen. De opkomst bedroeg volgens de initiatiefnemers 250.000 demonstranten.
Wie zegt wat over de Rode Lijn-demonstratie en 7 Oktober-herdenking?
Bron: X- Geert Wilders (PVV) plaatste een filmpje op X, met daarbij de tekst: ‘Uitschot roept op tot een nieuwe jodenjacht. Arresteer ze en stuur ze naar Gaza.’
- Demissionair minister-president Dick Schoof op X: ‘7 oktober 2023 was een gitzwarte dag in Israël en voor de Israëliërs. Een dag vol ongelooflijk barbaars geweld, die in ons geheugen gegrift staat. Vanmorgen was ik aanwezig bij de herdenking van 7 oktober 2023 in de Rav Aron Schuster Synagoge in Amsterdam. Met muziek, toespraken en gebeden werden de meer dan 1.200 slachtoffers herdacht van de afschuwelijke aanslag. Vaders, moeders, zoons, dochters, buurjongens, kleinkinderen. De gijzelaars moeten zo snel mogelijk allemaal vrijkomen. De oorlog moet stoppen. Nederland blijft zich samen met de internationale gemeenschap onvermoeibaar inzetten voor een duurzame vrede in het Midden-Oosten.’
- Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) was zelf aanwezig en plaatste een filmpje op X met het bijschrift: ‘De sociale meerderheid, die zegt tegen de regering: stop de genocide nu, stop de Nederlandse medeplichtigheid en haal ernstig zieke Gazaanse kinderen naar Nederland.’
- Esther Ouwehand (PvdD) op X: ‘Een kwart miljoen demonstranten zeggen totáál iets anders dan Schoof hier beweert. Nederland verwacht dat het kabinet kapt met die lafheid. Israël pleegt genocide. Erken dat. Kom in actie om Netanyahu te stoppen. Snoeiharde sancties. Alles op alles. Nú!’
- Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) plaatste een bericht op X, bij een foto waar een protestbord is te zien met de tekst: ‘Make Israël Palestine Again’. Het CIDI schreef: ‘Inmiddels gaat het veel demonstranten allang niet (meer) over de oorlog in Gaza, een vredesverdrag of oplossing die recht doet aan beide volkeren. Het gaat hen erom dat Israël bestaat. Voor hen had de stichting van de Joodse staat nooit mogen gebeuren.’
- Annabel Nanninga, senator voor JA21 op X: ‘Vandaag bij de herdenking van 7 oktober in de synagoge hoorden we een moeder de executie van haar zoon beschrijven. Zijn lichaam is nog in de terreurtunnels van Hamas. Die herdenking was zwaar beveiligd, rustig en waardig. En dat zegt eigenlijk alles.’
- BBB-leider Caroline van der Plas op X: ‘De mensen die op 7 oktober 2023 werden afgeslacht, gemarteld, verkracht en gegijzeld, werden afgeslacht, gemarteld, verkracht en gegijzeld OMDAT ze Joods waren. Daarna komen zondagmensen, lhbti’ers en alle mensen die vrijheid willen, aan de beurt. Hamas heeft GEEN Rode Lijn.’
EW's visie: Rode Lijn is indrukwekkend en wrang tegelijkertijd
Door: Nard Lodewijk, redacteur defensie en nationale veiligheidEr zullen weinig mensen zijn wie het leed van de Palestijnen in Gaza onberoerd laat. De beelden van misschien wel de best gedocumenteerde oorlog ooit komen dagelijks diverse keren voorbij. Het is begrijpelijk dat velen zich machteloos voelen en proberen dat gevoel om te zetten in solidariteit met het lot van de Palestijnen.
De opkomst bij het Rode Lijn-protest in Amsterdam op zondag 5 oktober was dan ook indrukwekkend. Wie door het Museumkwartier liep, zag van alle kanten duizenden mensen, gehuld in rood, richting het Museumplein trekken. Kleine kinderen met rode mutsjes en sjaaltjes, hand in hand met hun ouders.
Geen kwaadwillendheid, wel onwetendheid
Het overgrote deel van de demonstranten kwam ongetwijfeld met oprechte bedoelingen. Kwaadwillendheid kun je hun niet verwijten, maar misschien wel onwetendheid of eenzijdigheid.
In de aankondiging van de demonstratie werd met geen woord gerept over Hamas, de terreurorganisatie die medeverantwoordelijk is voor het leed van de Gazanen. In de ogen van de honderdduizenden demonstranten op het Museumplein is slechts Israël verantwoordelijk voor wat in Gaza gebeurt.
Kabinet steunt Trumps plan, krijgt toch kritiek
Ook werd de Nederlandse overheid verweten geen concrete maatregelen te nemen ‘om de genocide en de bezetting van Palestina te stoppen’.
Dat terwijl het kabinet – in tegenstelling tot GroenLinks-PvdA – zich deze week schaarde achter het vredesvoorstel van de Amerikaanse president Donald Trump. Een concreet voorstel dat een kans biedt op een einde aan het bloedvergieten.
Rode Lijn zou zich massaal achter Trumps voorstel moeten scharen
Wie met afschuw naar de beelden in Gaza kijkt, en zeker zij die het beschouwen als genocide, zou elke poging tot vrede moeten omarmen.
Maar dat gebeurt niet, en dat is het wrange aan de Rode Lijn-demonstratie: het gaat niet slechts om – terechte – afkeer van het geweld, het gaat ook om weerzin tegen Israël. En voor sommigen ook tegen Joden.
Verontrustende leuzen op Rode Lijn-demonstratie
Zoals vaker op pro-Palestijnse demonstraties doken ook vandaag weer verontrustende leuzen en beelden op. Online circuleren foto’s van borden met teksten als ‘Honour the martyrs, long live the resistance’ (‘Eer de martelaren, lang leve het verzet’), vergezeld van een afbeelding van een Hamas-terrorist. Ook werd er ‘Dood aan Israël’ gescandeerd, en vergeleek een demonstrant de situatie in Gaza met vernietigingskamp Auschwitz. Een andere vergeleek Gaza weer met het getto van Warschau
Dan mogen de bedoelingen van het overgrote deel nog zo goed zijn, wie meeloopt in een demonstratie waar dit soort teksten worden geuit, kan moeilijk volhouden dat het slechts om mededogen met de Palestijnen gaat.
Op nog geen tien minuten lopen afstand werden diezelfde ochtend in de Rav Aharon Schuster-synagoge de aanslagen van 7 oktober 2023 herdacht, toen Hamas een ongekend bloedbad aanrichtte in Israël. Wat in die herdenking centraal stond, leken de 250.000 Rode Lijn-demonstranten die middag op het Museumplein, allang weer te zijn vergeten.