Links Nederland verliest aan kracht omdat het zijn ideologische overtuiging heeft ingeruild voor cosmetische vernieuwing. In New York laat socialist Zohran Mamdani zien dat geloofwaardige politiek begint bij helderheid, moed en daden in plaats van fusies en focusgroepen, schrijft Zihni Özdil.
Ik zal maar meteen met de deur in huis vallen: links Nederland, eens een kracht om rekening mee te houden, is verworden tot een slinkend clubje dat vooral met zichzelf in de knoop lijkt te liggen.
Dit werd recentelijk bezegeld met de mislukte fusie tussen GroenLinks en de PvdA, die slechts 20 zetels opleverde. Ter vergelijking: in 2017 haalden beide partijen in totaal 23 zetels. Dat werd toen al door velen als een dieptepunt gezien.
Wat GroenLinks-PvdA kan leren van Mamdani
Om te begrijpen hoe het wél moet, verleggen we onze blik. Over de oceaan, naar New York City. Waar vandaag de burgemeestersverkiezingen (ja, die bestaan blijkbaar in andere landen) zijn. En waar een jonge, onervaren politicus genaamd Zohran Mamdani (Democratische Partij) een fenomeen is en kans maakt om te winnen.
Mamdani is niet zomaar een Democraat. Hij is een expliciete socialist die het speelveld niet betreedt om mee te doen, maar om het helemaal om te ploegen. En het werkt.
Zijn populariteit is denk ik een masterclass in wat er gebeurt als je ideologische helderheid combineert met de daadkracht van een buitenstaander.
Lees de verhalen over hem maar. In plaats van zich te verschuilen achter vage moties, doorberekeningen of haalbaarheidsstudies, pakt Mamdani in gewone taal de concrete problemen aan waar kiezers ’s nachts wakker van liggen.
Mamdani tegen het ‘bureaucratisch monster’
Neem zijn strijd tegen het zogenaamde ‘Master Plan’. Dat is een bureaucratisch monster dat bewoners van sociale huurwoningen in New York wilde onteigenen en hun huur wilde verhogen. Terwijl gevestigde politici zich lieten afschepen alsof dat plan een natuurwet was, deed Mamdani wat een echte volksvertegenwoordiger betaamt: hij zocht de confrontatie.
Met de autoriteiten. En speelde ook nog eens hún eigen spel. Mamdani organiseerde huurders volgens de geldende regels en gebruikte media als wapen. Het resultaat? Hij won. New Yorkers kunnen in hun sociale huurwoning blijven.
Mamdani begrijpt wat veel van zijn linkse Nederlandse collega’s blijkbaar zijn vergeten. Dat kiezers niet zijn geïnteresseerd in de interne coherentie van je verkiezingsprogramma binnen de begrotingsregels van een planbureau.
Mamdani is niet bang voor het woord ‘socialisme’
Ze zijn geïnteresseerd in waar je écht voor staat. En of je bereid bent om daar voor te strijden op het politieke toneel.
Links Nederland heeft in de afgelopen decennia de ideologische kraan steeds meer dichtgedraaid. Mamdani is juist de ideologische anti-kraan: hij zet dingen niet uit, hij zet ze aan. En hierin schuilt denk ik de essentie.
Mamdani is geen outsider omdat hij nieuw is, of omdat hij jong is. Maar omdat zijn ideologie radicaal afwijkt van het neoliberale consensus-denken van het Democratische establishment.
Hij gelooft in de overheid als instrument voor herverdeling en gerechtigheid. Hij is niet bang om het woord ‘socialisme’ in de mond te nemen. En dat geeft hem geloofwaardigheid die geen focusgroep ter wereld kan fabriceren. Een politicus die echte principes toont in plaats van cosmetische ingrepen: een frisse wind.
Flopfusie GroenLinks-PvdA
Terwijl de mislukte fusie in Nederland het zoveelste voorbeeld is van een cosmetische ingreep. Het was een poging geleid door precies dezelfde mannen die tijdens het kabinet-Rutte II keihard hebben meegedaan aan het beleid dat de publieke sector heeft uitgekleed, de zorg heeft vermarkt, een schuldenstelsel in het onderwijs heeft ingevoerd en ga zo maar door. Het is tragikomedie van de hoogste orde.
En zolang de Nederlandse linkse partijen blijven denken dat een nieuw logo en een herschikking van de stoelen op het partijbureau voldoende is, zullen ze verder de afgrond in marcheren.
De les van Zohran Mamdani is voor de goede verstaander dan ook glashelder. Een terugkeer van een geloofwaardige, krachtige linkse politiek bereik je niet door het samenvoegen van oude partijen onder leiding van de oude garde.
Toekomst van links ligt in helderheid
Het is ideologische verjonging. En dan heb ik het niet over het vervangen van grijze haren door een hanenkam, gênante TikTok-filmpjes of met opgestroopte mouwen gefotografeerd worden.
Nee, het gaat om het vervangen van uitgeholde ideologische leegte door een helder, ideologisch gedreven, daadkrachtig én optimistisch antwoord op de problemen van nu.
En daar net zo lang mee doorgaan tot de kiezer weer gaat geloven dat links niet alleen maar praat, maar ook doet.