De feiten: Hamas positief over aankondigingen Frankrijk en Verenigd Koninkrijk
Een vergissing, zo noemt Israël de plannen van Frankrijk en het Verenigde Koninkrijk om de Palestijnse staat te erkennen. Premier Benjamin Netanyahu verwijt hen de terreur te belonen van 7 oktober 2023, waarmee Hamas de oorlog begon.
De Verenigde Staten zijn dezelfde mening toegedaan. Hamas verwelkomt juist de aankondigingen van de Fransen en de Britten.
Frankrijk gaat Palestina erkennen, Britten dreigen ermee
De Britse premier Keir Starmer dreigt de Palestijnse staat te erkennen, als Israël niet zorgt voor een betere humanitaire situatie in Gaza.
Israël moet een staakt-het-vuren accepteren, zei de Britse premier dinsdag 29 juli. Daartoe riep hij ook Hamas op, dat volgens hem de gijzelaars moet vrijlaten.
In de toekomst van Gaza ziet Starmer geen rol voor de terreurgroep. Maar consequenties als aan deze eisen niet wordt voldaan, noemde hij niet.
Frankrijk zal in september de Palestijnse staat sowieso erkennen. Dat schreef president Emmanuel Macron vorige week aan Mahmoud Abbas, de president van de Palestijnse Autoriteit.
EW’s visie: Waarom Franse en Britse erkenning van Palestina averechts werkt
Door: Matthijs van Schie, redacteur buitenlandHet is ironisch dat juist Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, de twee landen die ruim een eeuw geleden het Midden-Oosten opdeelden na de Eerste Wereldoorlog, nu de lijntjes opnieuw willen trekken. De vele demonstranten aan universiteiten die zo’n hekel hebben aan (neo)kolonialisme, zullen vast woedend zijn.
Het is nobel dat Macron en Starmer de bevolking in Gaza willen helpen, maar dat betekent nog niet dat het eenzijdig erkennen van een Palestijnse staat de oplossing is. Sterker: het brengt een einde aan de oorlog juist minder dichtbij. En vergroot dus het lijden voor de Gazanen die zij juist zeggen te willen helpen.
Britse strategie ondermijnt eigen drukmiddel op Hamas
De redenering van Keir Starmer is onnavolgbaar. Het Verenigd Koninkrijk erkent de Palestijnse staat als Israël geen staakt-het-vuren sluit, dreigt de Britse premier. Zou hij niet hebben gelezen dat juist Hamas de laatste weken de onderhandelingen over een staakt-het-vuren traineert?
Nota bene bemiddelaars uit Qatar en Egypte klaagden over onacceptabele nieuwe eisen van de terreurgroep. Die noemt de erkenning van Palestina uiteraard ‘een overwinning’ en heeft hiermee nog een extra reden om de hakken in het zand te zetten.
Starmer zal dat ontkennen, omdat hij verklaart dat Hamas de gijzelaars moet vrijlaten en de wapens moet neerleggen. Maar door er verder geen consequenties aan te verbinden als dat niet gebeurt, neemt hij zichzelf een drukmiddel op de terreurgroep uit handen om de oorlog te beëindigen.
Geen erkenning zonder overgave Hamas
Een logischer opstelling zou zijn: zolang Hamas de gijzelaars niet vrijlaat en zich overgeeft, erkent het Verenigd Koninkrijk geen Palestijnse staat.
De Duitse opstelling is verstandiger. Berlijn is volgens minister van Buitenlandse Zaken Johann Wadephul weliswaar voorstander van een tweestatenoplossing, maar ‘wat Duitsland betreft komt erkenning van een Palestijnse staat meer aan het eind van zo’n proces’.
Het getuigt van realisme en bescheidenheid, waaraan het de Franse en de Britse regeringen ontbreekt.
Nederland wil dat beide partijen oplossing steunen
Nederland is de laatste decennia voor een tweestatenoplossing. Maar ook het huidige demissionaire kabinet zonder de PVV wijst terecht eenzijdige erkenning van een Palestijnse staat af, omdat het voorstander is van ‘een duurzame oplossing die door beide partijen wordt gedragen’.
Dat is er door de aanslagen van 7 oktober 2023 en de daaropvolgende oorlog niet eenvoudiger op geworden. Israëli’s zijn de hoop op vrede kwijt nadat op die zwarte sabbat juist de meest vredelievende, pro-Palestijnse Israëliërs aan de grens met Gaza op de meest sadistisch denkbare wijze zijn afgeslacht.
En veel van de Palestijnen in Gaza zullen na 22 maanden verwoestende Israëlische bombardementen wraakzuchtig zijn. Niet bepaald ideale condities om op korte termijn te gaan onderhandelen over de tweestatenoplossing.
Arabische landen moeten vooroplopen in wederopbouw Gaza
Als de oorlog eindigt, is het zinvoller om eerst te focussen op de wederopbouw van Gaza. Het is aan Arabische landen – zeker de steenrijke Golfstaten – om het voortouw te nemen.
Zij kunnen hun vele oliemiljarden goed gebruiken om, na decennia van veel woorden maar weinig daden, de Gazanen een menswaardig bestaan terug te geven. Die hebben daar meer aan dan aan de contraproductieve acties van Macron en Starmer.
Wie zegt wat over erkenning Palestijnse staat?
- De Britse premier Keir Starmer: ‘Ik kan bevestigen dat het Verenigd Koninkrijk Palestina zal erkennen als staat bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in september, tenzij de Israëlische regering concrete stappen onderneemt om een einde te maken aan de verschrikkelijke situatie in Gaza, akkoord gaat met een staakt-het-vuren en zich inzet voor een duurzaam, langetermijnvredesproces dat het perspectief op een tweestatenoplossing nieuw leven inblaast.’
- De Franse president Emmanuel Macron in zijn brief aan Mahmoud Abbas: ‘Het is mij een eer, in deze context en gezien de toezeggingen die u hebt gedaan, u te verzekeren dat Frankrijk de staat Palestina volledig zal erkennen wanneer ik in september naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties ga. Ik betuig mijn respect voor deze moed en verzeker u van Frankrijks inzet om de tweestatenoplossing te verwezenlijken: Israël en Palestina, die zij aan zij in vrede en veiligheid leven.’
- ‘Internationale steun voor Palestijnse zelfbeschikking laat zien dat we op de goede weg zijn,’ zei Hamas-functionaris Basem Naim vanuit Turkije. ‘Overwinning en bevrijding zijn dichterbij dan we hadden verwacht.’
- De Israëlische premier Benjamin Netanyahu over het besluit van Macron: ‘President Macrons besluit om een Palestijnse staat te erkennen, is een beloning voor terreur en een klap voor de vrede. Een Palestijnse staat onder het huidige gezag van de Palestijnse Autoriteit, of erger nog: onder Hamas, zou een uitvalsbasis voor radicale islam worden aan de rand van Jeruzalem. Frankrijk begaat een historische fout die extremisme aanmoedigt in plaats van het te matigen.’
- Netanyahu over het statement van Starmer: ‘Premier Starmer beloont het monsterlijke terrorisme van Hamas en straft de slachtoffers. Een Palestijnse staat zou vandaag de dag een terreurstaat zijn. Die zou geen vrede sluiten met Israël, maar proberen Israël te vernietigen. Het oprichten van zo’n staat zou een verschrikkelijke vergissing zijn, niet alleen voor Israël, maar ook voor Groot-Brittannië. Het zou de hele vrije wereld in gevaar brengen.’
- De Amerikaanse president Donald Trump: ‘Als je dat doet, beloon je Hamas. Ik vind niet dat ze moeten worden beloond. Dat is Macrons mening. Hij mag een mening hebben. Ik denk dat Starmer hetzelfde doet als Macron, en dat is prima. Dat betekent niet dat ik het daarmee eens moet zijn.’
Waarom er eerder geen Palestijnse staat kwam
De Britten probeerden in 1937 voor het eerst het toenmalige mandaatgebied Palestina te verdelen tussen Joden en Arabieren. De Peelcommissie, genoemd naar oud-parlementariër Lord William Robert Wellesley Peel, stelde een plan voor waarbij 80 procent van het land naar de Arabieren zou gaan en 20 procent naar de Joden.
Joodse leiders waren ondanks bezwaren bereid het voorstel te accepteren, maar de Arabieren wezen het resoluut af.
VN-plan leidt tot oprichting Israël
Tien jaar later, in 1947, gingen de Verenigde Naties akkoord met een nieuw verdelingsplan: 56 procent van het gebied zou naar de Joden gaan, 44 procent naar de Arabieren.
Omringende Arabische landen verwierpen het plan. Toen Israël in 1948 de onafhankelijkheid uitriep, vielen zij de nieuwe staat aan, maar verloren de daaropvolgende oorlog.
Israël overleeft oorlogen, Arabische landen sluiten vrede
In de decennia daarna won Israël diverse oorlogen, waaronder de Zesdaagse Oorlog (1967) en de Jom Kipoeroorlog (1973), waarin het invasies van buurlanden afsloeg.
Veel van deze landen sloten later vrede met Israël, zoals Egypte (1979) en Jordanië (1994), maar de Palestijnen deden dat niet. Zij hadden zich in 1964 politiek georganiseerd onder de paraplu van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO).
Het duurde tot 1993 voordat de PLO, waaruit later de Palestijnse Autoriteit voortkwam, haar eerste diplomatieke succes behaalde. Met de Oslo-akkoorden kregen de Palestijnen voor het eerst een beperkte vorm van zelfbestuur op de Westelijke Jordaanoever.
Begin 21ste eeuw mislukken diverse pogingen
Aan het begin van de 21ste eeuw kwamen enkele van de meest kansrijke voorstellen voor een tweestatenoplossing op tafel. In 2000 stelde premier Ehud Barak aan PLO-leider Yasser Arafat voor om de Palestijnen 73 procent van de Westelijke Jordaanoever – oplopend tot 92 procent in latere fases – en de volledige Gazastrook toe te kennen. Arafat wees het voorstel af, tot frustratie van de Amerikaanse president Bill Clinton.
In de twee jaar daarna mislukten nog twee pogingen. Bij overleg in Taba (Egypte) in 2001 werd serieuze voortgang geboekt, maar zonder resultaat. Naderende verkiezingen in Israël, de Tweede Intifada – een golf van Palestijnse (zelfmoord)aanslagen tussen 2000 en 2005 – en uitbreiding van Israëlische nederzettingen droegen daaraan bij.
Hamas torpedeert vredesplan Arabische Liga
Op 27 maart 2002, de dag dat de Arabische Liga in Beirut, Libanon, een vredesplan presenteerde, pleegde Hamas tijdens het Joodse Pesachfeest een zelfmoordaanslag in het Israëlische Netanya.
Volgens Hamas-leider Ahmad Yassin was de aanslag bedoeld om het vredesproces te saboteren. Met dertig doden was het de bloedigste aanslag van de Tweede Intifada. Kort daarna wees Israël het Arabische vredesvoorstel af.
Laatste voorstel stuit op afwijzing Abbas
In 2008 kwam het meest vergaande tweestatenvoorstel tot dusver op tafel. Drie jaar na het het Israëlische vertrek uit Gaza bood premier Ehud Olmert 93 procent van de Westelijke Jordaanoever aan voor een Palestijnse staat.
Maar PA-leider Mahmoud Abbas aarzelde lang en ging uiteindelijk nooit akkoord. In 2009 werd Olmert opgevolgd door Benjamin Netanyahu. Sindsdien is er geen serieus voorstel meer gedaan.
Tweestatenoplossing? Deze voorstellen voor Palestijnse staat sneuvelden al