Geachte Shula Rijxman: waarom moeten we gissen naar verjongingsstrategie NPO?

Publicist en communicatieadviseur Onno Aerden geeft wekelijks ongevraagd advies aan iemand in het nieuws. Deze week aan de scheidende omroepbaas Shula Rijxman: waarom moeten we gissen naar uw verjongingsstrategie voor de NPO?

De NPO meldde deze week nu echt werk te gaan maken van uw opvolging.

Vreemd genoeg koos u juist deze week voor een nieuwe ronde in uw al jaren beleden ‘verjongingsstrategie’. Die komt er voor zover die uit uw nieuwjaarstoespraken blijkt, op neer dat de NPO-kijker te oud is, en dus kennelijk niet interessant. Voor wie niet? Voor adverteerders. Maar die zijn al jaren geleden vertrokken, naar de onlinemedia.

En dan: waarom toch die nadruk op adverteerders? De NPO ontvangt immers bijna negentig procent van het complete jaarbudget rechtstreeks uit Den Haag.

Toch houdt u halsstarrig vol. Deze week moesten omroepen laten weten dat het einde nadert voor kijkcijferkrakers als Radar, Het Familiediner, Opgelicht?! en Opsporing Verzocht. En dan moest de NTR donderdag apart nog melden dat het veelbekeken en hooggewaardeerde programma Andere Tijden wordt geschrapt – om dezelfde reden.

Wat is er de afgelopen jaren gewaagder geworden aan de NPO?

‘Verjonging’: een mantra dat u zonder verdere plichtplegingen al sinds 2014 herhaalt, toen Lingo het eerste programma was dat een ‘te oud kijkersprofiel bediende’, in Mediapark-jargon. ‘Het moet gewaagder,’ zeiden uw programmabaas Frans Klein en u toen.

Wat is er in de afgelopen zeven jaar gewaagder geworden aan de NPO? Die vraag is altijd in het luchtledige gebleven – u vertelt daar niets over. Journalistieke programma’s als Argos wil u eigenlijk al jaren kwijt, afwijkende omroepen als Powned zijn gemarginaliseerd en ook na deze laatste kaalslag moeten we uw strategie destilleren uit de reacties van verongelijkte programmamakers.

De Raad voor Cultuur analyseerde in 2019 vlijmscherp dat verjonging op zich een holle kreet is: de jeugd kijkt allang naar ‘niet-lineaire media’: YouTube, abonnementsdiensten als Netflix. De wérkelijke dreiging voor de NPO bestaat uit die – Amerikaanse – onlineplatforms.

Laat de NPO-op-televisie aan het brede, volwassen publiek

Werk samen, was het advies, met commerciële omroepen, ontwikkel een volwaardige tegenhanger waarop de jeugd ook iets van zijn gading vindt. En laat de NPO-op-televisie aan het brede, volwassen publiek. Niets van dat al is gebeurd: de NPO concurreert op de vierkante millimeter in eigen land en de berichten uit uw Hilversumse toren zijn vaag. Er zijn twee boodschappen. Ten eerste: ach en wee over telkens nieuwe Haagse bezuinigingen – de laatste voorstellen deed u kortweg af met: ‘Ik denk dat minister Slob ook iets anders aan zijn hoofd heeft.’

Ten tweede: even omfloerst als halsstarrig, tegen logica en zinnige adviezen in, volhouden dat ‘verjonging’ de afname van het aantal televisiekijkers zou kunnen stuiten.

Uw laatste maanden schreeuwen om een heldere analyse van de werkelijke problemen die de prachtige NPO teisteren – het advies van de Raad voor Cultuur kan als basis dienen voor zo’n afscheidsbericht. En niet de wezensvreemde besluiten van deze week.