Een dag nadat Talpa Network, het bedrijf van John de Mol, het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) heeft overgenomen, slaat hij opnieuw een gevoelige slag in medialand. Woensdagavond werd duidelijk dat het programmaVoetbal Inside van RTL 7 verschuift naar De Mols televisiezender Veronica.
Het is een nieuwe aanwinst voor De Mol, die gestaag zijn media-imperium verder uitbouwt. Met een geschat vermogen van om en nabij 2,6 miljard euro (volgens zakenblad Quote) behoort hij tot de rijkste Nederlanders en geldt hij als een van de kopstukken in de mediawereld.
Vorig jaar hield de Autoriteit Consument & Markt (ACM) De Mol dan ook nauwlettend in de gaten toen hij de commerciële televisiezender SBS volledig overnam van het Finse mediaconcern Sanoma. Hoe groeide hij uit van krantenjongen tot mediareus, de Nederlandse Rupert Murdoch?
De Mol droomt van een carrière als profvoetballer
Johannes Hendrikus Hubert de Mol wordt op 24 april 1955 geboren. Hij groeit op in een Goois gezin dat het niet breed heeft. Daarom heeft hij er naast school een krantenwijk bij. De Mol begint op het gymnasium, maar doet uiteindelijk havo-examen. Als jongen wil hij profvoetballer worden, maar het ontbreekt hem aan talent. Door het werk van zijn vader – directeur bij Radio Noordzee – mag hij in de vakanties platen opruimen. Niet lang daarna wordt hij technicus en dj bij Willem van Kooten (artiestennaam: Joost den Draaier). Ook gaat hij zelf platen aan elkaar praten.
De Mol is een bezig baasje en al snel gaat hij bij Studio Sport aan de slag met het monteren van hoogtepunten van voetbalwedstrijden. Bij de TROS werkt hij achter de schermen als assistent-producer. In 1979 neemt hij op 23-jarige leeftijd een besluit: hij begint als zelfstandig producent met John de Mol Producties. Zijn eerste jaren zijn geen succes: het productiehuis draait zeven jaar achter elkaar verlies en wordt financieel op de been gehouden met hulp van Van Kooten, die van dj inmiddels is uitgegroeid tot mediaondernemer.
Meer over John de Mol:
Telegraaf-journalisten: ‘De Mol moet stoppen met overnamepoging’
4,5 miljoen kijkers voor Medisch Centrum West
Maar in de jaren tachtig begint het bedrijf te lopen en neemt de vraag naar programma’s toe door de opkomst van commerciële zenders. In Nederland breekt De Mol door met Medisch Centrum West: de dramaserie haalt kijkcijfers van 4,5 miljoen per aflevering. Medisch Centrum West wordt verkocht aan tientallen landen binnen en buiten Europa.
In 1994 fuseert De Mol met de productiemaatschappij van Joop den Ende en gaat het bedrijf verder onder de naam Endemol. Het succes van kijkcijferhit Big Brother betekent zijn definitieve doorbraak: ook dit programma wordt over de hele wereld verkocht.
Workaholic: elk detail onder de loep
Bij Endemol is De Mol het grote creatieve brein, schrijft De Telegraaf. Hij staat in de onderneming bekend als een absolute workaholic. Over ideeën wordt dagenlang vergaderd en als er een productie wordt gedraaid, staat De Mol op de vloer om elk detail te controleren en te verbeteren. Hij is geen man van cijfers, in een interview geeft hij toe dat hij als havist grote moeite had met de ingewikkelde boekhoudingen die hij moest beoordelen.
Lees ook: RTL vergroot online aanbod: tv-series op maat gemaakt
In 2000 maakt De Mol een grote klapper. Endemol wordt voor 5,5 miljard euro verkocht aan het Spaanse Telefónica. De Mol verdient een miljardenvermogen. Een deel daarvan brengt hij onder in Talpa Capital, waarmee hij investeert in onder meer de Britse voetbalclub Manchester United en telecombedrijf Versatel. Dat levert hem grote winsten op.
Televisiezenders worden stuk voor stuk een flop
De Mol probeerde drie keer een televisiezender op te zetten en dat werd alle drie de keren een flop. In 1995 probeert hij dat samen met Veronica, maar hij wordt door de Europese Commissie op de vingers getikt: die oordeelt dat Endemol een te dominante positie op de tv-markt krijgt. Endemol stapt uit het project. In 1996 wagen Van den Ende en De Mol een poging met Sport 7, dat de voetbalrechten koopt. Maar de kijkers blijven weg en de zender flopt: in hetzelfde jaar nog wordt de zender van de buis gehaald.
In 2005 start De Mol opnieuw een tv-zender: Talpa. Hij koopt hiervoor opnieuw de voetbalrechten en ook het populaire programma Expeditie Robinson. In 2006 verandert hij de naam van de zender in Tien. Ook die trekt onvoldoende kijkers, maar De Mol weet de zender te verkopen aan RTL, waarbij hij een aandeel in dat bedrijf krijgt. Tien gaat daarna verder onder de naam RTL 8.
Meer over media:
Politieke bemoeienis in tv-programma’s is heilloze weg
Een prestigieuze Emmy voor The Voice
De productietak van Talpa draait wel goed en produceert onder meer programma’s als het immens succesvolle The Voice. Dat programma wordt in meer dan 150 landen verkocht. Dat productiebedrijf verkoopt De Mol in 2015 aan het Britse ITV.
De Mol gaat vervolgens verder met Talpa Network. Daaronder vallen onder meer SBS 6, Veronica, Radio 538, Vakantieveilingen.nl en sinds woensdag dus persbureau ANP.
Tijdens zijn carrière is De Mol onderscheiden met talloze prijzen. Zo won hij drie keer de prijs voor de Omroepman van het Jaar: de redactie van mediavakblad Broadcast Magazine riep hem uit tot meest toonaangevende televisie- of radiopersoonlijkheid. In 2013 won hij een Emmy Award, de meest prestigieuze tv-prijs in Amerika, voor The Voice. Een jaar later ontving hij de Beeld en Geluid Oeuvre Award van De TV-Beelden, de Nederlandse televisieprijzen voor makers en bedenkers uit de televisie-industrie, en de Gouden Harp voor zijn bijdrage aan de Nederlandse muziekindustrie.
Lees ook deze column van Syp Wynia: Hoe Humberto Tan ten onder ging aan ‘diversiteit’