De Rotterdamse Essalam-moskee is opnieuw in opspraak door de mogelijke komst van twee radicale prekers. CDA, VVD en Leefbaar Rotterdam hebben vragen in de gemeenteraad gesteld. ‘De salafi’s nemen het over.’
Het gaat om Ismail Abou Soumayyah van de salafistische Quba Moskee in Den Haag en om Kamal Abou Zaid van Hizb-ut-Tahrir. Vrijdag zouden ze naar de moskee in Rotterdam komen voor ‘een panelavond waar wijsheden en uitspraken van de profeet Mohammed zullen worden besproken’.
Of de bijeenkomst doorgaat, is onzeker. ‘We laten het varen. Het is bizar en absurd wat voor effect de aankondiging heeft gehad. We gaan er nu niet méér voeding aan geven. Misschien dat we het op een later tijdstip wel laten doorgaan, maar nu in elk geval niet,’ zegt een woordvoerder van de islamitische jongerenvereniging Hikmah woensdag in het AD. Ook ontkent hij dat de bijeenkomst in de Essalam-moskee was gepland. Er zou voorafgaand aan de ophef juist zijn gezocht naar een nieuwe locatie.
Het moskeebestuur ontkent dat het op de hoogte was van de komst van de prekers naar de Essalam-moskee.
De AIVD heeft eerder gewaarschuwd voor Hizb ut-Tahrir. In Rusland is de groep verboden en staat het op de lijst van terroristische organisaties. Ook in Duitsland zijn de activiteiten van de groep verboden.
Juist jongeren worden steeds fundamentalistischer
CDA, VVD en Leefbaar Rotterdam sloegen na de aankondiging alarm en willen weten of burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA) zijn best heeft gedaan om de bijeenkomst te verbieden, en zo niet, of hij dat alsnog van plan is. Een vertegenwoordiger van Hizb-ut-Tahrir zou in 2015 een lezing houden aan het Putseplein in Rotterdam, maar die ging na ingrijpen van de gemeente niet door.
Lees ook: In De Telegraaf noemt Leefbaar-raadslid Tanya Hoogwerf de prekers ‘kalifaat-knuffelaars’. ‘De salafi’s nemen het over. Waar iedereen zich zorgen over zou moeten maken, is dat het niet de eerste generatie Marokkanen lijkt te zijn die deze soort radicalen omarmt, maar dat het juist de jongeren zijn die steeds fundamentalistischer worden. Met alle risico’s van dien.’
Onderzoeksjournalist Carel Brendel meldde dinsdag dat tijdens de Ramadan een lezing van Kasem Tekin staat gepland in de moskee. Tekin is betrokken bij het Cornelius Haga Lyceum en zou volgens de AIVD ‘een van de aanjagers van het salafistische onderwijs’ zijn.
Wat weten we over Hizb ut-Tahrir?
‘Hizb ut-Tahrir’ is Arabisch voor Partij van de Bevrijding en werd opgericht in 1953. Het hoofdkwartier staat in Jordanië. De beweging heeft als belangrijkste doel in het Midden-Oosten een kalifaat te stichten waar de sharia-wetgeving geldt, dat onder leiding staat van een kalief, en dat bedoeld is voor moslims wereldwijd. De internationale organisatie noemt zichzelf expliciet niet spiritueel, maar politiek. Vermoedelijk zijn zo’n twee miljoen moslims over de hele wereld lid.
De organisatie wil strijden tegen ‘de imperialistische, ongelovige staten die macht of invloed hebben in moslimlanden’, aldus de Nederlandse website van Hizb ut-Tahrir. De groep ziet het als haar taak om ‘plannen met betrekking tot kolonisatie’ en samenzweringen aan de kaak te stellen. De staat Israël is in haar ogen een voorbeeld van zo’n koloniale samenzwering. De afbraak van de ‘illegale staat’ Israël is dan ook een belangrijk streven.
Wat zegt de AIVD?
Twaalf jaar geleden publiceerde de AIVD het rapport Radicale dawa in verandering. De opkomst van islamitisch neoradicalisme in Nederland. Daarin schrijft de veiligheidsdienst onder meer dat de beweging oorspronkelijk is gemodelleerd naar zowel de Moslimbroeders als marxistische bewegingen. Hizb ut-Tahrir opereert volgens de AIVD ‘bijzonder heimelijk en kent een cellenstructuur met een bijna militaire hiërarchie’. Kenmerkend voor de beweging zijn volgens de inlichtingen- en veiligheidsdienst het antizionisme, een ‘intense afkeer’ van seculiere overheden en denkwijzen, het mijden van andersdenkenden en ‘het voorschrijven van een confronterende boodschap’.
Hoewel de Nederlandse tak geweldloosheid predikt, vermoedt de AIVD dat dit slechts een dekmantel is. Voor de stichting van het kalifaat is Hizb ut-Tahrir bereid om geweld te gebruiken, ‘maar dat wordt nu nog niet opportuun geacht’. De veiligheidsdienst wijst erop dat de organisatie eerst krachtiger wil worden door hoogopgeleide aanhangers op ‘strategische posities’ in de maatschappij te zetten en verwijst ter illustratie naar het Verenigd Koninkrijk. Daar is de groepering vooral actief op universiteiten.
Vijf jaar geleden, in september 2014, pleitte CDA-leider Sybrand Buma vergeefs voor een verbod op Hizb ut-Tahrir. De PVV-Kamerleden Geert Wilders en Machiel de Graaf vroegen toenmalig minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD) later die maand om sympathisanten hun paspoort af te nemen en het land uit te zetten, maar Opstelten zag daartoe geen aanleiding. De groepering maakte zich volgens hem niet schuldig aan strafbare feiten omdat ze niet opriep tot geweld.
Christelijke haatprediker mag land niet in
In het weren van een andere haatprediker blijkt staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Mark Harbers (VVD) woensdag wel succesvol: de Amerikaanse prediker Steven Anderson komt Nederland niet in. Er zijn maatregelen genomen om hem bij de grens te weren. Het Verenigd Koninkrijk nam dezelfde maatregel eerder.
Gerry van der List en Paul Cliteur voerden een felle discussie over vrijheid van meningsuiting, lees hier beide stukken
Gerry van der List: Vrijheid van meningsuiting geldt ook voor salafisten
De prediker uit Arizona riep overheden op tot invoering van de doodstraf voor homoseksuelen. Ook zei hij dat homoseksuelen zichzelf van het leven moeten beroven. Daarnaast is Anderson een ontkenner van de Holocaust.
Kamerleden van VVD en PvdA, de gemeente Amsterdam en belangenorganisatie COC hadden opgeroepen de komst van de Amerikaan op 23 mei naar Amsterdam te verhinderen. De prediker wilde naar eigen zeggen ‘zieltjes’ winnen.
Halsema opgelucht
Het COC spreekt van een ‘goed en verstandig besluit. Het is belangrijk om deze man, die walgelijke dingen zegt over LHBT’ers en aanzet tot haat, buiten Nederland te houden’.
‘Vandaag heeft liefde gewonnen van haat. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar voor D66 ligt de grens bij het aanzetten tot haat. Nederland kon niet anders dan hem weigeren,’ meent D66-Kamerlid Vera Bergkamp.
De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) laat weten tevreden te zijn. ‘Het is een goed en stevig besluit van de staatssecretaris. Deze prediker kwetst groepen en zaait verdeeldheid. Ik weet dat veel Amsterdammers opgelucht zijn nu zijn komst wordt tegengehouden.’
De Joodse belangenvereniging CIDI, die ook tegen Andersons komst had geprotesteerd, spreekt van ‘goed nieuws’.